του Σωτήρη Σιδέρη

Με μια τυπική ανακοίνωση που αφήνει πολλά περιθώρια για αρνητικά σχόλια , το υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε τελικά την Δευτέρα 30Αυγούστου την επίσκεψη του Νίκου Δένδια στα Σκόπια την Τρίτη 31 Αυγούστου. Σημειώνει μάλιστα  ότι κατά την διάρκεια των συνομιλιών αναμένεται να εξετασθεί το σύνολο των διμερών σχέσεων σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων της οικονομίας και της ενέργειας, καθώς και η ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και επίσης ότι ο Έλληνας αξιωματούχος «θα θέσει στους ανωτέρω αξιωματούχους το ζήτημα της πλήρους, συνεπούς και με καλή πίστη εφαρμογής της συμφωνίας των Πρεσπών». Από το σημείο αυτό αρχίζουν τα διπλωματικά παρατράγουδα.. Πρόκειται όμως για ένα κρίσιμο ς ταξίδι, καθώς η Συμφωνία των Πρεσπών έχει προβλήματα εφαρμογής και στις δύο χώρες,  γεγονός που αποκρύπτει η Αθήνα για τον εαυτό της, αλλά ανησυχεί την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Αν ο Δένδιας επιδιώξει με το ταξίδι του να ξεμπλοκάρει την εφαρμογή της Συμφωνίας τότε θα έχουμε μια θετική εξέλιξη. Σε αντίθετη περίπτωση θα οδηγηθούμε σε κρίση. Η βαλκανική πολιτική της κυβέρνησης είναι χαώδης, χωρίς πυξίδα, χωρίς σχέδιο, χωρίς πολιτική βούληση και χωρίς δυνατότητα ανάληψης κάποιου σοβαρού ρόλου στην περιοχή. Πέραν  αυτών, προσωπικά ο πρωθυπουργός έχει δεχθεί προειδοποιήσεις και από τον Σαμαρά και από τον Καραμανλή, που μάλιστα έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί, ότι δεν θα ψηφίσουν τα τρία μνημόνια συνεργασίας με τη Βόρεια Μακεδονία που οφείλει να φέρει στη βουλή η κυβέρνηση. Αρρυθμίες διπλωματικές , αλλά και πολιτικές αρρυθμίες πλήττουν και την εικόνα της χώρας και κρατούν όμηρο τον Μητσοτάκη.

Σημειώνεται πως  ένας  τρόπος να καταρρεύσει η Συμφωνία είναι να παγιωθεί η άρνηση εφαρμογής της ή κάποια πλευρά να καταγγείλει την άλλη για παραβιάσεις , οπότε η πολιτική κρίση που θα προκληθεί είναι πιθανό να οδηγήσει σε τέλμα και σε νέα εκρηκτικά προβλήματα στα βαλκάνια και τις διμερείς σχέσεις. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη που έμμεσα και ενίοτε προκλητικά , προκειμένου να μην αποσυνδεθεί από το ακροδεξιό ακροατήριό της , όχι μόνο δεν πιέζει ως ισχυρή πλευρά να ολοκληρωθούν οι συνομιλίες και να εφαρμοστεί πλήρως η Συμφωνία, αντίθετα δείχνει προβληματική συμπεριφορά. Υπό αυτή την οπτική ήταν ιδιαίτερα σοβαρή και εύστοχη η αναφορά του Αλέξη Τσίπρα κατά την παραλαβή του βραβείου Ειρήνης Βεστφαλίας ότι:
 «θέλαμε μια Συμφωνία που θα άντεχε και δεν θα κατέρρεε απέναντι στην πρώτη δυσκολία. Μια Συμφωνία που δεν θα έλυνε μόνο τις διαφορές μας, αλλά θα μας έδενε σε μια νέα στρατηγική εταιρική σχέση για να αντιμετωπίσουμε μαζί προκλήσεις και να αξιοποιήσουμε μαζί ευκαιρίες».

