Του Σωτήρη Σιδέρη


Με προφανή στόχο να διατηρηθεί η ενότητα στους κόλπους της Συμμαχίας, οι ΗΠΑ απέφυγαν να ωθήσουν την ένταση στα άκρα, παρά την διαβρωτική πολιτική της Πολωνίας , των χωρών της Βαλτικής και ορισμένων ανατολικών χωρών. Ο Μπάϊντεν , κυρίως το επιτελείο του, γνωρίζει τα όρια ασφάλειας και σίγουρα θέλουν να αποφύγουν μια γενικευμένη ανάφλεξη. Οι προκλήσεις φυσικά δεν λείπουν καθώς το ΝΑΤΟ έχει ενισχύσει κατά πολύ την στρατιωτική παρουσία του. Μια γραμμή άμυνας ή περικύκλωσης της Ρωσίας που αρχίζει από τη Φινλανδία και φθάνει μέχρι την Αλεξανδρούπολη και τη Μαύρη Θάλασσα είναι αρκετά αισθητή στη Μόσχα. Αίσθηση όμως προκαλεί ότι η κοινή δήλωση των κρατών -μελών του ΝΑΤΟ στην σύνοδο κορυφής, δεν κάνει καμία αναφορά σε διπλωματικές πρωτοβουλίες για τερματισμό του πολέμου και την ανάγκη μιας πολιτικής λύσης.  Η αναφορά σε διαπραγματεύσεις και όχι σε πρωτοβουλίες, με αποχώρηση των Ρώσων, γνωρίζουν ότι δεν θα γίνει αποδεκτή. Επίσης απουσιάζει και μάλιστα κατά τρόπο εκκωφαντικό οποιαδήποτε αναφορά στο δικαίωμα επιλογής της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, που ήταν και η αιτία του πολέμου και την οποία η Δύση προσπαθεί να απωθήσει από την δημόσια συζήτηση. Η μόνη αναφορά, φυσικά χωρίς ουσία είναι ότι “επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας στην πολιτική ανοικτών θυρών του ΝΑΤΟ βάσει του άρθρου 10 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον”. Η συμμετοχή του Έλληνα πρωθυπουργού κρίνεται για μια ακόμη φορά απογοητευτική.

πακτωλός στις ΗΠΑ

Η σύνοδος κορυφής ήταν μια μοναδική ευκαιρία να τεθεί το ζήτημα των απειλών που δέχεται η Ελλάδα από την Τουρκία και να ζητήσει αντίστοιχη πολιτική ασφάλειας στο Αιγαίο. Αλλά μια τέτοια θέση απαιτεί ανάλογη ηγεσία…
Αν και δεν είναι ακόμη γνωστό τι ακριβώς συζητήθηκε στο παρασκήνιο, είναι σαφές ότι οι ΗΠΑ θα κατευθύνουν την ένταση στα σημεία που υπερτερεί η Δύση. Στις απειλές για δίκη για εγκλήματα πολέμου, στις κυρώσεις, σε ένα ολικό εμπάργκο που θα διανθίζεται από μια μόνιμη πλέον αντιπαράθεση. Που δεν είναι και τόσο ψυχρή, αλλά περιλαμβάνει και θερμά στοιχεία όπως η στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας και η διαβεβαίωση για πλήρη πολεμική βοήθεια, με στόχο η γη της Ουκρανίας να γίνει ο βάλτος της Ρωσίας. Με τρομακτικές συνέπειες φυσικά. Πάντως ενεργειακό εμπάργκο δεν το τόλμησαν, παρά το γεγονός ότι επίκεινται ανακοινώσεις για εισαγωγή αερίου από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη. Ποιός είπε ότι οι ΗΠΑ δεν  θα κερδίσουν και από αυτή την κρίση; όπλα και αέριο, η πλήρης συνταγή εξάρτησης της Ευρώπης και μεταφορά πλούτου στις ΗΠΑ με αντάλλαγμα την ασφάλεια....

