Του Στράτου Βαλτινού

Ο Ντόναλντ Τραμπ φαντάζει ως οδοστρωτήρας που καταπατά δόγματα και δίκαιο, συμμαχίες και ηγέτες, προκειμένου να επιβάλλει το δικό του πολιτικό πλαίσιο. Στην Ουκρανία γίνεται πλέον ορατό, ότι η αρχιτεκτονική Μπάιντεν , νωρίτερα Ομπάμα και άλλων ηγετών έχει γίνει σορός ερειπίων. Στην ουσία, ο Τραμπ δεν αλλάζει μόνο την πολιτική των ΗΠΑ στην Ουκρανία. Συντρίβει το επιθετικό δόγμα της Ουάσιγκτον έναντι της Ρωσίας, όπως φιλοτεχνήθηκε μετά το 1991 με την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού.  Αυτή η αλλαγή διαλύει και την ΕΕ, που τώρα είναι σε κρίση στρατηγικού προσανατολισμού.

Αμερικανικές επιχειρήσεις ετοιμάζονται ήδη για επιστροφή στη Ρωσία, ο Τραμπ κινεί τα νήματα για αποκαθήλωση του Ζελένσκι και για εκλογές , ώστε να εκλεγεί νέος ηγέτης. Το ΝΑΤΟ που αφυπνίστηκε με τον πόλεμο, επιστρέφει στο καβούκι του. Το ζήτημα είναι πως,  ναι μεν καταγράφονται αυτές οι αλλαγές, που είναι κοσμοιστορικές , δεν έχουμε όμως καμία ένδειξη ποιο είναι το νέο στρατηγικό δόγμα των ΗΠΑ, ούτε της ΕΕ που ζει στιγμές μεγάλης ανατριχίλας.  Οι συζητήσεις Τραμπ -Πούτιν για έναν νέο κόσμο, δεν είναι αρκετές για να κυριαρχήσει κάτι νέο, που είναι πάντως άγνωστο. Με απλά λόγια: ετοιμάζεται ένας νέος κόσμος ή θα χαθεί ο έλεγχος;

Η κατάρρευση ενός σχεδίου

Ο έλεγχος της Ουκρανίας από την Δύση προετοιμάστηκε εντατικά χρόνια πριν, όπως και η περικύκλωση της Ρωσίας από το ΝΑΤΟ. Απο το 2004 και μετά το πραξικόπημα οι ΗΠΑ και η ΕΕ με κοινό σχέδιο επέβαλλαν την ρήξη του Κιέβου με τη Μόσχα. Παρά τις συμφωνίες του Μινσκ που έδιναν μια σημαντική διέξοδο για την ειρήνη, το Κίεβο τις καταπάτησε και συνεχίστηκε το πογκρόμ κατά των Ρωσόφωνων των ανατολικών περιοχών. Η εκλογή Ζελέσνκι, ενός αχυρανθρώπου των ΗΠΑ και της ΕΕ επιτάχυνε την κρίση και οι δηλώσεις ότι η Ουκρανία θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, οδήγησαν στον πόλεμο. Ακολούθησε η εισβολή της Ρωσίας , τα υπόλοιπα είναι γνωστά. 

Τώρα οδηγούμαστε στο κλείσιμο του κύκλου. Η ευθεία , μάλλον ωμή , αμφισβήτηση της ηγεσίας του  Ζελένσκι από τον Τραμπ κλονίζει το πολιτικό  οικοδόμημα της Ουκρανίας. Ο Ζελένσκι μπορεί να δικαιολογηθεί ότι δεν έγιναν εκλογές στη χώρα του λόγω του πολέμου, αλλά ο Τραμπ έχει αποδείξει ότι δεν ακολουθεί κάποια λογική σειρά στις θέσεις του. Υπό αυτή την οπτική, ο Ουκρανός πρόεδρος είτε θα αναγκαστεί να πάει σε εκλογές, είτε να παραιτηθεί βλέποντας το αδιέξοδο, είτε να γίνει κάποιο πραξικόπημα και να ανατραπεί. Το γεγονός οτι ο Τραμπ του λέει κατάμουτρα ότι είναι υπεύθυνος για την καταστροφή της χώρας του είναι ωμή ενοχοποίηση.  Κατά συνέπεια, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, ανοίγει ο δρόμος για αλλαγή στην Ουκρανία που θα ευνοεί το σχέδιο του Τραμπ και φυσικά ικανοποιεί τον Πούτιν. Πέραν του ότι είναι πιθανό να εκλεγεί και φιλορώσος πρόεδρος…

