του Σπύρου Σουρμελίδη

Στον ΣΥΡΙΖΑ αναζητούν τις αιτίες της ήττας, στην συσπειρωμένη κατά ΣΥΡΙΖΑ αντιπολίτευση, θεωρούν ότι ξέρουν.
Τώρα που πατήσαμε στεριά, μακριά από την αγριεμένη θάλασσα της χρεοκοπίας, οι πληγές φαίνονται καλύτερα. Η χρεοκοπία είναι από μόνη της μια αναδιανομή, τα λεφτά άλλαξαν χέρια, υπέρ λίγων. Τα Μνημόνια άλλαξαν τη δομή της οικονομίας. Αυτός άλλωστε ήταν ο στόχος. Να τελειώσουν οριστικά με την μεσαία τάξη. Και αυτό  έσκασε στα χέρια του ΣΥΡΙΖΑ.
Αποκαμωμένος ο ΣΥΡΙΖΑ από την προσπάθεια να τραβήξει το καράβι μακριά από τα 10 μποφόρ- όταν όλοι οι άλλοι κοίταζαν βρίζοντας- δεν μπόρεσε να παρουσιάσει και το σχέδιο για την Νέα Πόλη που θα φτιάξουμε τώρα που οι άνεμοι κόπασαν. Δεν υπάρχει ένα Κίνημα ελπίδας.
Έτσι αφού οράματα δεν υπάρχουν, για την κουρασμένη κοινωνία, κάποιες ιδέες παλαιές και σκουριασμένες, φαντάζουν σαν μια κάποια λύση. Μια κάποια μείωση της φορολογίας, ίσως κάποιες επενδύσεις από το εξωτερικό, ίσως μια αλλαγή στον νόμο Κατρούγκαλου, δίπλα στις προσευχές του ιερέα. Με αυτά  τα ισχνά επιχειρήματα που δεν αποτελούν καμία διαμορφωμένη άποψη, ή ελάχιστη κυβερνητική πρόταση, απευθύνονται στην κουρασμένη και νεόπτωχη ελληνική κοινωνία, οι νικητές των εκλογών. Είναι δυστυχώς αυτοί που μας οδήγησαν στην τρικυμία της χρεοκοπίας και δεν κατάφεραν να βγάλουν το καράβι στην στεριά. Αυτοί που δεν έχουν καμία απολύτως ιδέα ή αγωνία για τη Νέα Πόλη.

Ο φίλος εστιάτορας σε μια μεγάλη πόλη της Ελλάδας, διαμαρτύρεται εδώ και καιρό για τα χρέη που δεν μπορεί να πληρώσει, για την ΔΕΗ  που συνεχώς τον απειλεί, για το γεγονός ότι δεν μπορεί να ενταχθεί στις 120 δόσεις. Αλλά και για τα επιδόματα σε ανέργους που κάθονται και πίνουν μπύρες.
Οι δύο συνταξιούχοι σ ένα χωριό της δυτικής Ελλάδας που συζητούσαν την επομένη των εκλογών, κατηγορούσαν τον Τσίπρα ότι μάζεψε κάποια λεφτά για να τους δώσει κάτι ψίχουλα, αντί να φροντίσει την …ανάπτυξη. Ο αριστερός φίλος δεν πήγε να ψηφίσει γιατί ο Τσίπρας εγκατάλειψε την αριστερή πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, δεν συγκρούστηκε σθεναρά με την Εκκλησία, συνεργάστηκε με τους ΑΝΕΛ, δεν πολέμησε το μεγάλο κεφάλαιο. Ο προσφυγικής καταγωγής Μακεδόνας, (που  διατηρεί βιοτεχνία στα …Σκόπια εδώ και 25 χρόνια), καταψήφισε τον ΣΥΡΙΖΑ γιατί πρόδωσε την Μακεδονία μας. Κάτοικοι στα Σεπόλια ή και στο Κολωνάκι, ρωτούσαν τους  υποψήφιους αν θα διώξουν τους μαύρους από την Αθήνα.