Πόλεμος και ευρωπαικές κοινωνίες

Από την άλλη όμως η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με την δική της κρίση, που όλο και εντείνεται. Μπορεί η κυρίαρχη ρητορική να επικεντρώνεται στην προπαγάνδα κατά του Πούτιν , ότι δηλαδή νοιώθει λαική πίεση, ότι θα ανατραπεί κλπ, όμως το ίδιο πρόβλημα σίγουρα το νοιώθουν και πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες. Με πρώτο τον Μητσοτάκη. Ήδη πολλές κυβερνήσεις και τα επιτελεία τους ανησυχούν ότι η επισιτιστική, οικονομική και κοινωνική κρίση θα προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και συνήθως αυτές καταλήγουν στην καταψήφιση κυβερνήσεων. Ο Μακρόν σχεδιάζει εθνικοποιήσεις μεγάλων επιχειρήσεων, οι δημόσιες επενδύσεις επιστρέφουν, η ΕΕ δεν πρόκειται να απαιτήσει εφαρμογή των πρωτογενών πλεονασμάτων και του Συμφώνου Σταθερότητας. Για την ακρίβεια, είναι εντελώς ασαφές τι ακρβώς θα κάνει η ΕΕ για να αντιμετωπίσει την κρίση, καθώς οι πολεμικές ιαχές ήδη δεν φαίνεται να συγκινούν πολύ τους ευρωπαικούς λαούς. Κατά συνέπεια, τα πιο δύσκολα είναι μπροστά μας.
Λόγω της ιδιαίτερης σημασίας δημοσιεύουμε το πλήρες κείμενο της κοινής δήλωσης των ηγετών των κρατών -μελών του ΝΑΤΟ.

Το κοινό ανακοινωθέν

Εμείς, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 30 συμμάχων του ΝΑΤΟ, συναντηθήκαμε σήμερα για να αντιμετωπίσουμε την επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, τη σοβαρότερη απειλή για την ευρωατλαντική ασφάλεια εδώ και δεκαετίες.  Ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει διαλύσει την ειρήνη στην Ευρώπη και προκαλεί τεράστιο ανθρώπινο πόνο και καταστροφή.
Καταδικάζουμε με τον πιο έντονο τρόπο την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Καλούμε τον Πρόεδρο Πούτιν να σταματήσει αμέσως αυτόν τον πόλεμο και να αποσύρει τις στρατιωτικές δυνάμεις από την Ουκρανία και καλούμε τη Λευκορωσία να τερματίσει τη συνενοχή της, σύμφωνα με το ψήφισμα για την επίθεση κατά της Ουκρανίας που υιοθετήθηκε στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 2 Μαρτίου 2022.  Η Ρωσία θα πρέπει να συμμορφωθεί με την απόφαση της 16ης Μαρτίου του Διεθνούς Δικαστηρίου του ΟΗΕ και να αναστείλει αμέσως τις στρατιωτικές επιχειρήσεις.  Η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία απειλεί την παγκόσμια ασφάλεια. Η επίθεσή της στους διεθνείς κανόνες καθιστά τον κόσμο λιγότερο ασφαλή. Η κλιμακούμενη ρητορική του Προέδρου Πούτιν είναι ανεύθυνη και αποσταθεροποιητική.
Οι Ουκρανοί ενέπνευσαν τον κόσμο με την ηρωική αντίσταση στον κτηνώδη κατακτητικό πόλεμο της Ρωσίας.  Καταδικάζουμε σθεναρά τις καταστροφικές επιθέσεις της Ρωσίας κατά αμάχων, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, των παιδιών και των ατόμων σε ευάλωτες καταστάσεις. Θα συνεργαστούμε με την υπόλοιπη διεθνή κοινότητα για να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι για παραβιάσεις του ανθρωπιστικού και διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των εγκλημάτων πολέμου. Ανησυχούμε βαθύτατα για τον αυξημένο κίνδυνο σεξουαλικής βίας και εμπορίας ανθρώπων.
