του Σωτήρη Σιδέρη

Η  κυβέρνηση έχει ετοιμάσει τα σχετικά έγγραφα  και φέρεται έτοιμη  να επεκτείνει  τα χωρικά ύδατα της Ελλάδας στο Ιόνιο, νότια και ανατολικά της Κρήτης  , σε όλα τα σημεία δηλαδή πλην του Αιγαίου Πελάγους, όπου η Τουρκία έχει επιβάλλει ντε φάκτο καθεστώς ειδικών συνθηκών .
 Φυσικά το πρόβλημα δεν ήταν τεχνικό ,  αυτό διευθετείται σε λίγες ημέρες, αλλά πολιτικό, καθώς  η καθυστέρηση  εφαρμογής του δικαιώματος  αυτού,   μοιραία για μια ακόμη φορά, οδηγείται σε κρίσιμο χρονικά σημείο καθώς η χώρα ήδη κινείται σε τροχιά εκλογών, οπότε διατυπώνονται αμφιβολίες και εντός της κυβέρνησης αν τελικά ανακοινωθεί κάτι σχετικό. 
Ταυτόχρονα, διανύουμε μια περίοδο έντονης καχυποψίας και με την Τουρκία και με την Αλβανία, ενώ άριστα ενημερωμένες  πηγές κάνουν λόγο για χαμένο χρόνο στις διαπραγματεύσεις με τα Τίρανα, καθώς ακόμη και αν υπογραφεί συμφωνία και αυτό είναι πρωτοφανές, θα μπορεί και πάλι να ακυρωθεί από τα Συνταγματικό Δικαστήριο της γειτονικής χώρας.

Η Αλβανία παραληρεί

Η  σημερινή κυβέρνηση είχε άνεση χρόνου να διαχειριστεί αποφασιστικά το  θέμα επέκτασης των χωρικών υδάτων , χωρίς να υπάρξει το παραμικρό πρόβλημα. Θεωρητικά , η επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο σε σχέση με την Αλβανία,  θα περιλαμβάνεται στην διμερή  συμφωνία με τα Τίρανα για τις θαλάσσιες ζώνες, όμως όλα δείχνουν ότι οι διαπραγματεύσεις έχουν οδηγηθεί σε ναυάγιο , τόσο για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους στην Αλβανία ,αλλά και εξαιτίας αλλοπρόσαλλων ενίοτε θέσεων των Τιράνων . Αν τελικά η ελληνοαλβανική συμφωνία δεν υπογραφεί , το ερώτημα που τίθεται είναι αν η Ελλάδα θα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα, μονομερώς όπως έχει το δικαίωμα ή θα αυτοπεριοριστεί για μια ακόμη φορά.
Το ζήτημα αυτό καταδεικνύει πόσο σοβαρή είναι η διασάλευση των  ελληνοαλβανικών σχέσεων, που διανύουν πλέον μια παρατεταμένη περίοδο ανησυχητικής οπισθοδρόμησης. Δεν είναι όμως μόνο το ζήτημα των εκκρεμοτήτων στο Ιόνιο ή το Αιγαίο. Πολλά ακόμη περιστατικά που αποκρύπτονται ή υποβαθμίζονται συντηρούν ένα κλίμα ενισχυμένης καχυποψίας με τις γειτονικές χώρες, ενώ όλα δείχνουν ότι ακόμη και αν  όλες οι διαδικασίες σε Αθήνα και Σκόπια ολοκληρωθούν ομαλά, ήδη υπάρχει η πρώτη ύλη για  μελλοντική κρίση και υπονόμευση της συμφωνίας από  δυνάμεις στην Αθήνα και τα Σκόπια.

