Του Σωτήρη Σιδέρη

Η αλλαγή του πολιτικού σκηνικού, με κύριο χαρακτηριστικό την μεταβολή της αντιπολιτευτικής τακτικής του ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον γεγονός, μετά το αίτημα για σύσταση εξεταστικής επιτροπής της βουλής για να ελεγχθούν, σύμφωνα με την αξιωματική αντιπολίτευση «οι κατ’ επανάληψη πράξεις χειραγώγησης της κοινής γνώμης από την κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη με χρήματα των ίδιων των φορολογουμένων που αποτελούν και το αντικείμενο της χειραγώγησης». Αφορμή στάθηκε η παραίτηση του αυστριακού καγκελάριου Κούρτς μετά τις αποκαλύψεις ότι έκανε ό,τι και η ελληνική κυβέρνηση, αλλά σύμφωνα με  την επισήμανση του Αλέξη Τσίπρα, στην Ελλάδα δεν κινείται τίποτα. Η απάντηση της κυβέρνησης είναι μια επικοινωνιακή πανωλεθρία, πέρα από την σύγχυση που προκλήθηκε στο κυβερνητικό στρατόπεδο. Η παραπομπή σε προεκλογικές δημοσκοπήσεις που δημοσίευε η εφημερίδα Docoumento, δεν έχουν καμία σχέση ούτε με εκατομμύρια ευρώ σε εκδότες, ούτε με δωρεάν τηλεοπτικές άδειες, ούτε με απευθείας προμήθειες όπως της εταιρείας Opinion Poll.

Η νέα αντιπολιτευτική τακτική βρίσκεται πολλούς οπαδούς εντός και εκτός του ΣΥΡΙΖΑ που βλέπουν μια κυβέρνηση να μην λογοδοτεί ποτέ και για τίποτα. Πέραν της κοινοβουλευτικής διαδικασίας, είναι και ένα μήνυμα προς τη Δικαιοσύνη που δείχνει να μην θέλει να ερευνήσει προκλητικές αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο που διατίθεται το δημόσιο χρήμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ από την πλευρά του, θα εντείνει την πολιτική αντιπαράθεση σε όλα τα επίπεδα και ακολουθεί ήδη η τακτική για την επ αόριστο συμφωνία με τις ΗΠΑ για τις βάσεις, η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και άλλα κοινωνικής σημασίας ζητήματα.
Το γεγονός ότι η αξιωματική αντιπολίτευση επιλέγει την κατά μέτωπο αντιπαράθεση , ακόμη και με τις ΗΠΑ, δείχνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αλλάξει στάδιο και τώρα φέρεται αποφασισμένος να μην αφήσει τον πρωθυπουργό να θεωρεί ότι μπορεί να ακολουθεί πολιτική κομμένη στα μέτρα του και να εξυπηρετεί συμφέροντα, χωρίς να ελέγχεται.
Η πρόταση για εξεταστική τυπικά δεν έχει τύχη, θα απορριφθεί. Αλλά το μήνυμα απευθύνεται και προς το ΚΙΝΑΛ και το ΜεΡΑ 25 και το ΚΚΕ. Πέραν αυτών, ο Κυριάκος Μητσοτάκης παίρνει και ένα ακόμη μήνυμα. Πως αν ο ΣΥΡΙΖΑ γίνει κυβέρνηση, ο δρόμος προς τις εξεταστικές είναι ήδη στρωμένος. Και αυτό προφανώς δεν αρέσει, αλλά ο ίδιος ο Τσίπρας θεωρεί ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος για να ανακοπεί αυτή η πολιτική .

