Του Σωτήρη Σιδέρη

Λίγα 24ωρα πριν από την πρώτη σύνοδο της Ευρωπαικής Πολιτικής Κοινότητας στην Πράγα (6-7 Οκτωβρίου), όπου πιθανότατα θα παραστεί και ο Ερντογάν, ο Τούρκος πρόεδρος με μια κίνηση άκρως προσβλητική για την ΕΕ, έδειξε το πως εννοεί τις ευρωτουρκικές σχέσεις και τον ρόλο της χώρας του στην περιοχή. Η υπογραφή  "μνημονίου συνεργασίας" μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής ενότητας (GNU) της Λιβύης και της Τουρκίας στον τομέα των υδρογονανθράκων, είναι ένα ηχηρό χαστούκι προς όλο το διεθνές σύστημα συνεργασίας, δικαίου και ασφάλειας και ουσιαστικά γκριζάρει και την σύνοδο της Πράγας. Η εξέλιξη αυτή συνιστά ταυτόχρονα και ένα ακόμη , πιο επείγον και πιο απειλητικό καμπανάκι κινδύνου προς την Αθήνα και κυρίως τον πρωθυπουργό και τον ΥΠΕΞ που αντί να κάνουν εξωτερική πολιτική φαντασιώνονται, άλλοτε απομόνωση, άλλοτε αποτυχίες της Τουρκίας.  . Η ελληνική κυβέρνηση πληρώνει τώρα  την αδυναμία της να θέσει όρους στην ΕΕ για την πρόσκληση της Τουρκίας στη σύνοδο και την γενικότερα την κατευναστική πολιτική. Δύο τα μεγάλα προβλήματα πλέον.

Πρώτον πως θα αντιδράσει η ίδια η ΕΕ σε αυτή την κλιμάκωση εκ μέρους της Τουρκίας, καθώς έχει καταδικάσει το τουρκολιβυκό σύμφωνο. Δεύτερο πως θα αντιδράσει η Ελλάδα , όχι γενικά και αφηρημένα με δηλώσεις και σχόλια στα κανάλια, αλλά στην περίπτωση που ένα τουρκικό γεωτρύπανο, εγκατασταθεί στο σημείο που το τουρκολιβυκό σύμφωνο εφάπτεται της ελληνογυπτιακής ΑΟΖ. Η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ είναι η ενδεδειγμένη διπλωματικά όμως η Ελλάδα έχει ανάγκη από παραγωγή πολιτικής πλέον . Οι ανακοινώσεις δεν αρκούν . Με την ευκαιρία να θυμίσουμε στο ΥΠΕΞ ότι η κυβέρνηση δεν υπερασπίστηκε τα κυριαρχικά δικαιώματα με την περίπτωση του Ουρούτς Ρέις. Προφανώς η σημερινή ανακοίνωση εκδόθηκε εν αγνοία των Μητσοτάκη -Γεραπετρίτη

Η Τουρκία επιλέγει η Ελλάδα ακολουθεί

Η Τουρκία μιλά για συμφωνία μίσθωσης της ΑΟΖ της Λιβύης σε τουρκικές εταιρείες . Οπότε αυτό θα είναι το επόμενο βήμα , όποτε το κρίνει η Τουρκία ότι μπορεί να προκαλέσει χάος στη Μεσόγειο.  Κάθε εβδομάδα που περνά η Τουρκία πολλαπλασιάζει τις εστίες έντασης και τις εν δυνάμει εστίες σύγκρουσης. Από τις επιθέσεις για τη μειονότητα, στην κυριαρχία των νησιών, τον εναέριο χώρο , τα χωρικά ύδατα και τους μετανάστες. Η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει να κινείται με βάση τις ημερήσιες ανάγκες , δηλαδή βλέποντας και κάνοντας. Και τώρα που αντί να είναι η Ελλάδα που να μεταφέρει όλη την διπλωματική της πίεση στην ΕΕ και να απαιτήσει μέτρα και διακηρύξεις κατά της Τουρκίας, είναι η Τουρκία που σχεδόν χλευαστικά μεταφέρει την ένταση στην ΕΕ. Δηλαδή έχουμε πλήρη αντιστροφή ρόλων.

Επίσης έχουμε μια διεκδικητική και αναθεωρητική διπλωματία από τη μία πλευρά και μια εξωτερική πολιτική παθητική και στην καλύτερη περίπτωση παρακολουθητική από την άλλη.
Είναι βέβαιο ότι ο Τούρκος πρόεδρος δεν έχει εξαντλήσει ακόμη την τακτική πιέσεων προς την Ελλάδα. Του μένει ένα πεδίο αυτό της ΕΕ. Με τις επιστολές του στον ΟΗΕ έχει εξαντλήσει τα επιχειρήματά του για τα νησιά.