Η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές είναι μεγάλη, ακόμα και γι αυτούς που την προέβλεψαν αριθμητικώς αλλά δεν έχουν ακριβή εξήγηση της αιτίας.
Η πιο εμφανής αιτία (υπόθεση) είναι οι φόροι που έβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ στην μεσαία και μικρομεσαία τάξη. Οι αριθμοί δεν βοηθούν να διαπιστώσουμε τον βαθμό επίδρασης του μακεδονικού στην ψήφο, αφού η άνοδος της ΝΔ, και αντιστοίχως η πτώση του ΣΥΡΙΖΑ στην Μακεδονία, είναι ομοειδείς με την υπόλοιπη Ελλάδα. Μόνο υποθέσεις-εκτιμήσεις μπορούμε να κάνουμε.
Στο καλάθι των αιτιών, μπαίνουν λοιπόν όλα τα παραπάνω, όπως και τα θέματα ασφάλειας (νόμος και Τάξη το ονομάζει η ΝΔ), ο Ρουβίκωνας, ο Πολάκης, το κότερο, οι μετανάστες στα νησιά του Αιγαίου.
Για  όσους μανιωδώς προσπαθούν να ρίξουν την κυβέρνηση  του Αλ. Τσίπρα από το 2015 έως σήμερα, το αποτέλεσμα είναι η πιο ευτυχής στιγμή τους. Μπορεί να μην είδαν την στρατηγική του ήττα, αλλά έχουν ακόμα την ελπίδα των εθνικών εκλογών.
Εκτιμούν ότι ο Αλέξης Τσίπρας έχει υποστεί τραύματα σε όλα τα επίπεδα. Στην οικονομία, στα εθνικά θέματα, στην ασφάλεια στο μεταναστευτικό, σε θέματα συμπεριφοράς. 

Το Μνημόνιο τελείωσε, οι εκλογές έφτασαν

Ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ γνωρίζοντας ότι όποιος διαχειρίζεται Μνημόνιο έχει κόστος, προσπάθησαν σε λίγο χρόνο (μετά τον Αυγούστου του 2018) να αποδείξουν ότι το νοικοκύρεμα στα δημόσια οικονομικά, θα φτάσει και στην τσέπη των ανθρώπων. Αλ. Τσίπρας και Ευκ. Τσακαλώτος (όπως και το οικονομικό επιτελείο συνολικά) έδειξαν μάλιστα μια μη αναμενόμενη προνοητικότητα. Την ώρα  που προσπαθούσαν  να ολοκληρώνουν όλα τα πτωχευτικά μέτρα (ώστε να βγούμε από το Μνημόνιο στον προβλεπόμενο χρόνο) σχεδίασαν το νοικοκύρεμα και την ελάχιστη παροχή ρευστότητας. Πέτυχαν ακόμα και εντυπωσιακή μείωση των επιτοκίων των ομολόγων, έχουν εξασφαλίσει αποθεματικό στα δημόσια ταμεία και την ομαλή πορεία έως το 2022, ακόμα και την εξαγορά ακριβών δανείων (του ΔΝΤ) με φτηνότερα δάνεια.
Έδωσαν ενέσεις ρευστότητας (τα λεγόμενα επιδόματα) μέσω των ασθενέστερων και τα τρία τελευταία χρόνια.
Η έξοδος από τα Μνημόνια είναι εξαιρετικά σημαντική, όμως για τους πολίτες είναι πλέον ΔΕΔΟΜΕΝΟ, είναι εξασφαλισμένο.
Εδώ και μήνες έχει διαφανεί ότι ο κόσμος βλέπει ότι υπάρχει ένα αποτέλεσμα. Όμως οι συνέπειες της χρεοκοπίας και της μνημονιακής πολιτικής (των πτωχευτικών μέτρων δηλαδή) έχουν αφήσει βαριές πληγές στο σώμα της κοινωνίας.
Πληγές που δεν πρόκειται να γιατρευτούν ποτέ για ένα μεγάλο μέρος των πολιτών.

