Η Νέα Δημοκρατία έχει χάσει τα πλεονεκτήματα που κατέγραφε σταθερά μετά τις εκλογές του 2019 και πλέον ο προεκλογικός αγώνας, όταν προκηρυχθούν επίσημα εκλογές, θα ξεκινήσει από μηδενική βάση. Την εκτίμηση αυτή κάνει το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς , το οποίο έδωσε στη δημοσιότητα την 11η κατά σειρά έκδοση των εκλογικών τάσεων που καλύπτει την περίοδο Απρίλιος -Ιούλιος 2022 και περιλαμβάνει ευρήματα 46 δημοσκοπήσεων συνολικά. Ουσιαστικά, σύμφωνα με τους επιμελητές των Τάσεων, Κώστα Πουλάκη  μαθηματικό και Δανάη Κολτσίδα, πολιτική επιστήμονα, η διαφορά μεταξύ ΝΔ -ΣΥΡΙΖΑ κινείται πλέον στα όρια του στατιστικού λάθους. Όπως σημειώνεται από τους συγγραφείς, η τρέχουσα έκδοση έρχεται “τη στιγμή (Αύγουστος 2022) που και επίσημα ξεκινά η τελευταία χρονιά της κυβερνητικής θητείας και επομένως έχει αντικειμενικά δοθεί το εναρκτήριο λάκτισμα για τις επόμενες εθνικές εκλογές. Με την έννοια αυτή θα μπορούσε κανείς να πει ότι η παρούσα έκδοση -χωρίς φυσικά να διακόπτεται η συνέχεια με τις προηγούμενες παρατηρήσεις μας, κάτι που εξάλλου αποτελεί κατά τη γνώμη μας ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα του εγχειρήματος αυτού- εγκαινιάζει και μια νέα υποπερίοδο περισσότερο «εκλογική»“.

Για την περίοδο δε αυτή, οι συγγραφείς σημειώνουν ότι -αν και οι κρίσεις που βιώνει η ελληνική κοινωνία είναι αλλεπάλληλες και πολυεπίπεδες- το κυρίαρχο θέμα της περιόδου που θα καθορίσει και την εκλογική συμπεριφορά των πολιτών είναι η ραγδαία υποχώρηση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών λόγω του πληθωρισμού που καλπάζει και της ανεξέλεγκτης ανόδου των τιμών στην ενέργεια, αλλά και στο σύνολο σχεδόν των βασικών αγαθών.
Η συνολική εικόνα του εκλογικού τοπίου, όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της μελέτης, είναι ότι “η «προεκλογική κούρσα» ξεκινάει με βραχεία -και φθίνουσα- κεφαλή της ΝΔ. Το κυβερνών κόμμα έχει απωλέσει σχεδόν όλο το πλεονέκτημα που δημοσκοπικά κατέγραφε μετά τις εκλογές του 2019. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο προεκλογικός αγώνας, όταν προκηρυχθούν οι εκλογές, θα ξεκινήσει από σχεδόν «μηδενική βάση»“, αφού -όπως προκύπτει από τους βασικούς δείκτες που παρακολουθούνται σταθερά, αλλά και στα ποιοτικά ευρήματα στα οποία εμβαθύνει η μελέτη- “οι δύο βασικοί «μονομάχοι» συγκλίνουν πλέον σχεδόν σε όλα τα μεγέθη, στα όρια του στατιστικού λάθους“.
 
Αναλυτικότερα, τα βασικά ευρήματα των δημοσκοπήσεων της υπό μελέτη περιόδου συνοψίζονται, σύμφωνα με τους συγγραφείς των Εκλογικών Τάσεων στα εξής:
 
    • Βαθμός ικανοποίησης από την κυβέρνηση και από την αξιωματική αντιπολίτευση
Καταγράφεται μια μικρή αύξηση της ικανοποίησης των πολιτών από την κυβέρνηση σε σύγκριση με το προηγούμενο κύμα, όπου είχε βρεθεί σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο, η οποία οφείλεται κυρίως στην αντιμετώπιση της ελληνοτουρκικής κρίσης, ενώ συνολικά η διαφορά ανάμεσα στην ικανοποίηση από την κυβέρνηση και από τις προτάσεις που καταθέτει η αξιωματική αντιπολίτευση αντίστοιχα διαμορφώνεται σε 1,9 μονάδες υπέρ της κυβέρνησης, με την εικόνα στα επιμέρους (και σημαντικά) θέματα ωστόσο, όπως η ακρίβεια, να είναι διαφορετική και συντριπτικά αρνητική για την κυβέρνηση.
Σε διαχρονική βάση έχει επέλθει μια σύγκλιση του επιπέδου ικανοποίησης από την κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση αντίστοιχα, που οφείλεται κατά κύριο λόγο στη σημαντική πτώση που έχει καταγράψει η κυβέρνηση -που πλέον βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από τα ποσοστά επιδοκιμασίας που κατέγραφε αμέσως μετά τις εκλογές του 2019 αλλά και στην πρώτη φάση της πανδημίας-, αλλά και σε μία πιο αργή μεν, αλλά ορατή άνοδο των επιπέδων ικανοποίησης από την αξιωματική αντιπολίτευση.
 