Καλούμε τη Ρωσία να επιτρέψει την ταχεία, ασφαλή και ανεμπόδιστη ανθρωπιστική πρόσβαση και την ασφαλή διέλευση των αμάχων και να επιτρέψει την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Μαριούπολη και σε άλλες πολιορκημένες πόλεις. Καταδικάζουμε επίσης τις επιθέσεις εναντίον πολιτικών υποδομών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που θέτουν σε κίνδυνο πυρηνικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας. Θα συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε τα ψέματα της Ρωσίας σχετικά με την επίθεσή της στην Ουκρανία και να αποκαλύπτουμε κατασκευασμένες αφηγήσεις ή κατασκευασμένες επιχειρήσεις "ψευδούς σημαίας" για να προετοιμάσουν το έδαφος για περαιτέρω κλιμάκωση, μεταξύ άλλων και κατά του άμαχου πληθυσμού της Ουκρανίας.  Οποιαδήποτε χρήση χημικών ή βιολογικών όπλων από τη Ρωσία θα είναι απαράδεκτη και θα έχει σοβαρές συνέπειες.
Η Ρωσία πρέπει να δείξει ότι εννοεί σοβαρά τις διαπραγματεύσεις, εφαρμόζοντας αμέσως κατάπαυση του πυρός. Καλούμε τη Ρωσία να συμμετάσχει εποικοδομητικά σε αξιόπιστες διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία για την επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων, ξεκινώντας με μια βιώσιμη κατάπαυση του πυρός και προχωρώντας προς την πλήρη αποχώρηση των στρατευμάτων της από το ουκρανικό έδαφος.  Η συνεχιζόμενη επιθετικότητα της Ρωσίας ενώ διεξάγονται συζητήσεις είναι αξιοθρήνητη.  Υποστηρίζουμε τις προσπάθειες της Ουκρανίας να επιτύχει την ειρήνη, καθώς και εκείνες που αναλαμβάνονται διπλωματικά από τους Συμμάχους για να βαρύνουν τη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου και την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου.  
Στεκόμαστε σε πλήρη αλληλεγγύη με τον Πρόεδρο Zelenskyy, την κυβέρνηση της Ουκρανίας και με τους γενναίους Ουκρανούς πολίτες που υπερασπίζονται την πατρίδα τους.  Τιμούμε όλους όσους σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν και εκτοπίστηκαν από την επιθετικότητα της Ρωσίας, καθώς και τις οικογένειές τους. Επαναβεβαιώνουμε την ακλόνητη υποστήριξή μας στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της που εκτείνονται στα χωρικά της ύδατα.
Η Ουκρανία έχει θεμελιώδες δικαίωμα αυτοάμυνας βάσει του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.   Από το 2014, έχουμε παράσχει εκτεταμένη υποστήριξη στην ικανότητα της Ουκρανίας να ασκήσει αυτό το δικαίωμα.  Έχουμε εκπαιδεύσει τις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, ενισχύοντας τις στρατιωτικές τους ικανότητες και δυνατότητες και ενισχύοντας την ανθεκτικότητά τους.  Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν εντείνει την υποστήριξή τους και θα συνεχίσουν να παρέχουν περαιτέρω πολιτική και πρακτική υποστήριξη στην Ουκρανία, καθώς συνεχίζει να υπερασπίζεται τον εαυτό της.  Οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θα συνεχίσουν επίσης να παρέχουν βοήθεια σε τομείς όπως η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και η προστασία από απειλές χημικής, βιολογικής, ραδιολογικής και πυρηνικής φύσης.  Οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ παρέχουν επίσης εκτεταμένη ανθρωπιστική υποστήριξη και φιλοξενούν εκατομμύρια πρόσφυγες.  Οι Υπουργοί Εξωτερικών θα συζητήσουν περαιτέρω την υποστήριξή μας προς την Ουκρανία όταν συναντηθούν τον Απρίλιο.
