του Σωτήρη Σιδέρη

Το μεταναστευτικό ζήτημα οξύνεται. Στην Ευρώπη επιδρά στην πολιτική, ενισχύει ή αποδυναμώνει κόμματα, δοκιμάζει τις πολιτικές της ΕΕ, επιδρά στην κοινωνική συνοχή, στην αύξηση των ρατσιστικών και ξενοφοβικών κινημάτων.  

Η μετανάστευση είναι  παράλληλα επιθυμητή από το ευρωπαϊκό κεφάλαιο γιατί ο πληθυσμός γερνά και κυρίως γιατί έχει ανάγκη από φθηνά εργατικά χέρια. Τό όλο ζήτημα όμως έχει και τις αντιφάσεις του. Από τη μία η ΕΕ θέλει φθηνά εργατικά χέρια, αλλά και πτυχιούχους,  αλλά έχει και πρόβλημα ανεργίας. Οι μετανάστες, κυρίως μουσουλμάνοι φέρνουν μαζί τους τον τρόπο ζωής τους που δεν αρέσει  σε Ευρωπαίους καθώς  οι μουσουλμάνοι δύσκολα ενσωματώνονται.  Γερμανία και Αγγλία έχουν δηλώσει ότι το πολυπολιτισμικό μοντέλο έχει αποτύχει. Οι μεταναστευτικές ροές όμως αυξάνονται. Και ο πλέον πρόσφατος φόβος των Ευρωπαίων, οι τζιχαντιστές δημιουργούν νέες εκρηκτικές καταστάσεις. Πρώτο συμπέρασμα είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση υποκρίνεται με το μεταναστευτικό. Προφανώς αρκετά κράτη δεν θεωρούν  ότι το πρόβλημα έχει καταστεί ανεξέλεγκτο και δεν δείχνουν να ανησυχούν. Απλά υποκρίνονται ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης, γιατί οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι και οι ΗΠΑ ευθύνονται για το γεγονός ότι η ευρύτερη Μέση Ανατολή και μεγάλο μέρος της Αφρικής μετατρέπεται σε κρανίου τόπο  προκαλώντας μεταναστευτικά ρεύματα. Δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι η ΕΕ εξακολουθεί να αντιμετωπίζει το μεταναστευτικό ως  αστυνομικό  ή ανθρωπιστικό πρόβλημα και όχι ως πολιτικό που είναι στην πραγματικότητα. Έτσι, δίνει βάρος στην σύλληψη , στο άσυλο για όσους προέρχονται από πολεμικές ζώνες που προκαλεί και η Ευρώπη, αναπτύσσει νέα μέσα επιτήρησης, αλλά το πρόβλημα, σε πείσμα των  Ευρωπαίων, οξύνεται αντί να αμβλύνεται. Την Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου, ο Επίτροπος για την Μετανάστευση Δημήτρης Αβραμόπουλος, έδωσε  εκ μέρους της ΕΕ φυσικά μία ακόμη παράσταση για το πρόβλημα. Παρουσίασε σε συνέντευξη τύπου στις Βρυξέλλες τους τέσσερις βασικούς άξονες της ευρωπαϊκής ατζέντας για τη μετανάστευση  με τον αντιπρόεδρο  της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς . Δηλαδή, την ανάγκη βελτίωσης του συστήματος ασύλου, τη νόμιμη μετανάστευση, την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης και την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ . Τον Ιούλιο η Επιτροπή προτίθεται να παρουσιάσει λεπτομερώς τις προτάσεις της πάνω στους τέσσερις αυτούς άξονες της μεταναστευτικής πολιτικής.Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο Τίμερμανς, η διαχείριση της μετανάστευσης είναι πρόκληση για ολόκληρη την Ευρώπη. Όπως είπε, πρέπει να γίνει καλύτερη χρήση όλων των διαθέσιμων εργαλείων, προκειμένου να υπάρξει αλληλεγγύη και καλύτερη κατανομή ευθυνών μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ. Εξάλλου, ο Έλληνας επίτροπος Δημ. Αβραμόπουλος τόνισε ότι η διαχείριση της μετανάστευσης απαιτεί τη συνεργασία όλων των κρατών-μελών για να υπάρξουν ευρωπαϊκές και συνολικές λύσεις, λέγονταςπως «η αλληλεγγύη πρέπει να πάψει να είναι σλόγκαν και πρέπει να γίνει πραγματικότητα». Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τη βελτίωση του συστήματος ασύλου στην ΕΕ, ο Δ. Αβραμόπουλος τόνισε ότι απαιτούνται περισσότερες δυνατότητες νόμιμης άφιξης στην Ευρώπη, για να αποφεύγονται τραγικά περιστατικά στη Μεσόγειο. Παράλληλα, είπε ότι χρειάζονται και περισσότερες θέσεις για επανεγκατάσταση. Σημείωσε ότι η ΕΕ έχει ήδη προβλέψει 36.000 θέσεις επανεγκατάστασης, αλλά πρέπει να γίνουν πολλά περισσότερα. Όπως ανέφερε ο Δ. Αβραμόπουλος η Επιτροπή συζητά με τα κράτη-μέλη προκειμένου να βελτιωθεί η επανεγκατάσταση μεταναστών σε εθελοντική βάση. Πρόσθεσε, δε ότι η Επιτροπή είναι ανοιχτή σε συζήτηση, όσον αφορά τη βελτίωση του συστήματος Δουβλίνο ΙΙ. Σχετικά με την ευρωπαϊκή πολιτική για τη νόμιμη μετανάστευση, ο Δ. Αβραμόπουλος τόνισε ότι «φυσικά δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τα επίπεδα ανεργίας στην ΕΕ, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να κατανοήσουμε τις ανάγκες της αγοράς εργασίας στη γηράσκουσα Ευρώπη». Σύμφωνα με την Επιτροπή, «η Ευρώπη θα πρέπει να προσελκύσει τις κατάλληλες δεξιότητες για να καταστεί ανταγωνιστικότερη σε παγκόσμιο επίπεδο». Στο δε πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα δρομολογήσει την επανεξέταση της οδηγίας για την ευρωπαϊκή μπλε κάρτα. Όσον αφορά την παράτυπη μετανάστευση και την καταπολέμηση της λαθραίας διακίνησης ανθρώπων, η Επιτροπή τονίζει ότι το 2014, σημειώθηκαν περίπου 278.000 παράτυπες διελεύσεις των συνόρων σύμφωνα με την Frontex, διπλάσιες από ό,τι το 2011. Ο Δημ. Αβραμόπουλος τόνισε ότι για να καταπολεμηθούν οι ρίζες του φαινομένου θα πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία με τις τρίτες χώρες, δηλαδή με τις χώρες καταγωγής και με τις χώρες μετάβασης (transit). Ανέφερε ότι η ΕΕ έχει εντατικοποιήσει τη συνεργασία της με τις χώρες αυτές, όχι μόνο με τις χώρες της Αφρικής, αλλά και με την Τουρκία, τη Σερβία και το Κόσοβο. Ο Δ. Αβραμόπουλος πρόσθεσε, μάλιστα, ότι τις επόμενες ημέρες θα επισκεφθεί πολλές από αυτές τις χώρες, ξεκινώντας από το Βελιγράδι. Στο περιθώριο της συνέντευξης Τύπου ο Δ. Αβραμόπουλος, ερωτηθείς για ελληνικά δημοσιεύματα τα οποία κάνουν λόγο για άνοιγμα των κέντρων κράτησης και τη μη σύλληψη των παράτυπων μεταναστών, δήλωσε:
«Ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Νίκος Βούτσης, με ενημέρωσε άμεσα για την μη ύπαρξη σχετικής εγκυκλίου από το Υπουργείο. Την επόμενη εβδομάδα, στο Συμβούλιο Εσωτερικών Υποθέσεων, θα συζητήσουμε τον ελληνικό οδικό χάρτη για το άσυλο. Οι υπηρεσίες μου, που είναι σε επαφή με την Αθήνα, πρόκειται να επισκεφτούν την Ελλάδα ώστε να ενισχύσουν τις προσπάθειες των ελληνικών Αρχών για την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου. Αμέσως μετά, προγραμματίζεται συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου. Η Ελλάδα δεν είναι μόνη- η Ευρώπη είναι μαζί της».

ΕΙΔΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ -ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Με τις νέες εξαγγελίες η ΕΕ δεν πρόκειται να λύσει κανένα απολύτως πρόβλημα, αντίθετα, το μεταναστευτικό θα οξύνεται  μήνα με το μήνα, χρόνο με το χρόνο. Η ανάγκη για φύλαξη των εξωτερικών συνόρων δεν μπορεί να γίνει με ευχές, αλλά με τεράστια κονδύλια. Ούτε η ευχή για βελτίωση των σχέσεων με τις χώρες προέλευσης των παράτυπων μεταναστών θα λύσει κανένα πρόβλημα. Οσο οι χώρες της περιοχής αποσυντίθεται, όσο οι πόλεμοι προκαλούν κολοσσιαία προβλήματα επιβίωσης ολόκληρων πληθυσμών, οι άνθρωποι , νόμιμοι ή παράτυποι θα αναζητούν καλύτερη ζωή. Σε λίγα χρόνια , ούτε η φύλαξη συνόρων, ούτε η Ευρώπη φρούριο θα είναι αρκετά για να συγκρατήσουν εκατομμύρια απελπισμένους ανθρώπους που θα αναζητούν μιά καλύτερη ζωή. Και μαζί τους φυσικά θα υπάρχουν και τρομοκράτες και φανατισμένοι . Αλλά και να μην υπάρχουν θα γίνουν μετά από λίγα χρόνια, καθώς όπως  έχουν δείξει οι επιθέσεις στη Γαλλία και αλλού πραγματοποιούνται από δικούς τους πολίτες, μουσουλμάνους στο θρήσκευμα που ριζοσπαστικοποιούνται. Η ΕΕ υποκρίνεται. Ξέρει ότι  το πρόβλημα δεν λύνεται έτσι και κανείς δεν μπορεί να καταλάβει γιατί οι αξιωματούχοι της Επιτροπής ή οι κυβερνήσεις αναμασούν τα ίδια αστυνομικά παραμύθια. Αν η ΕΕ και οι ΗΠΑ δεν σταματήσουν τους πολέμους και δεν επενδύσουν στην ανάπτυξη των χωρών της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, ακόμη και της Ασίας το πρόβλημα θα οξύνεται. Λύση φυσικά δεν μπορεί να υπάρξει ούτε σε επίπεδο αστυνομίας, ούτε σε επίπεδο Κομισσιόν, ούτε σε επίπεδο υπουργών Εσωτερικών. Το πρόβλημα είναι καιρός, να τεθεί σε Ειδική Σύνοδο Κορυφής και όχι μόνο σε μία, αλλά σε δύο και περισσότερες προκειμένου να ληφθούν πολιτικές αποφάσεις με ορίζοντα το υπόλοιπο του 21ου αιώνα, αν ενδιαφέρονται πραγματικά να λύσουν το πρόβλημα και όχι να το συντηρούν. Αποσπασματικές αποφάσεις στην Ελλάδα ή αλλού, επι μέρους πολιτικές, μισόλογα ή φασιστικής εμπνεύσεως πολιτικές δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα, απολύτως κανένα. Ούτε καν η αναθεώρηση του Δουβλίνο ΙΙ και ΙΙΙ που έπρεπε προ πολλού να είχαν τροποποιηθεί.  Αντίθετα θα οξύνουν το πρόβλημα και θα το κάνουν, είναι θέμα χρόνου, εκρηκτικό...