Του Σωτήρη Σιδέρη  

Όπως αναμένονταν,  ενόψει της συνόδου κορυφής της ΕΕ στις 10-11 Δεκεμβρίου , η Τουρκία άρχισε μια εκστρατεία γοητείας της ΕΕ και ταυτόχρονα αξιωματούχοι της παίζουν  τον ρόλο του καλού και του κακού Τούρκου. Ο Ερντογάν ως ηγέτης, έθεσε υψηλού επιπέδου θέματα το Σάββατο 21 Νοεμβρίου. Ζήτησε από την ΕΕ να τηρήσει τις υποσχέσεις της και να μην μεροληπτεί εις βάρος της χώρας , «ή τουλάχιστον να μην γίνει ένα εργαλείο για τη δημιουργία εχθροτήτων εναντίον της χώρας μας», όπως είπε αναφερόμενος έμμεσα στην Ελλάδα και την Γαλλία. 

Με μια δόση σπαραξικάρδιας διπλωματίας πρόσθεσε ότι «δεν βλέπουμε τους εαυτούς μας οπουδήποτε παρά στην Ευρώπη. Σκοπεύουμε να χτίσουμε το μέλλον μας μαζί με την Ευρώπη», είπε σε στελέχη του κόμματός του. Προφανώς όσο πλησιάζουμε προς τη σύνοδο κορυφής, ο Τούρκος πρόεδρος θα αναλάβει πιο ενεργό ρόλο. Προς το παρόν είχαμε και άλλα στοιχεία που συνηγορούν στην εκτίμηση ότι η Τουρκία ετοιμάζεται μεθοδικά , σε αντίθεση με την Ελλάδα που απλώς παρατηρεί.Ο κακός Τούρκος αυτή τη φορά ήταν ο υπουργός Άμυνας Χ. Ακάρ ο οποίος ανέλαβε να μας υπενθυμίσει τις γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο ενώ ο σύμβουλος του Τούρκου προέδρου Καλίν ξαναμίλησε για έναρξη των διερευνητικών συνομιλιών. Ταυτόχρονα το τουρκικό σχέδιο ολοκληρώνει την πρώτη φάση ενόψει της συνόδου κορυφής με την έκδοση μιας νέας NAVTEX που ξαναφέρνει το Ουρούτς Ρέις στα έξη μίλια από το Καστελλόριζο μέχρι τις 29 Νοεμβρίου, οπότε και θα το μαζέψουν λόγω της συνόδου κορυφής.

 Το ελληνικό ΥΠΕΞ μη αντιλαμβανόμενο(;)  το πλήρες σχέδιο της Τουρκίας, αντί να διορθώσει την παθητική του στάση και να απαντήσει με το δικό του σχέδιο, εξέδωσε μια τυπική ανακοίνωση ότι η νέα NAVTEX, παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. Και σημειώνει το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών: «Οι εν λόγω ενέργειες, οι οποίες ουσιαστικά ακυρώνουν στην πράξη οποιαδήποτε προοπτική βελτίωσης των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, λαμβάνουν χώρα τη στιγμή κατά την οποία Τούρκοι αξιωματούχοι δηλώνουν ότι η ένταξη της χώρας τους στην Ε.Ε. αποτελεί «στρατηγική προτεραιότητα».  Σωστό το σχόλιο αν είχαμε και μια απάντηση για τα ελληνικά σχέδια.   
Καμία πρόκληση της Τουρκίας, όχι μόνο έναντι της Ελλάδας, αλλά οπουδήποτε στον κόσμο δεν ακύρωσε τις σχέσεις με την ΕΕ. Τώρα η Τουρκία και αυτό είναι το δικό της πρόβλημα, δεν έχει κατανοήσει ότι το να μην καταδικάζει ρητά και κατηγορηματικά τις δολοφονίες Γάλλων πολιτών, να υβρίζει τον Μακρόν και να εμφανίζεται ως ο ηγέτης όλων των μουσουλμάνων, διεγείρει τα αντανακλαστικά των Ευρωπαίων και δημιουργεί μια νέου τύπου συσπείρωση. Ένα μέτωπο που καλλιεργεί η Γαλλία, όχι για τα μάτια της Ελλάδας, αλλά για τη χώρα του, αλλά η κατάσταση είναι ακόμη ρευστή. Και η Γερμανία στη μέση, καθώς τα πράγματα δεν είναι ποτέ όπως φαίνονται . .
           