          

Το επιχείρημα

Όπως αναφέρεται στην εισαγωγή, η  Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με το δικαίωμα που χορηγήθηκε στην αντιπολίτευση μετά την τελευταία συνταγματική αναθεώρηση (άρθρο 68 παρ. 2 Συντ. και άρθρο 144 παρ. 5 εδ. β΄ Καν. της Βουλής) ζητάει σήμερα τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής της Βουλής για να ελεγχθούν οι κατ’ επανάληψη πράξεις χειραγώγησης της κοινής γνώμης από την κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη με χρήματα των ίδιων των φορολογουμένων που αποτελούν και το αντικείμενο της χειραγώγησης.
Συγκεκριμένα ζητά να εξεταστούν τα κριτήρια βάσει των οποίων δόθηκαν περί τα 42 εκ. ευρώ σε ΜΜΕ, από τις λίστες Πέτσα 1 και 2, η αποτυχημένη εκ του αποτελέσματος εμβολιαστική καμπάνια του Υπουργείου Υγείας, η χρηματοδότηση της Enterprise Greece για τη διεθνή καμπάνια προβολής της κυβέρνησης, καθώς και η χρηματοδότηση με δημόσιο χρήμα του ιδιοκτήτη δημοσκοπικής εταιρείας Opinion Poll, τα αποτελέσματα της οποίας έχει αρνηθεί να ελέγξει η κυβερνητική πλειοψηφία στο πλαίσιο της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, παρά το αίτημα και τα ατράνταχτα σχετικά στοιχεία που προσκόμισε η αξιωματική αντιπολίτευση.
Μετά το σκάνδαλο διαφθοράς που ξέσπασε στην Αυστρία, όπου αποκαλύφθηκε ότι ο καγκελάριος Σεμπάστιαν Κούρτς, που πριν λίγους μήνες βραβεύθηκε για την Ελευθερία των ΜΜΕ με ειδική τιμητική ομιλία του κ. Μητσοτάκη στη σχετική εκδήλωση, χρηματοδοτούσε φίλια ΜΜΕ προκειμένου να λαμβάνει ως αντάλλαγμα θετικά άρθρα και ευνοϊκές δημοσκοπήσεις, και ιδίως μετά τον εξαναγκασμό του σε παραίτηση, αναδεικνύεται εκ νέου η απαξίωση της οποίας τυγχάνουν τέτοιες πρακτικές από την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη και από τους θεσμούς.

 

Όλη η  επιστολή προς τον  πρόεδρο της Βουλής

Η παραίτηση του Σεμπάστιαν Κούρτς από τη θέση του καγκελαρίου της Αυστρίας μετά την κίνηση των δικαστικών αρχών να θέσουν υπό διερεύνηση την καταγγελία ύπαρξης σκανδάλου χρηματοδότησης ύψους 1 εκατομμυρίου ευρώ από την κυβέρνησή του σε μέσα ενημέρωσης με αντάλλαγμα εγκωμιαστικά άρθρα και χαλκευμένες δημοσκοπήσεις, δυστυχώς θυμίζει τις πρακτικές που ασκεί σήμερα στην Ελλάδα ο ομοϊδεάτης του κ. Μητσοτάκης.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός στο ξέσπασμα της πανδημίας βρήκε την ευκαιρία ώστε, επικαλούμενος επιχειρήματα κατάστασης «έκτακτης ανάγκης», να προωθήσει αφειδώς πρωτοφανούς ύψους χρηματοδότηση προς τα ΜΜΕ -περί τα 42 εκατομμύρια ευρώ- και μάλιστα «fast track»με πλήρως αδιαφανείς διαδικασίες και χωρίς αντικειμενικά, μη πολιτικά, κριτήρια (απευθείας διαπραγμάτευση, χωρίς δημοσίευση, πρόσκληση διάρκειας λίγων ημερών κλπ).