Η απειλή μιας κρίσης

Δεν είναι μόνο το παιχνίδι για εσωκομματικούς λόγους με τα μνημόνια συνεργασίας που δεν φέρνει στη βουλή ή την αλλαγή των πινακίδων στη Βόρεια Ελλάδα, είναι και το γεγονός πως όπως και με το Ελσίνκι, επιμένει στην αποστασιοποίηση από την  Συμφωνία , χωρίς να προτείνει κάτι άλλο.  Η στάση αυτή επιδεινώνει το κλίμα, απειλεί τις διμερείς σχέσεις και τη θέση της Ελλάδας στην περιοχή που είναι ήδη υποβαθμισμένη με ευθύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Κατά συνέπεια το ταξίδι του Νίκου Δένδια στα Σκόπια αντί να προβάλλεται ως μήνυμα προς όλα τα βαλκάνια ότι η Ελλάδα  είναι εδώ και θέλει την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας, αντίθετα θολώνει τα νερά. Πρόκειται για μίζερη τακτική που δεν βοηθά ούτε την κυβέρνηση, ούτε τη χώρα. Σε κάθε περίπτωση όμως η  επίσκεψη  είναι κρίσιμη. Σημειώνεται ότι η επίσκεψη έγινε γνωστή στις 26 Αυγούστου από τον Βορειομακεδοόνα ομόλογο του  Νίκου Δένδια  Μπουγιάρ Οσμάνι. Πρόκειται για την «ανταπόδοση» της επίσκεψης του Οσμάνι στην Αθήνα τον περασμένο Ιανουάριο στο πλαίσιο της παρακολούθησης της εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών.



Σύμφωνα με δημοσίευμα στην ιστοσελίδα “Radio Free Europe”, υπό τον τίτλο «Τι θα εξετάσουν Osmani και Δένδιας;», παραθέτει ανάλυση των επιμέρους προβλέψεων της Συμφωνίας των Πρεσπών που έχουν εφαρμοστεί ή όχι μέχρι στιγμής, πέραν των «ευρύτερα γνωστών στην κοινή γνώμη», όπως αναφέρει, αλλαγών, ήτοι της μετονομασίας της χώρας σε Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας και της άρσης του ελληνικού βέτο στην ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ.  

Η απαρίθμηση των ανεφάρμοστων προβλέψεων

Στην κατηγορία των έτι ανεφάρμοστων προβλέψεων αναφέρεται πρωτίστως, η μη κύρωση από ελληνικής πλευράς των τριών Μνημονίων Συνεργασίας των δύο χωρών, που υπεγράφησαν στις 2 Απριλίου 2019. Ακόμα μία ελληνική υποχρέωση που δεν έχει εκπληρωθεί είναι, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η αλλαγή των οδικών πινακίδων, όπου, σύμφωνα με τη Συμφωνία των Πρεσπών, πρέπει να αναγράφεται «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», ενώ ακόμα σε πινακίδες προς τα μακεδονικά σύνορα γράφει «Σκόπια».

Σύμφωνα με το “Radio Free Europe”, η χρήση του «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» από μη- κρατικές οντότητες παραμένει ακόμα και τώρα ασαφής και προκαλεί συχνά αναστάτωση στην κοινή γνώμη, όπως συνέβη πρόσφατα με τις διαμαρτυρίες της ελληνικής πλευράς για το όνομα της «Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Μακεδονίας (FFM)» , η οποία αρνήθηκε να προσθέσει το επίθετο «Βόρεια» στο όνομά της. Βάσει της Συμφωνίας, αναφέρει περαιτέρω το ανωτέρω δημοσίευμα, το επίθετο σε σχέση με το κράτος, τα επίσημα όργανά του και άλλες δημόσιες (σ.σ.: οντότητες) πρέπει να είναι σε συμφωνία με το επίσημο όνομα, ενώ το ίδιο πρέπει να κάνουν και οι ιδιωτικές οντότητες που λαμβάνουν κονδύλια από το κράτος για δραστηριότητες στο εξωτερικό. Όπως συμπληρώνει το ίδιο δημοσίευμα, ο Πρωθυπουργός Zoran Zaev δήλωσε κατόπιν ότι η FFM έλαβε κρατικά κονδύλια τον Ιανουάριο και πρέπει συνεπώς, να προσθέσει το επίθετο «Βόρεια», κάτι που η οργάνωση δεν έχει κάνει ακόμα. «Δεν είναι ξεκάθαρο τι συμβαίνει και με τα ονόματα των κομμάτων, για παράδειγμα τη “Σοσιαλιστική, Δημοκρατική Ένωση της Μακεδονίας (SDSM)” , που λαμβάνουν κονδύλια από το κράτος και δεν έχουν ακόμα (σ.σ.: συμπεριλάβει) το συνταγματικό όνομα στην ονομασία τους»,
 Βρίσκεται δε σε εξέλιξη η αλλαγή των προσωπικών εγγράφων με το συνταγματικό όνομα, μία διαδικασία η οποία πρέπει να ολοκληρωθεί έως το 2024, συμπληρώνει το δημοσίευμα.