Σειρά γεγονότων , διεθνών αναλύσεων και εκτιμήσεων φέρνουν την Ινδία στο επίκεντρο του παγκοσμίου ενδιαφέροντος. Η δεξαμενή σκέψης  Chatham House, κάνει λόγο για χρονιά  οροσήμων,  ενώ στη διάρκεια της G20, που διεξάγεται αυτό το Σαββατοκύριακο στο Νέο Δελχί, πρόκειται να υπογραφεί  κολοσσιαία συμφωνία για την υλοποίηση μεγάλου έργου θαλάσσιων και σιδηροδρομικών μεταφορών το οποίο θα διατρέχει τη Μέση Ανατολή και θα συνδέει την Ινδία με την Ευρώπη, δήλωσε  Αμερικανός αξιωματούχος.

Το μεγάλο σχέδιο

Στη διάρκεια της ενημέρωσης των δημοσιογράφων σχετικά με τις προσδοκίες από τη σύνοδο της G20, ο αναπληρωτής σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζον Φίνερ αναφέρθηκε στην «επί της αρχής συμφωνία μεταξύ των ΗΠΑ, της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων της ΕΕ και άλλων εταίρων της G20 για την εξέταση ενός σχεδίου θαλάσσιας και σιδηροδρομικής μεταφοράς που θα επιτρέψει τη ροή του εμπορίου, της ενέργειας και των δεδομένων από εδώ, στην Ινδία, δια μέσου της Μέσης Ανατολής και ως την Ευρώπη».
Το σχέδιο «έχει τεράστιες δυνατότητες, αλλά δεν γνωρίζω πόσος καιρός ακριβώς θα χρειαστεί» για την υλοποίησή του, πρόσθεσε ο Φίνερ, διευκρινίζοντας ότι «πρόκειται για το αποτέλεσμα μηνών συνετούς διπλωματίας».
Η ανακοίνωση αυτή γίνεται την ώρα που ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν εργάζεται για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, αφού Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν και Μαρόκο έχουν ήδη αποκτήσει διπλωματικές σχέσεις με το εβραϊκό κράτος.
Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας αναμένεται να παρουσιαστούν αργότερα σήμερα. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ειδησεογραφικό ιστότοπο Axios, το σχέδιο προβλέπει την ένωση των αραβικών χωρών μέσω σιδηροδρόμου --ο οποίος θα μπορούσε να επεκταθεί ως το Ισραήλ σε περίπτωση εξομάλυνσης των σχέσεών του με τη Σαουδική Αραβία – και στη συνέχεια μέσω των ισραηλινών λιμανιών την επέκταση της σύνδεσης ως την Ευρώπη, αλλά και θαλάσσια σύνδεση με την Ινδία.


Η δεξαμενή σκέψης Chatham House δημοσιεύει ανάλυση του Dr Chietigj Bajpaee, στην οποία επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ότι η  προεδρία της Ινδίας στη G20 αποτελεί το αποκορύφωμα μιας χρονιάς ορόσημων. Η χώρα έγινε η τέταρτη που προσγειώθηκε στο φεγγάρι, ξεπέρασε την Κίνα ως η πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο και ξεπέρασε το Ηνωμένο Βασίλειο ως η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως. Τον Ιούνιο, ο πρωθυπουργός Narendra Modi έτυχε μεγαλειώδους υποδοχής στην Ουάσινγκτον.
Ως έναν βαθμό, η προεδρία της Ινδίας στην G20 μπορεί να θεωρηθεί ιστορική στιγμή, που επιβεβαιώνει το χαρακτηρισμό της ως μεγάλης παγκόσμιας δύναμης, ένα γεγονός εξίσου σημαντικό με τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Κίνας το 2008.
Αλλά η σύνοδος κορυφής θα χρησιμεύσει επίσης για να καταδείξει τις πολλές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ινδία στην υλοποίηση της δέσμευσής της για «στρατηγική αυτονομία» στην εξωτερική της πολιτική.

Το Νέο Δελχί προσπάθησε να χρησιμοποιήσει την G20 για να τραβήξει την προσοχή στις προτεραιότητες της εσωτερικής πολιτικής όπου έχει κάνει (ή επιδιώκει να κάνει) βήματα προόδου.
Η φετινή G20 μπορεί να θεωρηθεί ως μια «πράσινη σύνοδος κορυφής», καθώς η Ινδία προωθεί διάφορες πρωτοβουλίες πολιτικής για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένης της Διεθνούς Συμμαχίας Βιοκαυσίμων, της «Mission LiFe» (η οποία υποστηρίζει την έννοια της κυκλικής οικονομίας) και του πράσινου υδρογόνου. Η Ινδία ζητά επίσης μεταρρυθμίσεις στις πολυμερείς τράπεζες ανάπτυξης για τη διευκόλυνση της πράσινης χρηματοδότησης.