Κλίνατε επι δεξιά;

Η χρεοκοπία είναι από μόνη της μια αναδιανομή, τα λεφτά άλλαξαν χέρια, υπέρ λίγων.
Τα Μνημόνια άλλαξαν τη δομή της οικονομίας. Αυτός άλλωστε είναι ο στόχος. Να τελειώσουν οριστικά με την μεσαία τάξη. Και αυτό  έσκασε στα χέρια του ΣΥΡΙΖΑ. Παρ όλα αυτά  κ. Γ. Στουρνάρας και η κα Μιράντα Ξαφά  δεν είναι ικανοποιημένοι από το αποτέλεσμα, θέλουν το οριστικό ξεκαθάρισμα της μεσαίας τάξης, του δημόσιου ασφαλιστικού συστήματος (συντάξεων) και ελπίζουν τώρα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να το πετύχουν.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε μπροστά του δύο κάλπες (ευρωκάλπη και εθνική κάλπη) που ακόμα και αν τις έκανε μία (ταυτόχρονα δηλαδή) ελάχιστά πράγματα θα άλλαζαν.
Χρεοκοπία και συνταγή αναδιάρθρωσης ( συνταγή με εγκληματικά λάθη τα οποία τώρα αναγνωρίζουν το ΔΝΤ και κάποιοι ευρωπαίοι) έχουν αλλάξει την ίδια την κοινωνία.
Οι βαθιές αλλαγές στην οικονομία, έφεραν τεράστια αναδιανομή πλούτου, δημιούργησαν στρατιές νεόπτωχων, πολλοί εκ των οποίων, ακόμα θεωρούν, ότι μπορούν να ζήσουν όπως ζούσαν. Δημιούργησαν ένα στρατό υπερχρεωμένων – πτωχευμένων, οι οποίοι θα παραμείνουν  σ αυτή τη θέση για πολλά ακόμα χρόνια.
Ο θυμός αρχικώς έφερε ένα κλίμα αντισυστημικό. Φάνηκε και το 2012 και το 2015. Δεν δημιούργησε όμως νέες δομές στο κράτος και την κοινωνία, στην πολιτική σκηνή και στον συνδικαλισμό.
Δεν υπάρχει ένα νέο ρεύμα ή κάποιο ρεύμα ελπίδας και διεξόδου. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει την διαίσθηση και αποφασιστικότητα του αρχηγού, του Αλέξη Τσίπρα. Δεν στηρίχτηκε όμως σε κοινωνικές δυνάμεις, που είναι πραγματικά ριζοσπαστικές και οραματικές.
Ο Βενιζελισμός π.χ. δεν ήταν αποτέλεσμα μόνο του Ελευθέριου Βενιζέλου. Ήταν η ανερχόμενη τάξη των εμπόρων που ζητούσαν εξουσία, αλλά ήταν μαζί του και μεγέθη όπως οι  Ψυχάρης, Πάλλης, Εφταλιώτης, ο Παλαμάς, ο Μαβίλης, ο Σκληρός, ο Φωτιάδης, ο Δελμούζος, ο Γαβριηλίδης και Κονδυλάκης, οι Καρκαβίτσας, Χατζόπουλος και Θεοτόκης, ο Τριανταφυλλίδης, οι Καμπύσης, Ταγκόπουλος και πολλοί άλλοι.
Σήμερα τα μεγέθη αυτά δεν υπάρχουν. Με τον ΣΥΡΙΖΑ τάχθηκε ένα μέρος των ηττημένων της χρεοκοπίας. Κοινό στοιχείο μια κραυγή απόγνωσης: Θέλω να σωθώ.
Ο Αλέξης Τσίπρας και οι σύντροφοι του έπεσαν στα βαθιά για να σώσουν ότι θα μπορούσε να σωθεί. Όλοι οι άλλοι όμως απλώς τους κοιτάνε. Διανοούμενοι  που ήξεραν να βρίζουν μόνο την Μέρκελ και την Coldman Sachs, συνδικαλιστές που απλώς θέλουν την καρέκλα τους και τη δουλειά τους σε κάποια ΔΕΚΟ. Δημόσιοι υπάλληλοι που δεν θέλουν να απολυθούν, έμποροι  που δεν μπορούν να πληρώσουν, και  δεν έχουν πελάτες. Αριστεροί που άρχισαν να μουτρώνουν για το Μνημόνιο ή την Εκκλησία. Μια εργατική τάξη συρρικνωμένη και ταπεινωμένη, και δίπλα της μικρές ομάδες διαφόρων υπαλληλικών δραστηριοτήτων, μαζί με αρκετούς μετανάστες για όλες τις δουλειές. 