Στην κόψη του ξυραφιού

Παράλληλα με τα προβλήματα αυτά, σημειώνεται ότι το τουρκικό δόγμα για την αναθεώρηση του νομικού καθεστώτος του Αιγαίου είναι πανίσχυρο, όπως  άκαμπτος  είναι ο αλβανικός εθνικισμός . Ταυτόχρονα, η  κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο  είναι πραγματικά ανησυχητική  και η Ελλάδα εμπλέκεται πλέον όλο και πιο ενεργά. Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένα περιστατικά που επιβεβαιώνουν το κλίμα ανησυχίας:
1.    Οι δύο Τούρκοι στρατιωτικοί που συνελήφθησαν πριν από μερικές ημέρες για παραβίαση των συνόρων κινήθηκαν, σύμφωνα με έγκυρες πηγές βάσει σχεδίου. Ο πρώτος εισήλθε στην ελληνική επικράτεια με στόχο να ζητήσει πολιτικό άσυλο και θα ακολουθούσε ο δεύτερος με τον ίδιο στόχο. Οι ελληνικές αρχές δεν είχαν καμία πρόθεση να εμπλακούν σε νέα περιπέτεια με την Τουρκία και φρόντισαν από την αρχή να μην προλάβουν οι δύο Τούρκοι  να έρθουν σε επαφή με δικηγόρο.  Οπότε τους επέστρεψαν στην Τουρκία. Οι ίδιες πηγές κάνουν λόγο για γκιουλενιστές.
2.    Οι διερευνητικές συνομιλίες Ελλάδας –Τουρκίας έχουν καθηλωθεί εδώ και χρόνια και τα ΜΟΕ τηρούνται κατά το δοκούν. Πολλές φορές οι Τσίπρας και Ερντογάν ανακοινώνουν την επανάληψη των συνομιλιών , αλλά ουδέποτε  υπήρξε εξέλιξη. Αν οι Τσίπρας και Ερντογάν αποφασίσουν οδικό χάρτη με ημερομηνίες στη Νέα Υόρκη θα είναι μια θετική εξέλιξη.
3.    Το Ανώτατο Συμβούλιο Στρατηγικής Συνεργασίας έχει αποσυρθεί από την ατζέντα.
4.    Είναι κοινό μυστικό στα υπουργεία Εξωτερικών πολλών μεγάλων χωρών και στην Αθήνα φυσικά  ότι στο Κυπριακό δεν θα υπάρξει λύση και αναζητείται φόρμουλα για το ενεργειακό.
5.    Η Αίγυπτος έχει καταστήσει σαφές εδώ και χρόνια ότι δεν θα υπάρξει συμφωνία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Ελλάδα, αν πρώτα η χώρα μας δεν έρθει σε συμφωνία με την Τουρκία. Ωστόσο φαίνεται ότι υπάρχει κάποια κινητικότητα καθώς στις 20 Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί ευρεία διμερής συνάντηση Αθήνας –Καΐρου  στην Ελούντα ,εφ όλης της ύλης,  ενδεχομένως να συζητηθεί και το θέμα της ΑΟΖ.
6.    Απίστευτα περιστατικά γύρω από τις ελληνοαλβανικές διαπραγματεύσεις έχουν καταγραφεί στο παρασκήνιο , μεταξύ των οποίων και ένα non paper του Ιλίρ Μέτα προς ξένες χώρες εναντίον της κυβέρνησης Ράμα!

 

Εκρηκτική κατάσταση

 Η Ανατολική Μεσόγειος είναι αυτή την στιγμή η πλέον στρατιωτικοποιημένη περιοχή του πλανήτη  . Η πρόσφατη συμφωνία Κυπριακής Δημοκρατίας –Αιγύπτου   για την κατασκευή αγωγού και η βούληση για την κατασκευή του East Med αποδυναμώνει καθοριστικά την επιρροή της Άγκυρας. Η Τουρκία απειλεί με γεωτρήσεις εντός της Κυπριακής ΑΟΖ αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα πραγματοποιήσει τις απειλές της . Ταυτόχρονα οι νέες διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό πιθανότατα θα οδηγηθούν σε νέο ναυάγιο, στην ουσία ένα βήμα πριν την διχοτόμηση της Κύπρου. Μείζον θέμα αυτή την στιγμή για τις ΗΠΑ  και το Τελ Αβίβ  είναι η ασφάλεια του Ισραήλ, ενώ το πολιτικό πρόβλημα της Κύπρου είναι χαμηλά στην ιεράρχηση. 
Σε αυτό το σκηνικό έντασης με πρωταγωνιστές υπερδυνάμεις και περιφερειακές δυνάμεις όπως το Ιράν , η Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ, η Τουρκία και φυσικά οι ΗΠΑ και η Ρωσία, η Ελλάδα ναι μεν μπορεί και έχει δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα, είναι όμως δύσκολο να μείνει ανεπηρέαστη η σχέση με την Τουρκία και συνολικά να θεωρηθεί ότι η Ελλάδα επιδιώκει να εκμεταλλευθεί τις τριγωνικές σχέσεις με το Ισραήλ και την Αίγυπτο και με τις πλάτες των ΗΠΑ να προβεί στην λήψη αποφάσεων. Η προεργασία που έχει γίνει από την κυβέρνηση για την επέκταση των χωρικών υδάτων είναι τόσο προσεκτική που εξετάζονται λεπτομερώς όλοι οι χάρτες προκειμένου να μην περιλαμβάνεται ούτε μια βραχονησίδα του Αιγαίου για να μην αντιδράσει η Τουρκία.