Ειδικότερα, με τις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις υπ’ αρ. 227/2020 (ΦΕΚ Β΄ 948/21-03-2020) και υπ’ αρ. 337/2020 (ΦΕΚ Β΄ 1583/25-04-2020) προβλέφθηκε συνολική δαπάνη ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ για υπηρεσίες επικοινωνίας και ενημέρωσης των πολιτών σε σχέση με την προστασία της δημόσιας υγείας από τον κορωνοϊό («Λίστα Πέτσα Νο1»). Ακολούθησε η Κοινή Υπουργική Απόφαση υπ’ αρ. 840/2020, ΦΕΚ Β΄ 4754/27-10-2020, που επίσης αφορούσε παροχή υπηρεσιών επικοινωνίας και ενημέρωσης των πολιτών για τον παραπάνω σκοπό, με την οποία προβλεπόταν δαπάνη ύψους 2 εκατομμυρίων ευρώ («Λίστα Πέτσα Νο2»).Εν συνεχεία, με την υπ’ αρ. πρωτ. Γ.Π.οικ.83285 από 24/12/2020 Απόφαση του Υπουργού Υγείας κ. Β. Κικίλια προβλέφθηκε δαπάνη ύψους 18,5 εκατομμυρίων ευρώ για την παροχή υπηρεσιών επικοινωνίας των πολιτών, για τον έγκαιρο εμβολιασμό έναντι του κορωνοϊού με πενιχρά, όπως αποδείχθηκε, αποτελέσματα. Αφού τον καθιέρωσε, η κυβέρνηση επέκτεινε και σε άλλους τομείς δημόσιων πολιτικών τον παραπάνω τρόπο (βλ. ενδεικτικά την πρόσφατη υπογραφή σύμβασης ύψους 1 εκατομμυρίου ευρώ εκ μέρους της ENTERPRISE GREECE με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών σχεδιασμού, υλοποίηση στρατηγικής και διαχείρισης των σχέσεων της Ελλάδας με Διεθνή μέσα).

Άμεση συνέπεια των παραπάνω ήταν καθ’ όλη αυτή την περίοδο η κριτική των κυρίαρχων ΜΜΕ της χώρας απέναντι στην κυβέρνηση να συσχετίζεται ευθέως με την οικονομική τους στήριξη, εν μέσω πανδημίας και συρρίκνωσης των διαφημιστικών τους εσόδων, οδηγώντας στην εμφάνιση φαινομένων ανάλωσής τους στη φιλοτέχνηση θετικής εικόνας για τον πρωθυπουργό προσωπικά και για την κυβέρνησή του συνολικά.

Τα παραπάνω δεν έχουν μόνο ιδιαίτερο δημοσιονομικό ενδιαφέρον, αλλά πολιτικό και ιδιαίτερα δημοκρατικό. Η αντικειμενική πληροφόρηση των πολιτών και η ερευνητική δημοσιογραφία και ο κριτικός έλεγχος της κυβέρνησης είναι η ψυχή της δημοκρατίας και όποιος τα αντιστρατεύεται εργάζεται κατά αυτής της ίδιας. Η κυβέρνηση, πράγματι, εδώ και καιρό, και ήδη ακόμη και σήμερα, χωρίς σταματημό σχεδιάζει και εκτελεί μια στρατηγική ποδηγέτησης του Τύπου βάσει της οποίας παχυλά πακέτα χρηματοδότησης και κρατικής διαφήμισης χρησιμοποιούνται ως όπλο κατά των αντιπολιτευτικών δημοσιογραφικών φωνών και ως επιβράβευση για τις φίλιες προς την κυβέρνηση ή τις βολικά σιωπηλές δημοσιογραφικές πένες. Δεν είναι τυχαίο ότι το παράδειγμά της αναφέρεται ξεχωριστά στις μελέτες για την πολιτική αξιοποίηση της πανδημίας για τον έλεγχο των ΜΜΕ (βλ. ενδεικτικά σχετ. έρευνα του International Press Institute, https://ipi.media/wp-content/uploads/2020/12/IPI-FNF-Monitoring-Report-Media-Freedom-in-Europe-in-the-Shadow-of-Covid-19-Dec11.pdf ).