Ψηφιακό κράτος πρόνοιας!

Ομοίως, το Νέο Δελχί επιδιώκει να αξιοποιήσει την πρόοδο στην ανάπτυξη του ψηφιακού κράτους πρόνοιας της Ινδίας  για τη δημιουργία ενός πολυμερούς φορέα χρηματοδότησης στο πλαίσιο της G20 για τη διευκόλυνση της ψηφιακής δημόσιας υποδομής (DPI). Αυτό εντάσσεται στο πλαίσιο ευρύτερων προσπαθειών για τη δημιουργία έξυπνων, βιώσιμων και ανθεκτικών υποδομών.
Σε τελική ανάλυση, οι πρωτοβουλίες αυτές αποσκοπούν στο να καταστήσουν την Ινδία την κυρίαρχη φωνή του παγκόσμιου Νότου.
Για  την επίτευξη αυτού του στόχου, το Νέο Δελχί φιλοξένησε 125 χώρες νωρίτερα φέτος στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής «Φωνή του Παγκόσμιου Νότου» και υποστηρίζει την πλήρη ένταξη της Αφρικανικής Ένωσης (ΑΕ) στην G20. Εννέα χώρες έχουν επίσης προσκληθεί στη σύνοδο κορυφής, συμπεριλαμβανομένων αναδυόμενων οικονομιών όπως η Αίγυπτος και η Νιγηρία και χώρες στη γειτονιά της Ινδίας, όπως το Μπαγκλαντές και ο Μαυρίκιος.

Ωστόσο, η προεδρία της Ινδίας στην G20 μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως ένας μικρόκοσμος των ευρύτερων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η εξωτερική πολιτική της χώρας. Η μακροχρόνια δέσμευση του Νέου Δελχί για «στρατηγική αυτονομία» δοκιμάζεται εν μέσω της κατάρρευσης των σχέσεων μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και της Δύσης, και των αυξανόμενων ρωγμών στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας.

Η απόφαση του Κινέζου προέδρου Xi Jinping να μην συμμετάσχει έχει γίνει «τροχοπέδη» στις διαδικασίες της συνόδου κορυφής, ενώ είναι  δύσκολο να αντιμετωπιστεί η σύγκρουση στην Ουκρανία στο ανακοινωθέν της συνόδου κορυφής, με το Πεκίνο και τη Μόσχα να αντιστέκονται περισσότερο από ό,τι πέρυσι.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Zelenskyy δεν προσκλήθηκε επίσης στη σύνοδο κορυφής, γεγονός που καταδεικνύει την επιμονή του Νέου Δελχί να επιστρέψει η G20 στις ρίζες της σε οικονομικά θέματα.
Η πίεση του Νέου Δελχί για έναν διευρυμένο ρόλο του Παγκόσμιου Νότου αντιμετωπίζει επίσης γεωπολιτικά εμπόδια. Η Ινδία προσπαθεί να βρει μια ισορροπία μεταξύ της υποστήριξης μιας πιο δίκαιης κατανομής της ισχύος στο διεθνές σύστημα και της προσπάθειας να μη θεωρηθεί ότι προωθεί μια αντιδυτική ατζέντα. Αυτή η περιεκτική και μη συγκρουσιακή ατζέντα - που ενσωματώνεται στο θέμα της G20 της Ινδίας "Vasudhaivi Kutumbakam" ("Μία Γη, μία οικογένεια, ένα μέλλον") - αμφισβητείται στο πλαίσιο ενός όλο και πιο πολωμένου και δυνητικά διχασμένου διεθνούς συστήματος.

Η Ινδία κινδυνεύει να αποξενωθεί όλο και περισσότερο από φόρουμ με ανοιχτά αντιδυτική σύνθεση, όπως ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) - όπου η Ινδία ασκεί φέτος την προεδρία – και οι  BRICS, οι οποίοι διεύρυναν τα μέλη τους στη φετινή σύνοδο κορυφής.
Και οι δύο οργανισμοί θα έχουν πλέον τρία μέλη με ανοιχτά αντιδυτική κοσμοθεωρία - τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν - ενώ το Νέο Δελχί επιδιώκει να ευθυγραμμιστεί περισσότερο με τη  Δύση μέσω φόρουμ όπως το Quad,  η Εταιρική Σχέση Ασφάλειας Ορυκτών Πρώτων Υλών και το Συμβούλιο Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ-Ινδίας.

