Μια αλλη άποψη για τους τζιχαντιστές σε συσχετισμό με τους κούρδους εκφράζει ο τούρκος κοινωνιολόγος αναπληρωτής καθηγητής στο City University της Νέας Υόρκης Μουτζαχίτ Μπιλιτζί, σε άρθρο του στην εφημερίδα "Ταράφ" (8/10) με τίτλο «Το κράτος του ΙΚΙΛ, το έθνος των κούρδων». Υποστηρίζει ότι παρά τη θηριώδη δράση του, το ΙΚΙΛ (Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε) ενδέχεται να είναι το πρώτο μοντέρνο αραβικό κράτος και πώς η κατάσταση "έκστασης" στην οποία βρίσκονται οι μαχητές του, τούς έχει αρματώσει με μια μεταφυσική έννοια "ελευθερίας".
Στο άρθρο αναφέρεται:
«Προχθές παρακολούθησα στο Vice News ένα ντοκιμαντέρ σχετικά με το ΙΚΙΛ. Για να πω την αλήθεια, μετά από αυτό, σκέφτηκα ότι η βαρβαρότητα του ΙΚΙΛ αποτελεί εμπόδιο να αντιληφθεί κανείς την ουσία της φύσης του.
Αν η καταγωγή του είναι αληθινή, το ΙΚΙΛ είναι ίσως το πρώτο μοντέρνο κράτος των αράβων. Τρόπος διοίκησής του είναι η συνταγματική δικτατορία. Υπάρχει μια κυριαρχία του νόμου, που συνενώνει και εμπεριέχει την πίστη και τον φόβο. Πρόκειται για νόμους βάρβαρους, αλλά φαίνεται να υπάρχει νόμος. Η αγριότητα, οι αποκεφαλισμοί οφείλονται τόσο στον τρόπο ζωής, τον νομαδισμό, όσο και στο ότι είναι κράτος. Το ΙΚΙΛ, επειδή προσπαθεί να συνεχίσει και να επανεγκαθιδρύσει την ιστορία από το σημείο εκείνο του χρόνου που το ρολόι του
ισλαμικού πολιτισμού σταμάτησε, μοιάζει σαν να έχει έρθει στο σήμερα από μιαν άλλη εποχή. Από την προσπάθεια αυτή έχει προκύψει μια ζωντανή και αιματηρή κατάσταση έκστασης. Η μέθη που φέρνει το να είσαι έτοιμος να πεθάνεις, το έχει οδηγήσει στο κατώφλι της ελευθερίας. Σε μια κατάσταση ενθουσιασμού την οποία νιώθει κανείς σε ένα περιβάλλον επανάστασης. Είναι θεμιτό να πει κανείς ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα υποκείμενο που ξεκίνησε από το μηδέν και μπήκε στο προσκήνιο της ιστορίας.
Ο λόγος για τον οποίο το χάρισμα και η κατάσταση έκστασης είναι τόσο ισχυρά, είναι ότι τα μέλη του ΙΚΙΛ ολοκλήρωσαν την πορεία προς την αγνότητα (ümmileşme)
Η θεωρία της προϊσλαμικής αγραμματοσύνης’ (cahilliye) που ονειρεύτηκε ο Σεγίντ Κουτούπ και πραγματώθηκε εν μέρει από τους (μουσουλμάνους) Αδελφούς, φαίνεται να έχει υλοποιηθεί με τον πιο αποτελεσματικό και σκληρό τρόπο από το ΙΚΙΛ. Ο Κουτούπ συμβούλευε τους μουσουλμάνους να αλέθουν στο μύλο της ανυπαρξίας όλα όσα ήταν εκτός του Ισλάμ, για να μπορέσουν να επιστρέψουν στις πηγές τους. Τόσο ώστε ακόμη και οι παραδοσιακοί μουσουλμάνοι λογίζονταν ‘αγράμματοι’. Αν λάβουμε υπόψη μας ότι το ΙΚΙΛ κηρύσσει όλους όσοι δεν είναι με το μέρος του ειδωλολάτρες, υποκριτές (φαρισαίους) και αποστάτες, το ΙΚΙΛ υπακούει απόλυτα στην αγραμματοσύνη. Ένα κίνημα που δεν γνωρίζει καμιά αρχή, καμιά διεκδίκηση και καμιά αξία εκτός από αυτά που πιστεύει το ίδιο. Ο πολεμιστής που έχει φτάσει σε αυτό το σημείο, θα είναι πάντοτε ο καλύτερος πολεμιστής του κόσμου. Αυτόν τον τύπο του πολεμιστή, ‘που έχει βάλει το κεφάλι του στον τορβά’, για τον οποίο πολλοί ευρωπαίοι, από τον Νίτσε ως τον Βέμπερ, έχουν κατά καιρούς εκφράσει τον κρυφό τους θαυμασμό, τον βλέπουμε στους νιχιλιστές που έχουν παραδώσει το κεφάλι τους στη σημερινή ρητορεία μιας καρικατούρας του τζιχάντ, η οποία έχει απεκδυθεί τον πολιτισμό και ενδυθεί τη βαρβαρότητα. Καθώς αυτή η ολόψυχη επιθυμία πολέμου μετατρέπεται σε στρατιωτική επιτυχία, είναι ίσως η πρώτη φορά στην εποχή του μοντερνισμού που γεννιέται ένα (έστω και άγριο ή μάλλον
ακριβώς επειδή είναι άγριο) οργανικό αραβικό σουνιτικό κράτος που στέκεται στα πόδια του.