Αποτέλεσμα των πρακτικών επιρροής και εξαναγκασμού που ασκεί η κυβέρνηση είναι το ότι σύσσωμη η αντιπολίτευση, από την αξιωματική μέχρι την ελάσσονα αντιπολίτευση, και οι δραστηριότητές τους περιορίζονται σε χαμηλή, περιθωριοποιημένη και ολιγόχρονη προβολή ή σε τυπικές αναφορές. Ελλιπής είναι η προβολή σημαντικών πολιτικών παρεμβάσεων, σημαντικών κοινωνικών φαινομένων, διαμαρτυριών και κινητοποιήσεων με μείζον πολιτικό ενδιαφέρον. Παραβλέφθηκαν τα λάθη, οι αντιφάσεις και οι καθυστερήσεις στην αντιμετώπιση της πανδημίας και η σύνδεση αυτών με τις τραγικές συνέπειες στους Έλληνες πολίτες. Δεν προβλήθηκαν επαρκώς οι προτάσεις της αντιπολίτευσης για την ενίσχυση του ΕΣΥ και τη στήριξη των πληττόμενων. Έλειψαν οι καταγγελίες για τις διαστάσεις που έλαβε η διαφθορά, ιδίως στις προμήθειες υγειονομικού υλικού. Έλειψαν οι αναφορές στις κυβερνητικές ευθύνες σε σχέση με εθνικές καταστροφές, όπως οι πυρκαγιές του καλοκαιριού. Όλα αυτά μόνο και μόνο για να μην τσαλακωθεί η εικόνα του κ. Μητσοτάκη.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κυβέρνηση σφυρηλατεί την πολιτική της εικόνα δαπανώντας δημόσιο χρήμα και ότι διαμορφώνει ένα πλαίσιο επιβολής συγκεκριμένων πολιτικών στάσεων στους Έλληνες πολίτες. Ο κύκλος της χειραγώγησης, που ανοίγει με τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ, κλείνει με την παραπλάνηση των πολιτών για την εξέλιξη των πολιτικών τάσεων. Για το σκοπό αυτό και πάλι αξιοποιούνται οι πόροι των κρατικών ταμείων και δημόσιο χρήμα προωθείται σε κατά παραγγελία διενεργούμενες δημοσκοπήσεις. Είναι χαρακτηριστικό το σχετικά πρόσφατο παράδειγμα της δημοσκοπικής εταιρείας Opinion Poll, της οποίας ο ιδιοκτήτης, ενώ διενεργεί δημοσκοπήσεις που παραγγέλλονται από ΜΜΕ, παράλληλα αναλαμβάνει «δουλειές» και πληρώνεται από την ΕΔΥΤΕ Α.Ε.(Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας ΑΕ). Με τέτοιες πρακτικές εντέλει η κυβέρνηση καταφέρνει κεκαλυμμένα να παραγγέλλει δημοσκοπήσεις μέσω τρίτων, που λειτουργούν ως μπροστινοί της, σε φιλικές δημοσκοπικές εταιρείες, αδιαφορώντας για κάθε έννοια δεοντολογίας, αξιοπιστίας και επιστημονικότητας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει από την πρώτη στιγμή αντιδράσει σε όλα αυτά, τόσο θεσμικά, όσο και πολιτικά. Δεν έχουμε πάψει με κάθε ευκαιρία να καταγγέλλουμε τις πρακτικές αυτές και να τις αναδεικνύουμε στη Βουλή και στη δημόσια σφαίρα. Συγκεκριμένα στις 17/12/2020 με αφορμή την παρουσία στη Βουλή του Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης ζήτησε με επιστολή του από τον Πρόεδρο της Βουλής η διαδικασία χρηματοδότησης ΜΜΕ από την κυβέρνηση με πρόσχημα την πανδημία να καθοριστεί ως ξεχωριστό αντικείμενο ελέγχου από το Ανώτατο Δημοσιονομικό Δικαστήριο της χώρας. Τότε, οι βουλευτές της συμπολίτευσης οργανωμένα πρωτοστάτησαν στην εναγώνια απόρριψη του αιτήματός μας. Εξάλλου, η Αξιωματική Αντιπολίτευση ζήτησε να έρθουν και να συζητηθούν στη Βουλή, στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, όπως προβλέπεται, άλλωστε, σχετικά στον Κανονισμό της Βουλής και στο ν. 3603/2007, πρακτικές σαν της παραπάνω δημοσκοπικής εταιρείας, ιδίως σε σχέση με τον τρόπο διενέργειας των δημοσκοπήσεων και με τον τρόπο παρουσίασης των εκλογικών τάσεων, ακόμη δε και τη στάση της κοινής γνώμης στις εσωτερικές διεργασίες κομμάτων της αντιπολίτευσης. Τον Ιούλιο του 2021 η κυβερνητική πλειοψηφία δεν επέτρεψε κατ’ ουσίαν ούτε καν τη συζήτηση του θέματος στην ανωτέρω επιτροπή σπεύδοντας να το κλείσει -όπως νόμιζε- άρον άρον.