Ελλάδα –Αλβανία

Η υπογραφή της διμερούς συμφωνίας με την Αλβανία που θα περιλαμβάνει την εκ νέου οριοθέτηση της ΑΟΖ, μειονοτικά ζητήματα, την άρση του εμπολέμου κ. α. έχει παγώσει. Η συμφωνία φέρεται να είναι έτοιμη εδώ και καιρό, όμως εσωτερικοί λόγοι στην Αλβανία και οι αμφιταλαντεύσεις στην Αθήνα έχουν οδηγήσει την υπόθεση σε μια νεκρή ζώνη. Θεωρητικά η συμφωνία πρέπει να υπογραφεί πριν τον Ιούνιο του 2019 καθώς τότε η ΕΕ θα επανεκτιμήσει την θέση της για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τα Τίρανα. Η ελληνική κυβέρνηση , αυτό είναι δεδομένο, έχει παραχωρήσει μια μικρή θαλάσσια έκταση στην Αλβανία με το κλείσιμο του κόλπου των Αγίων Σαράντα , με αντάλλαγμα την πλήρη επήρεια των Οθωνών. Σημειώνεται ότι και στην συμφωνία του 2009 οι Οθωνοί είχαν επήρεια 100%. Οι ειδικοί δεν θεωρούν ότι η Ελλάδα θίγεται ιδιαίτερα από την υποχώρηση αυτή, το θέμα όμως θα εξελιχθεί σε πολιτική αντιπαράθεση με τη ΝΔ για λόγους τακτικής .            

Λευκή σελίδα

Ωστόσο, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, ακόμη και αν υπογραφεί η συμφωνία κινδυνεύει και πάλι να τιναχθεί στον αέρα καθώς η κατάσταση στο εσωτερικό της Αλβανίας είναι εκρηκτική γύρω από το θέμα αυτό. Αυτή τη φορά είναι η αντιπολίτευση του Δημοκρατικού Κόμματος και ο πρόεδρος της δημοκρατίας Ιλίρ Μέτα που υπονομεύουν την συμφωνία. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, ο Ιλίρ Μέτα αρνείται να δώσει την τυπική έγκριση για την υπογραφή της συμφωνίας όπως προβλέπει το Σύνταγμα. Όχι μόνο αυτό, αλλά πρόσφατα έστειλε non paper στις πρεσβείες των ΗΠΑ , της Γερμανίας και στον Επίτροπο Γιοχάνες Χαν  με το οποίο επιτίθεται κατά της κυβέρνησής του για τις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα. Άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Αλβανοί αναδιπλώθηκαν  όσον αφορά την κατάργηση των μειονοτικών ζωνών ώστε οι μειονοτικοί όπου  και αν κατοικούν να έχουν τα προβλεπόμενα από το διεθνές δίκαιο δικαιώματα, ενώ συνεχίζουν να καλλιεργούν τον αλυτρωτισμό τους  μέσω των σχολικών βιβλίων.
Επίσης και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι το συνταγματικό δικαστήριο  της Αλβανίας δεν λειτουργεί με πλήρη σύνθεση εδώ και καιρό, άρα προϋπάρχει ήδη ο πρώτος λόγος για ακύρωση πιθανής συμφωνίας με την Ελλάδα,  ενώ διπλωματικές πηγές θεωρούν δεδομένο ότι ακόμη και αν υπάρξει η συμφωνία, μετά τις εκλογές , αν τις κερδίσει η αντιπολίτευση,  θα έχουμε πάλι προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο με στόχο την εκ νέου ακύρωσή της. Όλα αυτά επιβεβαιώνουν για μια ακόμη φορά το μεγάλο λάθος των ελληνικών κυβερνήσεων , της σημερινής συμπεριλαμβανομένης, να μην  ψηφίσουν την συμφωνία του 2009 από τη βουλή.
Υπό αυτό το πρίσμα  υπάρχει το ερώτημα ποια θα είναι η στάση της κυβέρνησης ως προς την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Αλβανίας, αν δεν υπάρξει συμφωνία. Και μόνο ο αλυτρωτισμός  που εκπέμπουν τα σχολικά βιβλία  και η υφαρπαγή περιουσιών από Έλληνες θα είναι λόγος για βέτο. Ειδικά ως προς  την ελληνική μειονότητα που χάνεται σταδιακά εδώ και χρόνια, οι ελληνικές κυβερνήσεις φέρουν τεράστιες ευθύνες . Πρόκειται για μια μεγάλη πολιτική ήττα της Ελλάδας καθώς χάνεται ένα ισχυρό , στρατηγικής σημασίας πλεονέκτημα της χώρας μας στις σχέσεις της με τους Αλβανούς .