Ο καλός και ο κακός Τουρκος…

Ο πρωτοσύμβουλος του Ερντογάν και συνομιλητής της διπλωματικής συμβούλου  του Έλληνα πρωθυπουργού , Ιμπραήμ Καλίν  εξέφρασε την ετοιμότητα  της χώρας του  για διερευνητικές  συνομιλίες με την Ελλάδα, επιστρέφοντας από τις Βρυξέλλες όπου είχε επαφές με συνεργάτες της Προέδρου Φον ντε Λάιεν  και τον πρόεδρο του Συμβουλίου Μισέλ, ενόψει της συνόδου κορυφής.
Ο  Καλίν είπε ότι η ένταξη στην ΕΕ αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για την Άγκυρα και ότι οι ηγέτες  της ΕΕ  πρέπει να βλέπουν «στρατηγικά» τις σχέσεις Τουρκίας – ΕΕ, εννοώντας προφανώς ότι πρέπει να μπει στην άκρη η Ελλάδα και η Τουρκία με την ΕΕ να διαπραγματευθούν το μέλλον τους. Κρίση μεγαλομανίας λέγεται , ωστόσο ας θυμηθούμε ότι έχει συμβεί και άλλες φορές στο παρελθόν .

Μεταξύ των θεμάτων συζήτησης ήταν οι σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ, η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, η Λιβύη, η Συρία και το Καραμπάχ. Ο  σύμβουλος του Ερντογάν προβάλλει τη χώρα του ως παγκόσμιο παράγοντα και , λίγο πολύ,  καλεί την ΕΕ να αποδεχθεί αυτή την πραγματικότητα και να συζητήσει με την Άγκυρα τα μεγάλα προβλήματα και όχι να ασχοληθεί με την ασήμαντη, κατά τον Καλίν Ελλάδα. Για την Ελλάδα αρκέστηκε να πει στις Βρυξέλλες , ότι  η Τουρκία είναι έτοιμη να ξεκινήσει διερευνητικές επαφές, ενώ πρόσθεσε ότι η χώρα του «θα συνεχίσει την εποικοδομητική της προσέγγιση για την προστασία της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή». Ούτε μια λέξη για κυρώσεις δεν είπε, προφανώς αυτά έγιναν στο παρασκήνιο. Και φυσικά τις διερευνητικές τις έχει εξαγγείλει δυο τρείς φορές ακόμη.

Ο Χολουσί Ακάρ είχε άλλη αποστολή. Ο Ερντογάν έβαλε την υψηλή ατζέντα, ο Καλίν την επεξήγησε στους Ευρωπαίους και ο Ακάρ ανέλαβε να φοβίσει και πάλι την Αθήνα, ώστε να είναι προσεκτική αυτό το διάστημα. Αφού εκδόθηκε η νέα NAVTEX, o Ακάρ σε ομιλία του στην αεροδιαστημική βιομηχανία της Τουρκίας (ΤUSAS) αναφέρθηκε στις εργασίες του Όρουτς Ρέις και δήλωσε πως «κάνουμε ξεκάθαρες εργασίες , φανερές. Δεν κρύβουμε κάτι. Κάνουμε επιστημονικές και τεχνικές εργασίες. Πρόσθεσε ότι είναι ανήθικο να παρουσιάζουν αυτές τις εργασίες ως πρόκληση ή ως αύξηση της έντασης. Δεν έχει καμία σχέση με την ηθική. Παραβλέπουν , σημείωσε , τις κινήσεις  και τις ενέργειες που κάνουν σε νησιά στα οποία με κανέναν τρόπο δεν έχει  δοθεί η κυριαρχία τους στην Ελλάδα, και παρουσιάζουν ως πρόκληση τις τεχνικές και τις επιστημονικές εργασίες τις οποίες κάνουμε».  
Ανήθικο είναι να ισχυρίζεται ο Ακάρ ότι δεν γνωρίζει τις συνθήκες που αφορούν τη χώρα του και τις έχει υπογράψει.  Ο Ακάρ είναι ο κακός Τούρκος που θα παίζει μέχρι τέλους το παιχνίδι της έντασης και της διεκδικητικής πολιτικής.
           