Είμαστε ενωμένοι στην αποφασιστικότητά μας να αντιμετωπίσουμε τις προσπάθειες της Ρωσίας να καταστρέψει τα θεμέλια της διεθνούς ασφάλειας και σταθερότητας. Θέτουμε τη Ρωσία και τη Λευκορωσία προ των ευθυνών τους.  Μαζικές κυρώσεις και βαρύ πολιτικό κόστος έχουν επιβληθεί στη Ρωσία προκειμένου να τερματιστεί αυτός ο πόλεμος. Παραμένουμε αποφασισμένοι να διατηρήσουμε τη συντονισμένη διεθνή πίεση στη Ρωσία. Θα συνεχίσουμε να συντονιζόμαστε στενά με τους αρμόδιους φορείς και άλλους διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο διατλαντικός συντονισμός παραμένει ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της τρέχουσας κρίσης.
Καλούμε όλα τα κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (ΛΔΚ), να διατηρήσουν τη διεθνή τάξη, συμπεριλαμβανομένων των αρχών της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας, όπως κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, να απέχουν από την υποστήριξη της πολεμικής προσπάθειας της Ρωσίας με οποιονδήποτε τρόπο και να απέχουν από κάθε ενέργεια που βοηθά τη Ρωσία να παρακάμψει τις κυρώσεις. Ανησυχούμε για τα πρόσφατα δημόσια σχόλια αξιωματούχων της ΛΔΚ και καλούμε την Κίνα να σταματήσει να ενισχύει τις ψευδείς αφηγήσεις του Κρεμλίνου, ιδίως όσον αφορά τον πόλεμο και το ΝΑΤΟ, και να προωθήσει την ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης.
Παραμένουμε προσηλωμένοι στις θεμελιώδεις αρχές που στηρίζουν την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένου του ότι κάθε έθνος έχει το δικαίωμα να επιλέγει τις δικές του ρυθμίσεις ασφαλείας χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις.  Επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας στην πολιτική ανοικτών θυρών του ΝΑΤΟ βάσει του άρθρου 10 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον.  
Παρέχουμε εξατομικευμένη υποστήριξη στους εταίρους που πλήττονται από τις ρωσικές απειλές και παρεμβάσεις και θα εντείνουμε τη βοήθειά μας για να τους βοηθήσουμε να αντισταθούν στη ρωσική κακόβουλη επιρροή και να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους, με βάση τα αιτήματα των εταίρων μας και τα μακροχρόνια προγράμματα εταιρικής σχέσης μας.  Τον Απρίλιο, οι Υπουργοί Εξωτερικών θα εξετάσουν συγκεκριμένες προτάσεις για την ενίσχυση της υποστήριξής μας προς αυτούς τους εταίρους.
Θα συνεχίσουμε να λαμβάνουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία και την υπεράσπιση της ασφάλειας των συμμαχικών μας πληθυσμών και κάθε σπιθαμής του συμμαχικού εδάφους. Η δέσμευσή μας στο άρθρο 5 της Συνθήκης της Ουάσινγκτον είναι ακλόνητη.