    • Δημοτικότητες πολιτικών αρχηγών
Το σύνολο των ηγετών -με την εξαίρεση τον Νίκο Ανδρουλάκη- καταγράφει μια μικρή άνοδο -μεγαλύτερη για τους ηγέτες των κομμάτων της αντιπολίτευσης και οριακή για τον πρωθυπουργό. Η μείωση της δημοτικότητας του Ν. Ανδρουλάκη σηματοδοτεί την είσοδο και του συγκεκριμένου πολιτικού αρχηγού στην περίοδο της «κανονικότητας», όπου κρίνεται πια από τα πεπραγμένα του και όχι από τις προσδοκίες των πολιτών από ένα νέο πρόσωπο, σύμφωνα με τους συγγραφείς.
 
    • Καταλληλότερος πρωθυπουργός
      

Ο Κ. Μητσοτάκης εξακολουθεί να έχει το προβάδισμα, παρόλο που ο Αλ. Τσίπρας, μετά και το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, αύξησε τις υπέρ του γνώμες. Η διαχρονική παρατήρηση αποδεικνύει ότι η φθορά του Κ. Μητσοτάκη είναι μεν πιο αργή, αλλά πάντως σταθερή, όπως και η αντίστοιχη βελτίωση του Αλ. Τσίπρα, με αποτέλεσμα να έχει επέλθει εδώ και αρκετούς μήνες πλέον μία τάση μεγαλύτερης σύγκλισης μεταξύ των δύο.
 
    • Πρόθεση ψήφου
Η διαφορά μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων μειώθηκε και σε αυτό το κύμα ακόμη περαιτέρω και έχει διαμορφωθεί πλέον στις 4,9 ποσοστιαίες μονάδες. Αυτό οφείλεται κυρίως στην αύξηση της εκλογικής απήχησης του ΣΥΡΙΖΑ κατά 1,5 μονάδα σε σχέση με την προηγούμενη έκδοση των Εκλογικών Τάσεων, ενώ η ΝΔ παρέμεινε σταθερή.
Σε ό,τι αφορά στα υπόλοιπα κόμματα, η πρόθεση ψήφου προς το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ υποχώρησε κατά 1,4 ποσοστιαίες μονάδες, γεγονός που -σύμφωνα με τους συγγραφείς- “αποτελεί ακόμα μία απόδειξη ότι η ευφορία και η επικοινωνιακή δυναμική που δημιουργήθηκε μετά τις εσωκομματικές εκλογές στο χώρο αυτό έχει πλέον όχι απλώς φτάσει το ανώτατο σημείο της, αλλά έχει ανακοπεί και υποχωρεί“.
Αξιοσημείωτες μεταβολές σημειώθηκαν στο ποσοστό των λεγόμενων «λοιπών» (εξωκοινοβουλευτικών) κομμάτων, όπου καταγράφεται μια συνολική αύξηση της τάξης των 2 μονάδων, οφειλόμενη κυρίως σε κόμματα που βρίσκονται στα δεξιά της ΝΔ, αλλά και στη μείωση του ποσοστού της αδιευκρίνιστης ψήφου κατά 2,4 μονάδες, πιθανότατα εξαιτίας της ρητορικής περί πρόωρων εκλογών που κυριάρχησε το προηγούμενο διάστημα.
 
    • Συσπειρώσεις και μετακινήσεις της εκλογικής βάσης των κομμάτων
Η ΝΔ παγιώνει τη συσπείρωσή της σε ένα νέο χαμηλό το οποίο καταγράφηκε την προηγούμενη περίοδο (βλ. και Εκλογικές Τάσεις #10), με τις σημαντικότερες διαρροές ψηφοφόρων της να κατευθύνονται πρωτίστως προς την «αδιευκρίνιστη ψήφο» και δευτερευόντως προς τα «λοιπά» (εξωκοινοβουλευτικά) κόμματα στα δεξιά της, το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, τον ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ και την Ελληνική Λύση”.
Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ αύξησε περαιτέρω τη συσπείρωσή του σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, με αποτέλεσμα πλέον σήμερα η συσπείρωση των δύο μεγάλων κομμάτων να βρίσκεται στα ίδια επίπεδα, ανατρέποντας έτσι μια πάγια υστέρηση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης και ένα αντίστοιχο πλεονέκτημα του κυβερνώντος κόμματος, με αποτέλεσμα πλέον να έχουμε φτάσει σε ένα σημείο «ισορροπίας»”.