Η εξωτερική πολιτική

Ο τρόπος με τον οποίο η Ινδία επιδιώκει να τετραγωνίσει αυτόν τον κύκλο θα είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της εξωτερικής της πολιτικής τον 21ο αιώνα.
Στο εσωτερικό της χώρας, η σύνοδος κορυφής αναμφίβολα θα αναβαθμίσει το κύρος της κυβέρνησης Modi στους ψηφοφόρους. Φιλοξενώντας πάνω από 200 εκδηλώσεις της G20 σε κάθε ινδικό κρατίδιο (συμπεριλαμβανομένης της αμφισβητούμενης περιοχής του Τζαμού και Κασμίρ), το Νέο Δελχί προσπάθησε να επιβεβαιώσει την κυριαρχία και την εδαφική του ακεραιότητα.
Ωστόσο, το κατά πόσον η προεδρία της Ινδίας στην G20 θα εκληφθεί ως επιτυχία στην παγκόσμια σκηνή είναι λιγότερο βέβαιο.

Η Ινδία εισέρχεται σε μια περίοδο στρατηγικών ευκαιριών. Η χώρα προβλέπεται να είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μεγάλη οικονομία φέτος, ενώ η ανάπτυξη της Κίνας επιβραδύνεται. Η Ινδία μπορεί επίσης να επωφεληθεί από τον ανταγωνισμό ΗΠΑ-Κίνας, καθώς οι χώρες επιδιώκουν να αποσυνδέσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού από την Κίνα, ιδίως σε τομείς με κρίσιμες και αναδυόμενες τεχνολογίες. Μπορεί όμως η Ινδία να αξιοποιήσει αυτές τις εξελίξεις για να προσφέρει ένα εναλλακτικό μοντέλο παγκόσμιας διακυβέρνησης; Η προεδρία της Ινδίας στην G20 έχει προσφέρει κάποια σημάδια. Οι ατζέντες της για το κλίμα και το DPI είναι σημαντικές - το DPI ειδικότερα προσφέρει ένα δυνητικό ισοδύναμο χαμηλού κόστους λογισμικού με την κινεζική πρωτοβουλία "Belt and Road".
Ωστόσο, οι πρωτοβουλίες αυτές παραμένουν στα σπάργανα και δεν διαθέτουν επαρκή οικονομική και διπλωματική ισχύ για να έχουν άμεσο αντίκτυπο. Εν τω μεταξύ, οι επεκτεινόμενες παγκόσμιες γεωπολιτικές διαχωριστικές γραμμές και οι ιδιοτροπίες της συχνά διχαστικής εσωτερικής πολιτικής της Ινδίας παραμένουν δυνητικά εμπόδια στις παγκόσμιες φιλοδοξίες της χώρας.
Η ικανότητα (ή η αδυναμία) έκδοσης κοινού ανακοινωθέντος θα αποτελέσει βασικό σημείο παρακολούθησης της επιτυχίας της ινδικής προεδρίας της G20, όπως και οι συναντήσεις που θα πραγματοποιηθούν στο περιθώριο της συνόδου κορυφής, οι οποίες θα μπορούσαν να αποφέρουν πρόοδο σε διμερή ζητήματα, όπως οι καθυστερημένες διαπραγματεύσεις ελεύθερου εμπορίου με διάφορες χώρες (συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου).
Παρ' όλα αυτά, το Νέο Δελχί πιστεύει ακράδαντα ότι έχει έρθει η ώρα του. Όπως και η Κίνα, η Ινδία έχει εγκαταλείψει κάθε έννοια «αναμονής» ή διατήρησης χαμηλού προφίλ υπό την κυβέρνηση Modi.
Από αυτή την άποψη, είναι σωστό να θεωρηθεί η προεδρία της Ινδίας στην G20 ως γεγονός ορόσημο για μια μεγάλη αναδυόμενη παγκόσμια δύναμη. Αλλά θα αναδείξει επίσης τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει η Ινδία στην ανάπτυξη και διατήρηση της στρατηγικής αυτονομίας σε έναν πολωμένο κόσμο.