Του Σωτήρη Σιδέρη

Τις τελευταίες εβδομάδες επικρατεί  μεγάλη αναταραχή  στο χώρο της Αριστεράς -Κεντροαριστεράς.  Η δημοσκοπική κατάρρευση της ΝΔ είναι γεγονός που επιβεβαιώνεται σε κάθε γκάλοπ πλέον. Ταυτόχρονα,  έχει εδραιωθεί η πεποίθηση , ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αν και ως πρωθυπουργός που  έχει πολλά πλεονεκτήματα και την ευχέρεια να έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων, στην πραγματικότητα είναι καθηλωμένος και μετά τις διαδηλώσεις της 28ης Φεβρουαρίου σε απομόνωση.

Η εικόνα αναταραχής που αναδύεται στην αντίπερα πολιτική όχθη, σχετίζεται κατά την άποψή μας με το ηγετικό έλλειμμα του χώρου. Ο Νίκος Ανδρουλάκης αδυνατεί να ηγηθεί μιας νικηφόρας πορείας του ΠΑΣΟΚ και να ενώσει και άλλες δυνάμεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ, έχει ανακτήσει την αξιοπρέπειά του, αλλά  παραμένει στην εντατική και με τον Σωκράτη Φάμελλο. Η Νέα Αριστερά, δεν έχει αλλάξει επίπεδο μετά τις ευρωεκλογές, παρά το γεγονός ότι είναι το πιο συνεπές πολιτικά και ιδεολογικά κόμμα. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου φαίνεται να κερδίζει τις δημοσκοπικές εντυπώσεις, αλλά κάπως έτσι τις κέρδιζε και το ΠΑΣΟΚ πριν μερικούς μήνες, οπότε είναι αμφιλεγόμενη η άνοδος της Πλεύσης Ελευθερίας. Η Αριστερά έχει ανάγκη από ηγέτη και ηγετικά στελέχη, ενότητα και κοινή δράση. Αυτό πλέον είναι πασιφανές. Πως όμως θα συντελεστεί αυτό;  

Ο Μητσοτάκης και οι εξαρτήσεις του

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δείχνει σχεδόν εξουθενωμένος πολιτικά. Από τις πρώτες εβδομάδες της δεύτερης εκλογικής νίκης του, η αμφισβήτηση άρχισε να κλιμακώνεται και σήμερα δείχνει πελαγωμένος. Κανένας αντιπερισπασμός, καμία αντεπίθεση, ούτε η ασυλία που  προσφέρει η δικαιοσύνη στη ΝΔ, ήταν αρκετά για να αλλάξουν την εικόνα. Αντίθετα, η εικόνα γίνεται όλο και πιο σκοτεινή, όλο και πιο απειλητική για τη Ν Δ. Ο Αντώνης Σαμαράς που εξακολουθεί να έχει ερείσματα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα έχει αρχίσει επίσημο αντάρτικο πλέον .
Ωστόσο ο Μητσοτάκης δεν θα εγκαταλείψει. Θα παίξει σύντομα τα τελευταία του χαρτιά και θα πάρει αποφάσεις ανάλογα τις προθέσεις του και τις εξαρτήσεις που έχει από μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που σχεδόν συγκυβερνούν μαζί του. Είτε δηλαδή θα πάει σε εκλογές, είτε θα παραιτηθεί, είτε θα δώσει τη μάχη μέχρι τέλους προσδοκώντας ότι θα παραμείνει πρωταγωνιστής μέσω κυβέρνησης συνεργασίας.

Αυτό λογικά θα σήμαινε ικανοποίηση για την Αριστερά, κάτι όμως που δεν ισχύει. Γιατί το δικό της πρόβλημα είναι  εξίσου σοβαρό. Γιατί ο Μητσοτάκης βρίσκεται στην εξουσία, έστω και σε κρίση, ενώ η ίδια δίνει μάχη επιβίωσης. Όλες οι συζητήσεις πλέον συγκλίνουν σε ένα αγωνιώδες ερώτημα. Ακόμη και αν ενωθούν ή συνεργαστούν ΣΥΡΙΖΑ -ΝΕ.ΑΡ. Ποιός θα ηγηθεί;  Ο Φάμελλος, ο  Χαρίτσης , θα επιστρέψει έστω και εν μέσω δυσφορίας ο Τσίπρας ή θα προταθεί κάποιος άλλος;. Το μόνο βέβαιο είναι ότι υπό την σημερινή μορφή, ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε η ΝΕ.ΑΡ είναι σε θέση να κινητοποιήσουν υπέρ της την κοινωνία.