 Στο διμερές επίπεδο έχει εξαντλήσει τις απειλές , ακόμη και τις προσβλητικές αναφορές στην Ελλάδα και τον ελληνικό λαό δηλητηριάζοντας τον τουρκικό λαό. Του έμενε μόνο το πεδίο της ΕΕ, όπου βρίσκει τώρα την ευκαιρία να δώσει ένα ακόμη σόου. Και να διαπραγματευθεί , πλην της Ελλάδας με όλη την ΕΕ πάνω σε μια μεγάλη ατζέντα, όπως οι σχέσεις του με την ΕΠΚ, την ΕΕ, την ενέργεια, το μεταναστευτικό και δείχνει να αδιαφορεί για το αν η Ελλάδα θα είναι στο τραπέζι στην Πράγα.
Αν η ελληνική κυβέρνηση δεν αντιδράσει και δεν φαίνεται να αντιδρά μέχρι τώρα με ένα σχέδιο που θα στοιχίσει στην Τουρκία, τότε είναι σίγουρο, ότι μετά την Πράγα, η κατάσταση θα οξυνθεί. Και η φιλολογία περί συνάντησης Μητσοτάκη -Ερντογάν δεν θα έχει κανένα ενδιαφέρον, αν η Αθήνα δεν συνειδητοποιήσει ότι η Πράγα είναι το δικό της γήπεδο, ότι ο Ερντογάν είναι απλά καλεσμένος και ότι θα πρέπει να υψώσει την ένταση των ελληνικών θέσεων τόσο πολύ που να σκεφθεί πολύ ο Τούρκος πρόεδρος να συμμετάσχει σε άλλη συνάντηση.
Πέραν αυτών όμως, το θέμα της Λιβύης είναι θέμα ευρωπαικό και όχι μόνο ελληνοτουρκικό . Η Τουρκία απέδειξε ότι εργάζεται μέρα νύχτα σε κάθε πεδίο, ότι μπορεί να επιτυγχάνει εκεί που άλλοι και πρώτη η Ελλάδα, αποτυγχάνουν, ότι μπορεί να προκαλέσει αποσταθεροποίηση στην περιοχή.
Είναι με απλά λόγια, μια ακόμη ευκαιρία η ΕΕ να αποδείξει ότι δεν είναι σε διπλωματικό κώμα και η συνάντηση της Πράγας , είναι μια μεγάλη ευκαιρία.  

ΤΟ ΥΠΕΞ

Η απάντηση του ελληνικού υπουργείου εξωτερικών έχει ως εξής:

Η Ελλάδα παρακολουθεί ιδιαίτερα στενά τις εξελίξεις στη Λιβύη και ιδιαίτερα τη σημερινή υπογραφή "μνημονίου συνεργασίας" μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής ενότητας (GNU) της Λιβύης και της Τουρκίας στον τομέα των υδρογονανθράκων.
 
Η Ελλάδα έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή, τα οποία προτίθεται να υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
 
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει προβεί σε οριοθέτηση της ΑΟΖ της με την Αίγυπτο, συμφωνία, η οποία έχει συναφθεί με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
 
Παράλληλα, η Ελλάδα διατηρεί, όπως ορίζει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, δικαίωμα ipso facto et ad initio σε υφαλοκρηπίδα, η οποία, ελλείψει διμερούς συμφωνίας ορίζεται με τη μέση γραμμή.
 
Τέλος, επισημαίνεται ότι το τουρκο-λιβυκό "μνημόνιο" του 2019 είναι παράνομο, άκυρο και ανυπόστατο. Ως εκ τούτου, ουδείς έχει κανένα δικαίωμα να το επικαλείται.
 
Οποιαδήποτε αναφορά ή ενέργεια σε εφαρμογή του εν λόγω "μνημονίου" θα είναι εκ των πραγμάτων παράνομη και αναλόγως της βαρύτητας της, θα υπάρξει αντίδραση τόσο σε διμερές επίπεδο, όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΝΑΤΟ.
 
Η Ελλάδα θα συνεχίσει να ενημερώνει τους εταίρους και συμμάχους της για τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας.
 
Εκφράζεται η ικανοποίηση για τις δηλώσεις του Προέδρου, καθώς και της Επιτροπής Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων, αναφορικά με την ακυρότητα και έλλειψη νομιμότητας του μνημονίου που υπεγράφη σήμερα στην Τρίπολη”.