του Σωτήρη Σιδέρη

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο. Για να αποφύγει μια μείζονα κρίση στο Καστελλόριζο, αναγκάστηκε να απευθύνει πρόσκληση στην Τουρκία, μέσω του άρθρου του σε ξένες εφημερίδες, να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, επικαλούμενος μυστική , μεταξύ τους συμφωνία. . Προτίμησε δηλαδή να προκαλέσει μια πολιτική θύελλα στην Αθήνα, την οποία πιστεύει ότι μπορεί να διαχειριστεί, παρά να κλονιστεί ο ίδιος και η κυβέρνησή του με το Oruc Reis να είναι ορατό κάποια στιγμή δια γυμνού οφθαλμού από το ακριτικό νησί. (Στη φωτογραφια, Καλίν, Σουρανή, Χεφερ, τα τρία πρόσωπα του Βερολίνου).

Διπλωμάτες και κυβερνητικές πηγές συμφωνούν ότι το διάστημα  από 12 Σεπτεμβρίου που αναμένεται η ανανέωση της NAVTEX μέχρι την σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 24-25 Σεπτεμβρίου θα είναι καθοριστικό. Ήδη στο παρασκήνιο αρκετές χώρες της ΕΕ δεν θέλουν συζήτηση για κυρώσεις κατά της Άγκυρας. Άρα οι συνομιλίες είναι μονόδρομος, εκτός και αν υπάρξει μια σπίθα που θα ανάψει φωτιά…

 Ενδεικτικό της διπλωματικής αταξίας που επικρατεί εντός της κυβέρνησης είναι και το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός έθεσε και ζήτημα συζήτησης της αναβαθμισμένης Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, χωρίς να αναφερθεί στους όρους που πρέπει να την συνοδεύουν, καθώς  είναι ένα μεγάλο πολιτικό ζήτημα με αυτόνομη στρατηγική αξία. Ωστόσο η στάση του πρωθυπουργού δεν πρέπει να εκπλήσσει. Δεν διαπραγματεύθηκε ούτε μια λέξη με την Αλβανία υπογράφοντας την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, δεν έχει διαπραγματευθεί ούτε μια παράγραφο με την ΕΕ για το νέο σύστημα ασύλου και ενώ η χώρα δέχεται μεγάλες πιέσεις, δεν  ασχολείται καν με την εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών καθώς έχει συμβατική υποχρέωση να το κάνει για να μην ερεθίσει την ακροδεξιά πτέρυγα της κυβέρνησης και της ΝΔ, δεν έχει κάνει ούτε μια διεθνή παρέμβαση για τα όσα υφίσταται η Κυπριακή Δημοκρατία από την Τουρκία . Και ο πλέον καλοπροαίρετος πολίτης δεν έχει υπόψη του το παραμικρό σχέδιο για το πώς θα διαπραγματευθεί με την Τουρκία και δικαιούνται να είναι ανήσυχος. Η μυστική όσο και φοβική διπλωματία, αλλά και τα τερατώδη ψεύδη,  δίνουν την εικόνα μιας τραγελαφικής κατάστασης, δεν θα ωφελήσει την κυβέρνηση

Ο Ερντογάν όμως είναι αυτός που κατηγόρησε αμέσως την Ελλάδα, από τον Ιούλιο, ότι είναι η Αθήνα που παραβίασε την συμφωνία του Βερολίνου γι αυτό και κλιμάκωσε την στρατιωτική πίεση. Προφανώς κάποια στιγμή θα γίνει γνωστό το πλαίσιο δεσμεύσεων.  Ο πρωθυπουργός μπορεί να λαμβάνει πρωτοβουλίες, να συνομιλεί και να διαπραγματεύεται για να υποστηρίζει και να βελτιώνει τις θέσεις της χώρας. Δεν μπορεί όμως να δεσμεύεται ερήμην της χώρας.  Είναι ντροπή πάντως  για το Μέγαρο Μαξίμου να  διοχετεύει πληροφορίες περί ενημέρωσης των διπλωματικών συμβούλων, δηλαδή του Βαγγέλη Καλπαδάκη του Τσίπρα, από την Ελένη Σουρανή του Μητσοτάκη μετακυλίοντας την ευθύνη που έχει ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε υπηρεσιακούς παράγοντες. Ο ΣΥΡΙΖΑ έδωσε την δέουσα απάντηση, αλλά το πρόβλημα είναι σοβαρό. Το Μαξίμου αποκρύπτει πληροφορίες από το Υπουργείο Εξωτερικών δεν θα αποκρύπτει από την αντιπολίτευση;
     

Ένα βήμα πίσω

Το κύριο αυτή την στιγμή είναι  ότι ο πρωθυπουργός είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για την απουσία ενός εθνικού μετώπου. Αν ο πρωθυπουργός δεν είναι ο πρωταγωνιστής της εθνικής ενότητας, με βάση θέσεις και σχέδιο, τότε είναι απόλυτα σίγουρο, ότι θα είναι ο μοιραίος πρωταγωνιστής.
Οι εξελίξεις αυτές επιβεβαιώνουν την μυστική διπλωματία, αλλά και αδέξια, έως νευρωτική εξωτερική πολιτική. Εν μέσω διεθνών πιέσεων για διάλογο και υπό την απειλή της Τουρκίας που γίνεται εγγύτερη πλέον, ο πρωθυπουργός αναζητεί σωσίβιο στις διαπραγματεύσεις , είτε στο ΝΑΤΟ, είτε μέσω της Γερμανίας , είτε μέσω των ΗΠΑ, ακόμη και δια του ΟΗΕ. Και είναι τόσο εμφανές το κενό σχεδίου που εδώ και μήνες , καθώς η κρίση κλιμακώνεται που η Αθήνα δεν έχει καταθέσει την παραμικρή ιδέα ή πρωτοβουλία για την διευθέτηση των προβλημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο ή τα διμερή με την Τουρκία.  Ακολουθεί αμυντική πολιτική ευρισκόμενη συνεχώς ένα βήμα πίσω.

Η Άγκυρα όμως γνωρίζοντας εκ των προτέρων πως θα διαμορφώνονταν οι εξελίξεις απλώς πιέζει και περιμένει.  Τον Ερντογάν,  δεν τον ενδιέφερε ο όρος που έθετε η ελληνική κυβέρνηση, δηλαδή να προηγηθεί η απόσυρση των τουρκικών πλοίων και μετά να αρχίσουν συνομιλίες, αλλά το περιεχόμενο των συνομιλιών. Ζητούσε δηλαδή συνομιλίες χωρίς προκαθορισμένη ατζέντα και έτσι θα εξελιχθούν τα πράγματα. Θα επιμείνει μάλιστα σε διμερή συμφωνία και δεν θα επιδιώξει προσφυγή στην Χάγη. Και αν τεθεί επίμονα από την ελληνική πλευρά θέμα Χάγης, τότε θα ζητήσει να συμπεριληφθεί στο συνυποσχετικό και η κυριότητα ελληνικών νησιών. Η θέση της κυβέρνηση ότι επιδιώκει μόνο οριοθέτηση είναι προ πολλού αδύναμη. Γιατί αν η Τουρκία θέσει θέμα νησιών, αυτόματα αλλάζει η οριοθέτηση. Κατά συνέπεια θα έχει ενδιαφέρον να δούμε τις αποφάσεις του Μητσοτάκη, έχοντας ως δεδομένο ότι οι συνομιλίες θα έχουν χρονικό ορίζοντα εβδομάδων.