Οι εκδοχές των εξελίξεων

Τρία είναι τα υπό εξέταση μεγάλα γεγονότα και δεκάδες οι παράμετροι των συζητήσεων.
Το ένα είναι μια πιθανή  παρέμβαση Τραμπ για την Ελλάδα που  κάποια στιγμή θα γίνει. Ίσως αυτό συμβεί , κατά την εκτίμηση διπλωματών, λίγο πριν την ανάληψη των καθηκόντων της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, που αναλαμβάνει περίπου τον Ιούνιο, αφού πρώτα περάσει από το Κογκρέσο , ίσως όμως και νωρίτερα.
 Η παντελής απουσία επικοινωνίας Μαξίμου -Λευκού Οίκου,  έχει θορυβήσει την Αθήνα και όχι μόνο την κυβέρνηση. Επικρατεί ανησυχία αν αυτό που θα πει σε σχέση με την Τουρκία ή την Κύπρο θα είναι μια λογική τοποθέτηση ή θα παραπέμπει σε εκβιασμούς και απειλές όπως έκανε στην περίπτωση της Ουκρανίας και άλλων χωρών. Αν συμβεί το απευκταίο, η πολιτική σκηνή στην Ελλάδα θα καταρρεύσει και θα αναζητηθεί νέα πολιτική τάξη μέσα από τριγμούς φυσικά.

Το δεύτερο είναι ότι οι διεθνείς διεργασίες στις ΗΠΑ και την ΕΕ, αφορούν άμεσα την πολιτική ζωή της χώρας. Το Ταμείο Ανάκαμψης θα κλείσει σύντομα τον κύκλο του  με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να “επενδύει”  στους εξοπλισμούς. Που δεν πρόκειται για μια αναπτυξιακή στρατιωτική βιομηχανία, αλλά για δις ευρώ σε αγορές, που θα επιβαρύνουν τις ευρωπαικές κοινωνίες. Είναι δηλαδή μια αμφιλεγόμενη έως ύποπτη εξοπλιστική φούσκα για εσωτερική κατανάλωση και όχι για να αναχαιτίσει τις υποτιθέμενες απειλές της Ρωσίας. Οπότε, γνωρίζοντας τον Κυριάκο Μητσοτάκη οικονομικοί παράγοντες εκφράζουν βεβαιότητα ότι και στην Ελλάδα θα έχουμε επιδείνωση των οικονομικών προβλημάτων που θα διαλύσει τον οικογενειακό προυπολογισμό, αλλά και περαιτέρω όξυνση των ανισοτήτων και αυτό δεν είναι υπέρ του Μητσοτάκη, όσο και αν επιχειρήσει να προκαλέσει φόβους για την ασφάλεια της χώρας.
 Κανείς Έλληνας δεν πιστεύει ότι απειλείται από την Ρωσία.

Το τρίτο είναι η εσωτερική πολιτική σκηνή ως αυτόνομος παράγοντας. Η κυβέρνηση έχει απωλέσει μεγάλο ποσοστό, το 41% έχει εξαερωθεί, η πίεση είναι μεγάλη, αλλά η κυβέρνηση δεν απειλείται όσο δεν υπάρχει αντίπαλο δέος. Οπότε τι κάνει η Αριστερά ;

