του Σωτήρη Σιδέρη

Ενώ η Τουρκία ετοιμάζεται να στείλει το δεύτερο γεωτρύπανο, το Γιαβούζ , εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, σύμφωνα τουλάχιστον με δηλώσεις αξιωματούχων της,  η Ελλάδα αδυνατεί να αντιπαραθέσει την δική της απάντηση, καθώς δεν έχει σχεδιάσει μια σοβαρή πολιτική στρατηγική,  πρόβλημα που γίνεται δραματικά εμφανές, τόσο από την επίσημη αμηχανία , όσο  από την απουσία κάθε σχετικής δημόσιας συζήτησης στη χώρα.  
Με τις ενέργειές  της στην Κύπρο και το νοτιοανατολικό Αιγαίο η Τουρκία ξέρει ότι παρανομεί και ότι οι κινήσεις της δεν παράγουν νομικά αποτελέσματα, μια θέση που είναι το ευαγγέλιο για τους ειδήμονες του διεθνούς δικαίου. Αυτό που λείπει όμως από τους νομικούς είναι ότι ναι μεν οι κινήσεις της Τουρκίας είναι παράνομες από την οπτική του διεθνούς δικαίου , ωστόσο η  Τουρκία  έχει αποδείξει ότι δεν ενδιαφέρεται για τη νομική πτυχή, αλλά για την πολιτική.  Κάτι άλλωστε που κάνουν δεκάδες χώρες ανά τον κόσμο , κυρίως οι ισχυρότερες, όταν θέλουν να επιβάλλουν τις θέσεις τους στις πιο αδύναμες.

       
Άλλο νομική θέση, άλλο πολιτική

 
 Έτσι όπως  εξελίσσονται τα πράγματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις τις τελευταίες δεκαετίες, η Τουρκία γνωρίζοντας ότι οι θέσεις της είναι αδύναμες νομικά, προσπαθεί να   τις επιβάλλει  της σε πολιτικό επίπεδο, επιλέγοντας ταυτόχρονα την στρατιωτική πίεση . Το  δίπτυχο  πολιτική και  στρατιωτική πίεση,  κυριαρχεί έναντι της νομικής διάστασης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, με την Αθήνα να επιλέγει αποκλειστικά τη νομική πτυχή που είναι η αμυντική της θέση, ορθή θέση, αλλά όχι αρκετή.
Ας μην ξεχνάμε ότι η δήλωση της Μαδρίτης του 1997 ήταν καθαρά πολιτική δήλωση που υποβάθμισε πλήρως τη νομική πτυχή για το Αιγαίο και τα δικαιώματα της Τουρκίας . Το ίδιο ισχύει και για την απόφαση του Ελσίνκι του 1999 που  ήταν μια πολιτική νίκη της Ελλάδας καθώς υποχρέωνε την Τουρκία να διαπραγματευθεί με τη χώρα μας και αν οι συνομιλίες αποτύγχαναν να αναγκαστεί να αποδεχθεί προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης, μια διαδικασία που ακύρωσε εγκληματικά ο Καραμανλής το 2005 και τώρα πληρώνουμε τις συνέπειες αυτής της πράξης.

                
Η Ελλάδα αμήχανη

Η πολιτική της Τουρκίας  παράγει πολιτικά αποτελέσματα και αυτό ήταν ορατό στην συνάντηση Κατρούγκαλου –Τσαβούσογλου στο Ελσίνκι. Όπου ο μεν Έλληνας υπουργός με  προφανή αμηχανία και φόβο, σχεδόν εκλιπαρούσε τον Τούρκο ομόλογό του να μην προβεί σε περαιτέρω ενέργειες η Άγκυρα, ο δεν Τσαβούσογλου απολάμβανε την αγωνία του Κατρούγκαλου εμμένοντας στις θέσεις του.
Είναι ήδη ορατό και στην Αθήνα και στους συμμάχους της Ελλάδας, ότι η χώρα μας βρίσκεται σε δύσκολη πολιτικά θέση, καθώς και το επεισόδιο φοβάται και τα όρια στήριξης της δυτικών την προβληματίζουν και ενδεχόμενη διαπραγμάτευση φοβάται. Δηλαδή η Ελλάδα δεν παράγει πολιτική.
 Κατά συνέπεια ο στόχος της Τουρκίας να μεταθέσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις από τη νομική τους βάση στην πολιτική, έχει ήδη, εν μέρει πετύχει.
Άλλωστε και στο θέμα της συνθήκης της Λωζάννης, ο Ερντογάν είχε κάνει την ίδια κίνηση υποστηρίζοντας ότι θέτει το όλο ζήτημα ως πολιτικός και όχι ως νομικός, καθώς νομικά η θέση του ήταν ιδιαίτερα αδύναμη.
Στόχος γνωστός της Τουρκίας είναι οι ενέργειές της να  καταλήξουν σε κάποιας μορφής διαπραγμάτευση. Αυτό είναι ακριβώς το σημείο που μειονεκτεί η Ελλάδα. Στην πολιτική διαχείριση του προβλήματος και όχι στη νομική.
Η δήθεν συμφωνία κυρίων μεταξύ κυβέρνησης –ΝΔ να μην εμπλέξουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και γενικότερα την εξωτερική πολιτική στην προεκλογική εκστρατεία , είναι μια ψευδεπίγραφη ή και υποκριτική στάση.  Γιατί, άλλο συζήτηση, άλλο αντιπαράθεση.  Άλλο Πολάκης , άλλο Τουρκία. Και η Ελλάδα δεν συζητά τα μείζονα εθνικά θέματα, αλλά έχει πολύ χρόνο να συζητά και να αντιπαρατίθεται για το ύφος του Πολάκη, το  ύψος του ΦΠΑ και άλλα ενδιαφέροντα μεν αλλά δευτερεύοντα και τριτεύοντα σε σύγκριση με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ζητήματα.