Η δημόσια ενημέρωση είναι κοινωνικό αγαθό και η αντικειμενικότητα των μέσων μαζικής ενημέρωσης είναι προϋπόθεση της δημοκρατίας. Η συμπολίτευση δεν μπορεί να συνεχίσει να κρύβει το θεσμικό παράδοξο που συντηρείται με δική της ευθύνη στη χώρα μας, ιδίως από τη στιγμή που το παράδειγμα αυτό ήδη καταγγέλλεται και απαξιώνεται και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Η αντιπολίτευση έχει υποχρέωση να ασκήσει ένα από τα έκτακτα δικαιώματα που μετά την πρόσφατη συνταγματική αναθεώρηση δόθηκαν σε αυτή.

Κατόπιν όλων των ανωτέρω, προτείνουμε τη σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής, κατά το άρθρο 68 παρ. 2 του Συντάγματος και 144 παρ. 5 εδ. β΄ και επόμενα του Κανονισμού της Βουλής των Ελλήνων, για να διερευνήσει:

    όλες τις περιπτώσεις ανάθεσης υπηρεσιών επικοινωνίας και ενημέρωσης των πολιτών που πραγματοποιήθηκαν κατ’ επίκληση της υλοποίησης εκστρατείας για την προστασία της δημόσιας υγείας, των μέτρων αποτροπής της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 και της συμμετοχής των πολιτών στον εμβολιασμό, χωρίς να έχουν τηρηθεί οι αρχές της διαφάνειας και χωρίς αντικειμενικά κριτήρια και συγκεκριμένα η «Λίστα Πέτσα Νο1», η «Λίστα Πέτσα Νο2», η καμπάνια του Υπουργείου Υγείας για τον εμβολιασμό καθώς και η παραπάνω αναφερθείσα ανάθεση στην ENTERPRISE GREECE.

    Να διερευνηθεί κάθε σπατάλη δημόσιου χρήματος από την κυβέρνηση προς τη δημοσκοπική εταιρεία “Opinion Poll”, που διενεργεί δημοσκοπήσεις πέραν κάθε δεοντολογίας με μόνο στόχο την εξυπηρέτηση των πολιτικών στόχων της κυβέρνησης και τη χειραγώγηση των πολιτών, καθώς και η τυχόν ύπαρξη άλλων δημοσκοπικών εταιρειών των οποίων οι ιδιοκτήτες διατηρούν παράλληλη δραστηριότητα μέσω της οποίας άμεσα ή έμμεσα λαμβάνουν χρηματοδότηση από το Ελληνικό Δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Το πόρισμα της επιτροπής με το σύνολο του υλικού που θα συλλεγεί θα αποσταλεί στις αρμόδιες αρχές προς περαιτέρω έλεγχο.

Επειδή η πρόταση αυτή υπογράφεται από τον απαιτούμενο (κατά το άρθρο 68 παρ. 2 του Συντάγματος και το άρθρο 144 παρ. 5 του Κανονισμού της Βουλής) αριθμό βουλευτών και επειδή πληρούνται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις, ζητάμε να συγκληθεί η Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων, προκειμένου να ληφθεί απόφαση για τη σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής με το προτεινόμενο, ως ανωτέρω αναλύεται, αντικείμενο έρευνας.

Οι υπογράφοντες βουλευτές

    Τσίπρας Αλέξης
    Γεροβασίλη Όλγα
    Αβραμάκης Ελευθέριος
    Αγαθοπούλου Ειρήνη
    Αθανασίου Αθανάσιος (Νάσος)
    Αλεξιάδης Τρύφωνας
    Αμανατίδης Γιάννης
    Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
    Αποστόλου Ευάγγελος
    Αραχωβίτης Σταύρος
    Αυγέρη Θεοδώρα (Δώρα)
    Αυλωνίτης Αλέξανδρος - Χρήστος
    Αχτσιόγλου Ευτυχία (Έφη)
    Βαγενά Άννα
    Βαρδάκης Σωκράτης
    Βαρεμένος Γιώργος
    Βασιλικός Βασίλης