του Σπύρου Σουρμελίδη

Το Καστελόριζο είναι «απομονωμένο και  κοντά στις τουρκικές ακτές». Με αυτή την πλέον αμφιλεγόμενη θεώρηση επανέρχεται ο καθηγητής Χρήστος Ροζάκης Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του υπουργείου Εξωτερικών (υφυπουργός Εξωτερικών επί Σημίτη), την ώρα των παρασκηνιακών κινήσεων ώστε Ελλάδα και Τουρκία να κάτσουν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Η θεώρηση του επανέρχεται σε πλήρη έκδοση, αμέσως μετά την τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη-Ερντογάν και εν μέσω των παρασκηνιακών παρεμβάσεων Γερμανών και Αμερικανών.
Για τον καθηγητή Ροζάκη τα σύνορα δεν παίζουν ρόλο, δεν έχουν σημασία. Το γεγονός δηλαδή ότι το σύνορο χωρίζει πάντα δυο όμορες περιοχές, δυο μέρη που είναι το ένα δίπλα στο άλλο.

Την  περίεργη και αμφιλεγόμενη αυτή άποψη έχει και για την Γαύδο, λέγοντας ότι η …Λιβύη δεν αναγνωρίζει τα πλήρη δικαιώματα (επήρεια) της Γαύδου στις θαλάσσιες ζώνες όπως και για το Αιγαίο συνολικά.
Δυστυχώς τα επιχειρήματα του κ. Ροζάκη καλύπτουν μεγάλο μέρος  της επιχειρηματολογίας της Άγκυρας όχι μόνο για το Καστελόριζο αλλά και για την …Γαύδο και για το Αιγαίο γενικώς. Να θυμίσουμε μεταξύ άλλων, ότι τα ελληνικά δικαιώματα επι της Γαύδου (μαζί με την επήρεια της Γαύδου) αμφισβήτησε η Άγκυρα την επομένη των Ιμίων, το 1996.

Ξαναζεσταμένες θεωρίες

Ο επιστημονικός σύμβουλος και της κυβέρνησης Μητσοτάκη στα θέματα του δικαίου της θάλασσας σε συνέντευξη του στον τηλεοπτικό σταθμό “ΚρήτηTV” υποστηρίζει σε μια πολύ συγκεκριμένη συγκυρία ότι οι ελληνικές θέσεις είναι μαξιμαλιστικές (υπερβολικές) όχι μόνο για το Καστελόριζο και την Γαύδο, αλλά συνολικά για το Αιγαίο. Γι αυτό και η Ελλάδα πρέπει να προσαρμόσει τις θέσεις της:«εμείς έχουμε αναπτύξει μια μαξιμαλιστική θέση, ή μια σειρά μαξιμαλιστικών θέσεων. Είναι διαπραγματευτικές θέσεις αυτές, ένα κράτος ξεκινάει πάντα μια διαπραγμάτευση με μαξιμαλισμούς και από κει και πέρα υποχωρεί σε δεύτερες θέσεις.»
Καθόλου τυχαίο που οι θέσεις Ροζάκη έρχονται μετά από το τηλεφώνημα του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη με τον τούρκο Πρόεδρο Ερντογαν.

Αναλυτικά όλη η συνέντευξη του Χρ. Ροζάκη στον τηλεοπτικό σταθμό “ΚρήτηTV”

Ροζάκης: Αυτή τη στιγμή έχουμε αναπτύξει μια μαξιμαλιστική θέση, ή μια σειρά μαξιμαλιστικών θέσεων. Είναι διαπραγματευτικές θέσεις αυτές, ένα κράτος ξεκινάει πάντα μια διαπραγμάτευση με μαξιμαλισμούς και από κει και πέρα υποχωρεί σε δεύτερες θέσεις. Νομίζω ότι το Διεθνές Δίκαιο σαφώς μας προστατεύει και είναι η μόνη μας ασπίδα απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα. Αλλά δεν μας προστατεύει πάντα. ..Το Καστελόριζο είναι απομακρυσμένο από τη Ρόδο, αλλά είναι κοντά στις ακτές τις τουρκικές.