Για τις συνομιλίες της Σαουδικής Αραβίας, οι Τάιμς της Νέας Υόρκης έγραψαν ότι ,  ο Τραμπ κατέστησε σαφές ότι για τον πόλεμο στην Ουκρανία «φταίει η ουκρανική ηγεσία». «Δεν έπρεπε ποτέ να τον είχατε ξεκινήσει», ανέφερε ο Τραμπ, αναφερόμενος στο Κίεβο προσθέτοντας: «Θα μπορούσατε να είχατε κάνει συμφωνία».  Το άλλο όμως είναι ακόμη χειρότερο για τους οπαδούς του Ζελένσκι. Σύμφωνα με την εφημερίδα, «Κατά τις ειρηνευτικές συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία, ο πρόεδρος Τραμπ κατέστησε σαφές ότι οι ημέρες της απομόνωσης της Μόσχας έχουν τελειώσει, ενώ υπέδειξε την Ουκρανία ως υπαίτια για τη ρωσική εισβολή».

Η μεγάλη ανατριχίλα

Πρόκειται για κατολίσθηση. Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, ο Τραμπ, κλονίζει τον Ζελένσκι, δίνει διέξοδο στον Πούτιν, που τώρα το μόνο που θέλει να τερματιστεί ο πόλεμος, να διατηρήσει κατοχή εδαφών και να υπογραφεί φαρδιά πλατιά στην όποια συμφωνία, ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει ποτέ μέλος του ΝΑΤΟ. Εκ των πραγμάτων, αν τα πράγματα οδηγηθούν σε αυτή την λύση, η Ρωσία θα είναι η απόλυτη κερδισμένη. Όχι μόνο στρατηγικά και γεωπολιτικά, αλλά και οικονομικά. Πρώτον γιατί κατάφερε να αντέξει τις κυρώσεις, αναπλήρωσε τα όποια προβλήματα με την προώθηση στρατηγικής συνεργασίας με την Κίνα, την Ινδία και άλλες χώρες και τώρα οι Αμερικανοί επιχειρηματίες ετοιμάζονται να επιστρέψουν στην Ρωσία. 

Η Ευρώπη τι θα κάνει;
Οι συναντήσεις που κάλεσε ο πρόεδρος Μακρόν κατέδειξαν το κενό πολιτικής στο οποίο βρίσκεται η ΕΕ και οικονομικά και γεωπολιτικά. Αμηχανία, αδυναμία, αναδίπλωση ή και οπισθοδρόμηση είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των πολιτικών αντιδράσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ΕΕ ενώ όλα αλλάζουν γύρω της , εκείνη παραμένει προσκολλημένη στην ρητορική του πολέμου . 

Τα ερωτήματα για το αύριο της Ευρώπης είναι πολλά. Υπήρχε μια προσδοκία ότι η συμμετοχή της στις διαπραγματεύσεις θα αύξανε το διπλωματικό εκτόπισμά της και θα μπορούσε να δεί με μεγαλύτερη αισιοδοξία το αύριο. Η απουσία της είναι εκκωφαντική. Ο Τραμπ και ο Πούτιν την πέταξαν έξω και οι προσδοκίες έγιναν ερείπια.  Ένα ερώτημα , εκ των πραγμάτων αναδύεται: είναι όντως όλα αυτά το ξεκίνημα μιας νέας αρχιτεκτονικής, ή μπορεί να χαθεί εντελώς ο έλεγχος και τότε να γίνει ο κόσμος χειρότερος και από ζούγκλα;

Αυτό που χρειάζεται τώρα η Ευρώπη είναι ένα νέο δόγμα. Οι εξοπλισμοί που έχουν γίνει καραμέλα για κάθε ζήτημα δεν είναι αρκετοί να προσδώσουν στην ΕΕ την χαμένη της ταυτότητα. Είναι επομένως επείγον ζήτημα, η έναρξη μιας νέας συζήτησης για τον ρόλο , αλλά και για το μέλλον της ΕΕ στην νέα κατάσταση που δημιουργείται. Κυρίως θα λέγαμε είναι ζήτημα του μέλλοντός της. Η παλιά Ευρώπη, όπως συνηθίζουν να λένε κάποιοι, πεθαίνει, αλλά η νέα αργεί να γεννηθεί.