Του Σωτήρη Σιδέρη

Υπόγεια σχέδια, ενεργητική ανάμειξη στα εσωτερικά άλλων χωρών, καχυποψία για τα σύνορα, γεωπολιτικός ανταγωνισμός και ειδικά συμφέροντα συνθέτουν ένα εκρηκτικό σκηνικό στα δυτικά βαλκάνια . Ξαφνικά, όλες οι μεγάλες χώρες με πρώτες τις ΗΠΑ τρέχουν να προλάβουν τα χειρότερα. Η Ρωσία σταθερά εργάζεται υπέρ του εθνικιστικού VMRO που τώρα απειλεί τον Ζάεφ και την συμφωνία των Πρεσπών. Η Ουάσιγκτον φοβάται ότι μια ανατροπή σε ένα θέμα, είτε συνοριακό, είτε αφορά τις Πρέσπες, είτε τις εθνοτικές ισορροπίες θα προκαλέσει ντόμινο και η έκρηξη θα ακολουθήσει και θα γενικευθεί.. Η Τουρκία επανέρχεται με μια σκληρή , σχεδόν βίαιη διπλωματία στην περιοχή και υποδαυλίζει  αντιθέσεις και αυξάνοντας την επιρροή της με χρήμα και ιδέες.  Η Ελλάδα είναι ο ασθενής κρίκος που αδυνατεί εδώ και χρόνια να παίξει ρυθμιστικό ή έστω κατευναστικό ρόλο στις αντιθέσεις. Η Άγκυρα που είναι μια χώρα με ωμή πολιτική επιθετικότητα προσπαθεί να κατευθύνει τις εξελίξεις. Τα δυτικά βαλκάνια βρίσκονται  στα όρια του χάους , γιατί πέρα από τους εθνικισμούς και τις αντιθέσεις υπάρχει το όργιο της θεσμικής πλέον διαφθοράς που επιδρά παραλυτικά σε κάθε πρόοδο. Ας μην ξεχνάμε ότι μόλις πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός ΠΡΟ.ΠΟ Μ. Χρυσοχοϊδης εξέφρασε ανησυχία για την διείσδυση της ελληνικής μαφίας στους θεσμούς της χώρας μας. Είναι φρίκη. Αντί η Ελλάδα να γίνεται πρότυπο, βυθίζεται όλο και βαθιά στον βούρκο των βαλκανίων…

 
        Ο Μπάϊντεν θέλει να προλάβει..

Με μια παρέμβαση που προκάλεσε δέος ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάιντεν , υπέγραψε την Τρίτη 8 Ιουνίου διάταγμα που προβλέπει την επιβολη αυστηρών κυρώσεων σε όσους υπονομεύουν την εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών και άλλες συμφωνίες . Με το διάταγμα  αυτό ο Μπάιντεν, επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής της εθνικής έκτακτης ανάγκης για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, που είχε αρχικά διακηρυχθεί με την απόφαση του 2001. Το διάταγμα έχει ένα εντυπωσιακό περιεχόμενο καθώς απειλεί με κυρώσεις  από τις ΗΠΑ σε όσους εμπλέκονται σε ενέργειες που συνιστούν ασυνήθιστη και έκτακτη απειλή για την εθνική ασφάλεια και την εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών. Δηλαδή απειλές κατά της ειρήνης, της ασφάλειας και της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών της περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό αναφέρεται η  Συμφωνία των Πρεσπών  , η συμφωνία πλαίσιο της Οχρίδας του 2001 για το εθνοτικό της Βόρειας Μακεδονίας,   οι Συμφωνίες του Ντέιτον ή τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Διάσκεψης για την Εφαρμογή της Ειρήνης που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο τον Δεκέμβριο του 1995, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων ή των συμπερασμάτων του Υπατου Εκπροσώπου, του Συμβουλίου Εφαρμογής της Ειρήνης ή του Διοικητικού Συμβουλίου του ή το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία, ή, σε ό,τι αφορά στην πρώην Γιουγκοσλαβία.