Ως απάντηση στις ενέργειες της Ρωσίας, ενεργοποιήσαμε τα αμυντικά σχέδια του ΝΑΤΟ, αναπτύξαμε στοιχεία της Δύναμης αντίδρασης του ΝΑΤΟ και τοποθετήσαμε 40.000 στρατιώτες στην ανατολική μας πλευρά, μαζί με σημαντικά αεροπορικά και ναυτικά μέσα, υπό την άμεση διοίκηση του ΝΑΤΟ που υποστηρίζεται από τις εθνικές αναπτύξεις των Συμμάχων. Δημιουργούμε επίσης τέσσερις επιπλέον πολυεθνικές μάχιμες ομάδες στη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία. Λαμβάνουμε όλα τα μέτρα και τις αποφάσεις για να διασφαλίσουμε την ασφάλεια και την άμυνα όλων των Συμμάχων σε όλους τους τομείς και με μια προσέγγιση 360 μοιρών.  Τα μέτρα μας παραμένουν προληπτικά, αναλογικά και μη κλιμακούμενα.  Θα επιταχύνουμε τώρα τον μετασχηματισμό του ΝΑΤΟ για μια πιο επικίνδυνη στρατηγική πραγματικότητα, μεταξύ άλλων μέσω της υιοθέτησης της επόμενης Στρατηγικής Αντίληψης στη Μαδρίτη. Υπό το πρίσμα της σοβαρότερης απειλής για την ευρωατλαντική ασφάλεια εδώ και δεκαετίες, θα ενισχύσουμε επίσης σημαντικά τη μακροπρόθεσμη αποτρεπτική και αμυντική μας στάση και θα αναπτύξουμε περαιτέρω το πλήρες φάσμα των έτοιμων δυνάμεων και δυνατοτήτων που απαιτούνται για τη διατήρηση αξιόπιστης αποτροπής και άμυνας. Τα βήματα αυτά θα υποστηριχθούν από ενισχυμένες ασκήσεις με αυξημένη έμφαση στη συλλογική άμυνα και τη διαλειτουργικότητα.
Αυξάνουμε την ανθεκτικότητα των κοινωνιών μας και των υποδομών μας για την αντιμετώπιση της κακόβουλης επιρροής της Ρωσίας.  Ενισχύουμε τις ικανότητες και την άμυνά μας στον κυβερνοχώρο, παρέχοντας αμοιβαία υποστήριξη σε περίπτωση κυβερνοεπιθέσεων.  Είμαστε έτοιμοι να επιβάλουμε κόστος σε όσους μας βλάπτουν στον κυβερνοχώρο και αυξάνουμε την ανταλλαγή πληροφοριών και την επίγνωση της κατάστασης, ενισχύουμε την ετοιμότητα των πολιτών και ενισχύουμε την ικανότητά μας να αντιδρούμε στην παραπληροφόρηση. Θα ενισχύσουμε επίσης την ετοιμότητα και την ετοιμότητά μας για χημικές, βιολογικές, ραδιολογικές και πυρηνικές απειλές. Θα λάβουμε περαιτέρω αποφάσεις όταν συναντηθούμε στη Μαδρίτη.  
Τα μέτρα που λαμβάνουμε για να διασφαλίσουμε την ασφάλεια της Συμμαχίας μας και του ευρωατλαντικού χώρου θα απαιτήσουν επαρκείς πόρους.  Οι σύμμαχοι αυξάνουν σημαντικά τις αμυντικές τους δαπάνες.  Σήμερα, αποφασίσαμε να επιταχύνουμε τις προσπάθειές μας για την εκπλήρωση της δέσμευσής μας στην υπόσχεση για αμυντικές επενδύσεις στο σύνολό της. Σύμφωνα με τη δέσμευσή μας στο άρθρο 3 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον, θα ενισχύσουμε περαιτέρω την ατομική και συλλογική μας ικανότητα να αντισταθούμε σε κάθε μορφή επίθεσης.  Κατά τη συνάντησή μας στη Μαδρίτη, θα υποβάλουμε πρόσθετα σχέδια σχετικά με τον τρόπο εκπλήρωσης της δέσμευσης. Ο απρόκλητος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας αποτελεί θεμελιώδη πρόκληση για τις αξίες και τους κανόνες που έχουν φέρει ασφάλεια και ευημερία σε όλους στην ευρωπαϊκή ήπειρο.  Η επιλογή του Προέδρου Πούτιν να επιτεθεί στην Ουκρανία αποτελεί στρατηγικό λάθος, με σοβαρές συνέπειες και για τη Ρωσία και τον ρωσικό λαό.  Παραμένουμε ενωμένοι και αποφασισμένοι στην αποφασιστικότητά μας να αντιταχθούμε στην επιθετικότητα της Ρωσίας, να βοηθήσουμε την κυβέρνηση και τον λαό της Ουκρανίας και να υπερασπιστούμε την ασφάλεια όλων των Συμμάχων.