Δημοσιογράφος: Εντάξει, τι να κάνουμε, η γεωγραφία το έβαλε κοντά στις ακτές, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ανήκει στη συστάδα της Δωδεκανήσου και δεν περιγράφεται στις περίφημες συνθήκες, έτσι δεν είναι;
Ροζάκης: Όχι, δεν είναι έτσι. Είναι απομονωμένο το Καστελόριζο.
Δημοσιογράφος: Δεν είναι συνέχεια, δηλαδή, του ελλαδικού νησιωτικού χώρου κατ’ εσάς;
Ροζάκης: Είναι συνέχεια, αλλά τι σημαίνει συνέχεια…
Δημοσιογράφος: Οπότε, πώς είναι απομονωμένο; Απομονωμένο σημαίνει, αν κάνω λάθος, και θέλω να μας το εξηγήσετε απόψε, γιατί προξενεί αίσθηση απόψε και είναι και είδηση αν θέλετε, να μας το εξηγήσετε, γιατί το Καστελόριζο το περιγράφουμε ως μεμονωμένο επειδή είναι κοντά στις τουρκικές ακτές, όταν κοντά στις τουρκικές ακτές είναι Χίος, Σάμος, Μυτιλήνη, Ρόδος, Κως, τόσα μικρά και μεγάλα νησιά σε μια συνέχεια, αυτό είναι η πατρίδα μας. Γιατί ντε και καλά το Καστελόριζο το ξεκόβουμε εμείς ως Έλληνες, και λέμε είναι απομονωμένο και σε απόσταση; Γιατί είναι σε απόσταση; Δεν είναι σε συνέχεια;
Ροζάκης: Δεν είναι συνέχεια, κύριε. Δεν είναι σε συνέχεια. Είναι σε απόσταση.
Δημοσιογράφος: Με την ίδια λογική είναι σε απόσταση και η Γαύδος από την Κρήτη, ξέρετε… Είναι και αυτή αμφισβητήσιμη;
Ροζάκης: Σε μια μια περίπτωση οριοθέτησης με τη Λιβύη;
Δημοσιογράφος: Ναι, ναι…
Ροζάκης: Η Λιβύη δε δέχεται ότι η Γαύδος έχει υφαλοκρηπίδα.
Δημοσιογράφος: Με βάση το Διεθνές Δίκαιο έχει;
Ροζάκης: Βεβαίως. Το μήκος των ακτών της Τουρκίας απέναντι στο μήκος των ακτών της Κύπρου είναι πολύ μεγαλύτερο. Ως εκ τούτου, Η Τουρκία τράβηξε μια οριοθετική γραμμή η οποία είναι πιο κοντά στις ακτές της Κύπρου παρά στις δικές της. Δηλαδή, πήρε περισσότερη υφαλοκρηπίδα, ή ΑΟΖ, τέλος πάντων.
Δημοσιογράφος: Παρ’ όλα αυτά, οριοθέτησε υφαλοκρηπίδα με το Ψευδοκράτος, που στα δικά μας νησιά δεν αναγνωρίζει. Και το διεθνές δίκαιο της Θαλάσσης δεν μιλάει για μικρό, μεσαίο και μεγάλο νησί. Κάνει ορισμένους διαχωρισμούς. Πρώτα-πρώτα, λέει να είναι κατοικημένα. Και το Καστελόριζο είναι.
Ροζάκης: Έχετε μείνει στο Καστελόριζο. Το ζήτημα είναι ότι το Καστελόριζο βρίσκεται πολύ κοντά στις ακτές της Τουρκίας.
Δημοσιογράφος: Είναι ελληνική επικράτεια, όμως, κ. Ροζάκη.

Ροζάκης: Βεβαίως, φυσικά και είναι. Από κει και πέρα, το μήκος των ακτών που βρίσκονται αντικείμενα προς στις ακτές του Καστελορίζου είναι πολύ μεγαλύτερο.
Δημοσιογράφος: Γιατί επικαλείσθε το μήκος των ακτών. Θέλω να μας το διευκρινίσετε. Η Ελλάδα έχει πολύ μεγαλύτερο μήκος ακτών…
Ροζάκης: Συνολικά…
Δημοσιογράφος:. Συνολικά. Γιατί, η οριοθέτηση θα γίνει κατά κομμάτι, σαλάμι- σαλάμι;
Ροζάκης: Δεν το ξέρω αυτό πώς θα γίνει…Τα δέκα ναυτικά μίλια είναι ιδανική λύση. Διότι αφήνεις μέσα από τα δέκα ναυτικά μίλια διόδους να περνάνε τα πλοία ελεύθερα. Δηλαδή δεν καταργείς την ελευθερία των θαλασσών και ταυτόχρονα διατηρείς τον εναέριο χώρο.
Δημοσιογράφος: Εφόσον δεν έχει καταργηθεί η αβλαβής διέλευση, γιατί να μη το κάνουμε στα δώδεκα;
Ροζάκης:. Διότι σας είπα, κλείνουμε όλο το Αιγαίο με τα δώδεκα…
Δημοσιογράφος: Προφανώς θ’ αφήσουμε ανοικτές τις ναυτικές διόδους, αυτό εξυπακούεται…
Ροζάκης: Στα δέκα μίλια σύμφωνα με το χάρτη, έχεις αφήσει αρκετή θαλάσσια περιοχή ελεύθερη χάριν της ελευθερίας των θαλασσών, η οποία είναι πολύτιμη.. Από κει και πέρα, αν το κάνεις δώδεκα, την κλείνεις την θάλασσα συνολικά.
Δημοσιογράφος: Άρα, κ. Ροζάκη, το διεθνές δίκαιο τη θαλάσσης μας δίνει το δικαίωμα έως τα δώδεκα ναυτικά μίλια, αλλά εάν το κάνουμε περιορίζουμε την ελευθερία των θαλασσών, που το διεθνές δίκαιο της θαλάσσης την εξασφαλίζει σε όλους; Δεν είναι αντιφατικό αυτό; Το διεθνές δίκαιο είναι αυτό;
Ροζάκης: Έτσι είναι το διεθνές δίκαιο, τι να κάνουμε τώρα;