Ανέτοιμη η Ελλάδα

Η Ελλάδα δεν συζητά γιατί κανένα κόμμα δεν έχει να παρουσιάσει ένα σχέδιο ή ένα νέο δόγμα που θα ανατρέπει την αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας, ή τουλάχιστον τον  αυθαίρετο τρόπο που η Άγκυρα ερμηνεύει το διεθνές δίκαιο . Η Ελλάδα είναι αδύναμη και ανέτοιμη να πάρει αποφάσεις και αυτό είναι το σοβαρό εθνικό πρόβλημα γι αυτό λοιπόν και αυτή η εκκωφαντική σιωπή του τελευταίου διαστήματος. 
Η συνηθισμένη αντίδραση, δηλαδή, καταγγελτικές δηλώσεις, διαβήματα, αναζήτηση στηριγμάτων σε ευρωπαικά κείμενα που έχουν σχετική και μόνο αξία, έχει φθάσει στα όριά της, όπως έχει φθάσει στα όριά της και η κατευναστική πολιτική. Η εκ των προτέρων θέση που αναπτύχθηκε στην Αθήνα ότι δεν θα αντιδράσει σε καμία περίπτωση στρατιωτικά, ερέθισε ακόμη περισσότερο την Άγκυρα, όχι γιατί βρίσκει το πεδίο ελεύθερο, αλλά γιατί και η ίδια , κυρίως ο Ερντογάν, φοβάται μια στρατιωτική κρίση.

Οι ευθύνες

Η κυβέρνηση είναι υπεύθυνη , αλλά και η ΝΔ συνυπεύθυνη και έχουν ευθύνη να αναζητήσουν απαντήσεις, αν όχι από κοινού, ο καθένας με τον τρόπο του. Τα περιθώρια στενεύουν. Οι εκλογές δεν μπορεί να υπερβαίνουν σε σημασία τα κρίσιμα διλήμματα της χώρας  και του μέλλοντός της. Απαιτείται νέα στρατηγική, καλά μελετημένη, σωστά και πολύπλευρα σχεδιασμένη. Η Ελλάδα έχει συμμάχους γιατί η ενεργειακή στρατηγική της δύσης ταυτίζεται σε σημαντικό βαθμό με τα συμφέροντα και της χώρας μας.
Ταυτόχρονα, το αντιτουρκικό πνεύμα αρχίζει να γίνεται όλο και πιο ισχυρό στην Ευρώπη, καθώς οι ακροδεξιές δυνάμεις θα γίνουν σκληρές έναντι της Άγκυρας. Αυτό το γνωρίζει ήδη ο Ερντογάν που  μετά τις ευρωεκλογές θα έχει να αντιμετωπίσει ένα ακόμη σοβαρό πρόβλημα. Μετά την Συρία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Κύπρο, τις ΗΠΑ και την Ελλάδα, θα έχει απέναντί της και έναν σκληρό αντιτουρκικό πυρήνα στην Ευρώπη που είναι πρόθυμο να σταματήσει την όποια ευρωπαική προοπτική της Τουρκίας και να επιβάλλει και κυρώσεις , ενώ ήδη βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση η οικονομία της. Και αυτό είναι μεγάλη απειλή.
Κατά συνέπεια, η Ελλάδα έχει κάθε συμφέρον να είναι εκείνη που πρέπει να  κάνει το πρώτο βήμα και να καλέσει την Άγκυρα σε συζητήσεις, με τα γεωτρύπανα φυσικά εκτός Αιγαίου και ανατολικής Μεσογείου και ας αναλάβει ο Ερντογάν την ευθύνη της άρνησης. 
Η Τουρκία δεν έχει συμμάχους , η Ελλάδα έχει. Η Τουρκία έχει πολιτική η Ελλάδα  είναι καθηλωμένη πολιτικά. Η Τουρκία δεν θα κάνει επικίνδυνες ενέργειες αλλά θα απειλεί , θα παίξει στο όριο, ελπίζοντας σε λάθη της Ελλάδας και σε υποχωρήσεις.
Κάθε κρίση είναι και  μια ευκαιρία. Ας αφυπνιστούν κάποιοι…