Οι κούρδοι από την άλλη πλευρά ζουν την πορεία της μετάβασής τους σε έθνος. Το δράμα που βιώνεται σήμερα στο Κομπάνε, δημιουργεί μια φλέβα –όπως είχε γίνει παλιότερα στη Χαλάμπτζα και στο Ρομπόσκι. Ζούμε την πορεία δημιουργίας της οντότητας των κούρδων ως έθνους. Για να μπορεί να γίνει αισθητός ο πόνος που βιώνεται σε έναν τόπο, σε έναν άλλο τόπο, πρέπει να υπάρχει αγωγιμότητα ανάμεσα στα κύτταρα που αποτελούν τον ιστό, να επεκταθούν οι άκρες των αιμοφόρων αγγείων και των νεύρων που θα μεταφέρουν το ερέθισμα του αισθήματος.
Σήμερα, η μεγαλύτερη αλλαγή που έχει γίνει από την άποψη των κούρδων είναι η αποκάλυψη της κουρδικής συλλογικής συνείδησης. Οι κούρδοι είναι πλέον ένα σώμα που αισθάνεται. Υπάρχει ένας κοινός νους που ταυτόχρονα ανήκει στο σώμα αυτό και του δίνει κατεύθυνση; Στο σημείο αυτό οι κούρδοι είναι κατακερματισμένοι. Σημαντικό κομμάτι του κουρδικού νου μονοπωλείται από το ΡΚΚ. Είναι συζητήσιμο κατά πόσο ο νους αυτός είναι σοφός. Δεν υπάρχει αλληλεγγύη ανάμεσα στις κουρδικές ομάδες, ενώ, ακόμη και μόνο η αλληλεγγύη ανάμεσα στο ΡΚΚ και τον Μπαρζανί θα μπορούσε να κρατήσει την κατάσταση στο Κομπάνε σε ένα λιγότερο επικίνδυνο επίπεδο. Είναι ευδιάκριτη μια κατάσταση αναποφασιστικότητας και ακαθοριστίας που εκτείνεται σε ένα ευρύ πεδίο: από μια διστακτική οργάνωση ‘σε διοικητικές περιφέρειες καντονιών’ ως το να μην ξέρουν τι θέλουν. Ωστόσο το βέβαιο είναι ότι ζουν τη μετάβασή τους σε έθνος.
Είναι φυσικό και απαραίτητο να αντιδρούν οι κούρδοι λόγω της κρίσης στο Κομπάνε. Το δίκιο και ο ανθρωπισμός επιβάλλουν οι αντιδράσεις αυτές να είναι στο πλαίσιο μιας απόλυτης αθωότητας. Η παρενόχληση άλλων ανθρώπων, η φθορά του περιβάλλοντος και η καταστροφή δημόσιας περιουσίας σπιλώνουν άδικα το δίκαιο αίσθημα των κούρδων. Για το λόγο αυτό οι κούρδοι πρέπει να λάβουν ως αρχή την αρχή της θετικής κίνησης του Μπεντιουζαμάν [Σαϊντ-ι Νουρσί] και να μην αποξεχνούν το νου την ώρα που γίνονται σώμα –να δικαιώνουν την παραίνεσή του «παιδεία, παιδεία» [κουρδικά στο κείμενο: xwendın] την ώρα που αγροικούν το «αλληλεγγύη, αλληλεγγύη» [desthevgırtın]».