Ειδική αναφορά, ως απειλή γίνεται στην διαφθορά. Υπογραμμίζεται  ότι η εκτεταμένη διαφθορά σε διάφορες κυβερνήσεις και θεσμούς στα Δυτικά Βαλκάνια, εμποδίζουν την πρόοδο προς την αποτελεσματική και δημοκρατική διακυβέρνηση και την πλήρη ένταξη σε διατλαντικούς θεσμούς, και ως εκ τούτου αποτελούν ασυνήθιστη και έκτακτη απειλή για την εθνική ασφάλεια και την εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών.
    

Κινητικότητα η  Τουρκία, θεατής  η Ελλάδα

Με μια απόφαση μοναδική και ιστορική, η βουλή της Αλβανίας καθαίρεσε τον πρόεδρο της χώρας Ιλίρ Μέτα με την κατηγορία της ανάμειξης στις εκλογές. Η βεντέτα Μέτα –Ράμα δεν διαφέρει και πολύ από τις οικογενειακές βεντέτες  , ενώ πολλοί στα Τίρανα την αποδίδουν στις σχέσεις και των δύο με τον υπόκοσμο. Η Αθήνα περίμενε την διεξαγωγή εκλογών για να αρχίσει μια συζήτηση σχετικά με την σύνταξη συνυποσχετικού και παραπομπή στη Χάγη της οριοθέτησης της ΑΟΖ. Φυσικά , όπως είχαμε προβλέψει στο omegapress.gr, ούτε υπάρχει, ούτε θα υπάρξει τέτοια προοπτική. Γιατί πέρα από την σχεδόν περιφρονητική συμπεριφορά που επιδεικνύει ο Ράμα έναντι της Ελλάδας επί σειρά ετών, υπήρξε και παρέμβαση του Ερντογάν που σύμφωνα με πληροφορίες έθεσε βέτο στον Αλβανό πρωθυπουργό σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο κατά την πρόσφατη συνάντησή τους. Οι ιδιαίτερες σχέσεις Ερντογάν –Ράμα είναι εγγύηση ότι ο Αλβανός πρωθυπουργός δεν θα παρακούσει….

Ο Τούρκος πρόεδρος συναντήθηκε και με τον Ζάεφ και σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, προσφέρθηκε να βοηθήσει την κυβέρνηση στα Σκόπια έναντι του εθνικιστικού VMRO με κάποια ανταλλάγματα που δεν είναι σαφή ακόμη.   Κατανοώντας όμως την αγωνία των Αμερικανών να μην περάσει πάλι η Βόρεια Μακεδονία στην επιρροή της Μόσχας, ο Ερντογάν προσφέρεται να βοηθήσει… Επίσης ο Ερντογάν συναντήθηκε με τον  επικεφαλής Κινήματος Δικαιωμάτων και Ελευθεριών (MRF) του μειονοτικού κόμματος στη Βουλγαρία με προφανή σχεδιασμό την ενεργό ανάμειξη της Άγκυρας στην πολιτική ζωή της Βουλγαρίας που έχει χάσει τον βηματισμό της εν μέσω διαφθοράς και πτώσης του Μπορίσοφ.
           