Οι απαντήσεις

Φαίνεται ότι στον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά κυριαρχεί το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Ο Φάμελλος ξέρει ότι δεν μπορεί να γίνει παραταξιακός ηγέτης, ο Χαρίτσης ξέρει ότι δίνει μάχη επιβίωσης και ο ίδιος και το κόμμα του. Και τα δύο κόμματα αισθάνονται  πολύ μακρά και  από τον Ανδρουλάκη και από την Κωνσταντοπούλου και ξέρουν ότι η συνεργασία μαζί τους είναι από δύσκολη έως αδύνατη. Οι ενδείξεις ήδη είναι αρνητικές, παρά την κοινή στάση τους στη βουλή.
Κοινός παρανομαστής και στα δύο κόμματα είναι:
το έλλειμμα  ισχυρής ηγεσίας καθηλώνει την  Αριστερά  Αυτό το έλλειμμα πρέπει να καλυφθεί  και με την ενότητα , αλλά και  με την ανάδειξη ενός νέου ηγέτη που τους πάει σε καλύτερα εκλογικά αποτελέσματα.
Ενώ αυτά αποτελούν μια πραγματικότητα το βασικό ερώτημα είναι:
Αν υπήρχε κάποιος ηγέτης θα τον είχαν βρει και θα ηγούνταν. Μετά το βατερλό με τον Κασσελάκη δεν μπορούν ούτε να σκεφθούν κάτι νέο και άγνωστο.
Υπό αυτή την οπτική η μόνη διέξοδος , δηλαδή η αναγκαστικά λύση, είναι η επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα. Για τον οποίο πολλοί διαφωνούν θεωρώντας ότι έχει κάνει τον κύκλο του, αλλά το γεγονός ότι δεν υπάρχει ηγέτης, η λύση ανάγκης είναι ο Τσίπρας.
Ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός “καίγεται” κυριολεκτικά να επιστρέψει, αλλά ταυτόχρονα φοβάται μια νέα ήττα. Αν όμως περάσει τον υπόλοιπο χρόνο ζυγίζοντας τα υπέρ και τα κατά, θα χάσει για μια ακόμη φορά τον προσανατολισμό του. Όμως, την ευθύνη για την περαιτέρω πορεία της Αριστεράς, δεν την φέρουν μόνο τα κόμματα, αλλά και ο ίδιος ο Τσίπρας.
Ο Τσίπρας όμως ίσως θέλει να είναι ανεξέλεγκτος κάτι σαν Σωτήρας, αλλά ξέρει ότι δεν είναι και ούτε θα γίνει δεκτός ως τέτοιος. Οπότε καλείται:

1. Να ενεργοποιηθεί τώρα σε ενωτική κατεύθυνση να συμφωνηθεί ένα πρόγραμμα,  και να ηγηθεί γιατί ο Μητσοτάκης είναι σε πορεία πτώσης, η κοινωνία είναι σε αδιέξοδο, οπότε είναι βέβαιο ότι θα υπερβεί τα ποσοστά του 2023. Αλλά να δώσει την καθαρή εικόνα στόχων. Να είναι πρώτος μεταξύ ίσων και όχι ανεξέλεγκτος γιατί ήταν πανίσχυρος όταν οδήγησε στην διπλή συντριβή του 2023. Αν αυτό είναι αποδεκτό, είναι βέβαιο ότι θα έχει την αμέριστη συμπαράσταση όλων. Αν έχει κατά νου να διχάσει και πάλι την Αριστερά, καλύτερα να μείνει στο Ινστιτούτο του….
2. Να μην ενεργοποιηθεί τώρα. Να στηρίξει την ενότητα, αλλά να ηγηθεί άλλος που θα εκλεγεί μέσα από κοινή συνέδριο ΣΥΡΙΖΑ -ΝΕ.ΑΡ.

Μετά την 28η Φεβρουαρίου, υπάρχει αυξημένη πίεση γιατί η κοινωνία ζητά απαντήσεις και από την Αριστερά. Οπότε δεν αποκλείεται να δούμε  στο εξής ένταση στις μεταξύ τους συζητήσεις . Αυτό δεν είναι πρόβλημα. Πρόβλημα είναι να ξεκινήσει , αλλά να μην τελειώνει ποτέ ο διάλογος. Πρόβλημα είναι οι προσωπικές στρατηγικές πολλών στον ΣΥΡΙΖΑ και όχι στη Νέα Αριστερά. Πρόβλημα είναι η πλαδαρή επικοινωνιακή και προγραμματική εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ. Πρόβλημα είναι οι αμφιταλαντεύσεις του Αλέξη Τσίπρα, του Νίκου Ανδρουλάκη. Πρόβλημα είναι η Άννα Διαμαντοπούλου στο ΠΑΣΟΚ, ο Νίκος Παππάς στον ΣΥΡΙΖΑ και άλλοι που θέλουν κόμματα σε κρίση για να έχουν ρόλο οι ίδιοι.
Αλλά ο χρόνος κυλάει και είναι αμείλικτος. Ο λαός ζητά ηγεσία για να ακολουθήσει. Ήταν πρωτόγνωρο, ήταν παρηγορητικό, ήταν ευχάριστο ξάφνιασμα, ήταν οξυγόνο για την κοινωνία η 28η Φεβρουαρίου. Αλλά την επομένη, την 1η Μαρτίου, ο λαός ήθελε και θέλει αντίπαλο δέος.
Αυτό περιμένει...