Η στάση της κυβέρνησης

Η κυβέρνηση στην Αθήνα εξακολουθεί να έχει μια παθητική αντιμετώπιση στην πολυεπίπεδη διπλωματική επίθεση της Τουρκίας . Στο τουρκικό σχέδιο όπως προαναφέρθηκε, η ελληνική κυβέρνηση τοποθετείται ως σχολιαστής , χωρίς να αντιπαραθέτει την δική της πολιτική. Εξακολουθεί να περιμένει από τη Γαλλία και τη Γερμανία να διαμορφώσει την ατζέντα των ευρωτουρκικών συνομιλιών, να ετοιμάσουν τα συμπεράσματα να τα κοινοποιήσουν στην Αθήνα με την μορφή δύο τριών προσχεδίων , ώστε στο τέλος να καταλήξουν εκεί που θα έχουν από την αρχή ως στόχο, το Παρίσι και το Βερολίνο.. Σκοπίμως η ελληνική κυβέρνηση δεν θέτει εκ των προτέρων στόχους γιατί δεν έχει καμία πολιτική για να τους υπερασπιστεί. Η κυβέρνηση είναι καθηλωμένη και αφημένη στα χέρια τρίτων, χωρίς  σχέδιο διαπραγμάτευσης. Επιδιώκει κυρώσεις και σε ποιο επίπεδο και με ποιο περιεχόμενο, διακοπή για πάντα ενταξιακών διαπραγματεύσεων Τουρκίας –ΕΕ, πάγωμα Τελωνειακής Ένωσης, διερευνητικές και σε ποιο σκηνικό, να υπάρξει ή όχι οδικός χάρτης και τι θα λέει; Επειδή η ατζέντα ΕΕ –Τουρκίας είναι πλέον μεγάλη, οι κυρώσεις, αν υπάρξουν και πως θα είναι θα είναι μόνο ένα μικρό μέρος αυτής της πολιτικής, άρα η Ελλάδα οφείλει να ετοιμαστεί με δικό της οδικό χάρτη.

Η σιωπή δεν είναι πολιτικό σχέδιο. Κυρίως όταν όλοι έχουν σχέδιο,  η σιωπή υποδηλώνει αδυναμία  πολιτικής φωνής, απουσία ειδικού βάρους . Η Τουρκία ήδη έδειξε τις προθέσεις της και μάλιστα δημόσια. Θα παρουσιάσει προτάσεις  μεγάλης πολιτικής, γεωπολιτικής και περιφερειακό σχέδιο  για την Ανατολική Μεσόγειο, την Συρία και την Λιβύη, τους τζιχαντιστές, το Ναγκόρνο Καραμπάχ, το μεταναστευτικό κλπ. Έτσι θα ζητήσει  να την αφήσουν να «διευθετήσει» μόνη της τα ελληνοτουρκικά προβλήματα. Δηλαδή προσφέρει μεγάλο παιχνίδι σε Ευρωπαίους με αντάλλαγμα το «μικρό» παιχνίδι με την Ελλάδα και επί μέρους ζητήματα με την ΕΕ.
Φυσικά κανένα κόμμα και κανένας φορέας, ούτε τα ΜΜΕ πιέζουν την κυβέρνηση . Οπότε έχει την άνεση να μην απολογείται, να μην ανησυχεί ακόμη και αν οδηγήσει τη χώρα σε μια νέα διπλωματική ήττα….