Χωρίς βαλκανική πολιτική

Μέσα σε αυτόν τον κουρνιαχτό, η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε να αναβαθμίσει τις σχέσεις με το Κόσσοβο προκαλώντας αντιδράσεις στο Βελιγράδι και ερωτηματικά στην Αθήνα καθώς φαντάζει εκτός λογικής. Το θέμα δεν είναι η αντίδραση του Βελιγραδίου, αλλά σε τέτοιου είδους προβλήματα όπου υπάρχει διάλογος, η εμπλοκή υπέρ μιας χώρας προκαλεί τα αντίθετα αποτελέσματα.  Η Αθήνα όφειλε να κάνει ακριβώς το αντίθετο εδώ και χρόνια , κυρίως μετά την συμφωνία των Πρεσπών. Να αναβιώσει την Διαβαλκανική Συνεργασία που κατέληγε σε συνόδους κορυφής των βαλκανικών χωρών και βοηθούσε στον διάλογο και την κατανόηση και να ανέπτυσσε ένα συνολικό σχέδιο για την περιοχή που να περιελάμβανε και τη διαμεσολάβηση. Η σημερινή ελληνική κυβέρνηση δεν είναι ικανή , όχι μόνο να γίνει ένας αξιόπιστος συνομιλητής και διαμεσολαβητής. Είναι εντελώς ανύπαρκτη και δεν έχει ειδικό βάρος, ούτε στα Τίρανα , ούτε στο Βελιγράδι, ούτε στο Κόσσοβο. Γι αυτό και οι ΗΠΑ , βλέποντας αυτές τις αδυναμίες παρεμβαίνουν οι ίδιες και από πίσω η Τουρκία.  Η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι απλά ένα παρακολούθημα της αμερικανικής πολιτικής που έχει μεταπτώσεις, που θέλει τις χώρες στο ΝΑΤΟ και μακριά από τη Ρωσία, αλλά αγνοεί την μεγάλη επίδραση των διμερών προβλημάτων μεταξύ των χωρών της περιοχής που ουσιαστικά καθηλώνουν την πρόοδο και γι αυτό η Ρωσία ή η Τουρκία βρίσκουν πρόσφορο έδαφος να δρουν…

Παντού απόντες

Η Ελλάδα σταδιακά χάνει όλα τα πλεονεκτήματα που απέκτησε με την συμφωνία των Πρεσπών. Έδωσε τα πάντα στην Αλβανία και εισπράττει περιφρόνηση. Δεν κινείται για την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών , ενώ δημόσια το τονίζει. Δεν υπάρχει εξέλιξη στον διάλογο για τα διαβατήρια, τα έγγραφα, τα εμπορικά σήματα , τα σχολικά βιβλία.  Δεν έχει αναβαθμισμένο πολιτικό διάλογο ούτε με την Βουλγαρία, ούτε με τα Σκόπια , ούτε με την Αλβανία , ούτε με την Σερβία και ακολουθεί απλώς εντολές του Βερολίνου ή των ΗΠΑ που φέρουν τεράστιες ευθύνες για τους κινδύνους στην περιοχή.

Η υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη κυβέρνηση είναι σε διπλωματικό λήθαργο.  Έχει τεράστιες ευθύνες για την απουσία της στα δυτικά βαλκάνια. Η Τουρκία γίνεται όλο και πιο ισχυρή, όλο και πιο απειλητική και η νέα της εμπλοκή πρέπει να αντιμετωπιστεί με αναβάθμιση της εξωτερικής μας πολιτικής στα βαλκάνια και σχέδιο. Η Τουρκία έχει προβλήματα, αλλά αυτό τη βάζει όλο και βαθιά στο τραπέζι των ισχυρών. Και η Κίνα έχει προβλήματα, η Ρωσία πάρα πολλά, η Γαλλία είναι σε κατάσταση σήψης, η Αγγλία σε κρίση στρατηγικής, η Αίγυπτος , το Ισραήλ, αλλά κανείς δεν διανοείται να  μην τις καλεί σε κάθε είδους συνομιλίες. Η προβολή εκ μέρους διαφόρων κυβερνητικών αξιωματούχων των προβλημάτων της Τουρκίας υπνωτίζει την χώρα μας, αντί να την αφυπνίζουν και δρομολογήσει μια νέα πολιτική.  Η Ελλάδα είναι πανταχού απούσα, αδύναμη και οι απειλές μεγεθύνονται. Οι δυσμενείς εξελίξεις θα γίνουν πιο ορατές το αμέσως επόμενο διάστημα. Το πλέον αποκαρδιωτικό όμως είναι ότι η κυβέρνηση δεν έχει καν συναίσθηση των τρομερών ανατροπών που δρομολογούνται, γι αυτό και είναι επικίνδυνη