Κανένα Κόμμα, δεν μπορεί από μόνο του να δημιουργήσει ρεύμα , κίνημα , κάποιο νέο όραμα (στόχο) για την επόμενη μέρα, αν δεν στηριχθεί σε δυνάμεις κοινωνικές που να επιδιώκουν κάτι ανάλογο. Το Κόμμα είναι ένα όχημα, ένα δίκτυο, δεν είναι αυτοσκοπός. Αυτό το αντιλαμβάνεται ο Αλ. Τσίπρας και η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και πάλι δεν φτάνει.
Ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και αν μεταλλάχθηκε, όσο και αν προσαρμόσθηκε, δεν έχει με ποιο ρεύμα να συναντηθεί.
Υπάρχει μόνο γκρίνια, δυσαρέσκεια, διάφορα «θέλω». Ελάχιστη διάθεση για συγκροτημένη πορεία προς μια κατεύθυνση.
Αν υπάρχει ευθύνη στον Αλέξη Τσίπρα και στον ΣΥΡΙΖΑ, αυτή μπορεί να επικεντρωθεί στο γεγονός ότι εκτός από το ότι κολύμπησαν στα βαθιά και μόνοι τους, για να βγούμε σε στεριά, δεν πρόλαβαν να σχεδιάσουν και να παρουσιάσουν και το σχέδιο για την «Νέα Πόλη» που θα φτιάξουμε στην στεριά που ξανά τώρα πατάμε.
Απέναντι τους  όμως όσοι μας οδήγησαν στον ωκεανό με 10 μποφόρ και δεν μπόρεσαν να μας βγάλουν στην στεριά, συσπειρώθηκαν. Οι υπεύθυνοι της χρεοκοπίας, ανίκανοι να διαχειριστούν ακόμα και τα Μνημόνια τους, πέτυχαν να συσπειρωθούν έναντι του ΣΥΡΙΖΑ. Και τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ κυβερνά  5 χρόνια, πέτυχαν να ακουστούν κάποιες ατάκτως ειρημένες θέσεις περί κάποιας ανάπτυξης.
Αφού οράματα δεν υπάρχουν, ίσως αυτή η ελπίδα για μια κάποια μείωση της φορολογίας, ίσως κάποιες επενδύσεις από το εξωτερικό, ίσως μια αλλαγή στον νόμο Κατρούγκαλου. Μαζί τους ιερείς προσεύχονται για το καλό  του τόπου και διανοούμενοι μιλούν για το ευρωπαϊκό όραμα και τον εκσυγχρονισμό.  Με αυτά  τα ισχνά επιχειρήματα που δεν αποτελούν καν διαμορφωμένη άποψη η ελάχιστη κυβερνητική πρόταση, απευθύνονται στην κουρασμένη και νεόπτωχη ελληνική κοινωνία.
Μαζί μ αυτά σκουριασμένες ιδέες που δήθεν υπερασπίζονται αξίες όπως πατρίδα , θρησκεία, οικογένεια. Κραυγές για αλήτες που βρωμίζουν τα Εξάρχεια, τα ΑΕΙ, που κλέβουν τα σπίτια μας, για μετανάστες που λιάζονται στην Ομόνοια, για Ρουβίκωνες που τους αφήνουν να αλωνίζουν.
Μια κοινωνία που της φταίνε όλοι, για τον καθένας μας ο διπλανός μας. Και αφού δεν υπάρχει στον ορίζοντα κάποια Μέρκελ ή κάποιος Σόιμπλε, υπάρχει πάντα μια κυβέρνηση να διαμαρτυρηθούμε.
Η φοβισμένη και κουρασμένη αυτή κοινωνία, γίνεται ακόμα πιο συντηρητική. Οι πληγές είναι πολλές και τώρα φαίνονται.
Το 2012 το ξεπέταγμα του ΣΥΡΙΖΑ έδειξε ότι η κινητικότητα θα είναι το κυρίαρχο στοιχείο στην πολιτική. Αυτή η κινητικότητα  συνεχίζεται. Αν κάποιος όμως βιαστεί να ορίσει το επόμενο βήμα θα κάνει και πάλι λάθος. Λάθος θα κάνει και ο ΣΥΡΙΖΑ αν πιστέψει ότι ο λαός τον αδίκησε, ή ότι οι αντίπαλοι του έχουν νικήσει. Αυτοί κι αν δεν κατάλαβαν….