Παρά τους λεονταρισμούς και τα περί του αντιθέτου λεγόμενα, το ψήφισμα του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου στις 24 Νοεμβρίου για το πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Τουρκίας –ΕΕ, προκαλεί στρατηγικό πρόβλημα στην Άγκυρα. Παρά την μεγάλη κρίση που αντιμετωπίζει, η ΕΕ εξακολουθεί να είναι παγκόσμιος παίκτης και να επηρεάζει εξελίξεις και καταστάσεις. Το τελευταίο διάστημα υπήρξαν πολλές φωνές στην Ευρώπη που ουσιαστικά κατήγγειλαν τον Ερντογάν ότι είναι δικτάτορας. Υπάρχει προβληματισμός, αν και κατά πόσο η απόφαση αυτή θα επηρεάσει την συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό και πως θα αντιδράσει η Αγκυρα.
Είναι όμως προφανές ότι η ρητορική του Ερντογάν που αφήνει υπονοούμενα για αποσταθεροποίηση, οι απειλές για τη Μοσούλη, την Συρία , την Συνθήκη της Λωζάνης και κυρίως ο περιορισμός των πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν γίνονται αποδεκτά και αυτό είναι πρόβλημα και για τον Τούρκο πρόεδρο και για την Τουρκία.
Οι ευρωβουλευτές ζήτησαν με το ψήφισμά τους, την προσωρινή αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. Επανέλαβαν παράλληλα τη δέσμευση «να παραμείνει η Τουρκία προσδεδεμένη στην ΕΕ». Δεσμεύθηκαν επίσης να επανεξετάσουν τη θέση τους όταν αρθούν τα «δυσανάλογα μέτρα» που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία.
Το ΕΚ επισημαίνει στο ψήφισμά του ότι «η Τουρκία αποτελεί σημαντικό εταίρο της ΕΕ», υπογραμμίζει ωστόσο ότι «στο πλαίσιο μιας εταιρικής σχέσης πρέπει να υπάρχει εκατέρωθεν πολιτική βούληση για συνεργασία και η Τουρκία δεν επιδεικνύει αυτή την πολιτική βούληση, δεδομένου ότι οι ενέργειες της κυβέρνησης εκτρέπουν ακόμη περισσότερο την Τουρκία από την ευρωπαϊκή της πορεία».
Μια προσωρινή διακοπή των διαπραγματεύσεων θα είχε ως αποτέλεσμα να παγώσουν οι σημερινές συνομιλίες, να μην ανοίξει κανένα κεφάλαιο και να μην αναληφθούν νέες πρωτοβουλίες σε σχέση με το διαπραγματευτικό πλαίσιο της ΕΕ για την Τουρκία.
Η θανατική ποινή, κόκκινη γραμμή για το ΕΚ
Η επαναφορά της θανατικής ποινής από την τουρκική κυβέρνηση θα οδηγούσε αναγκαστικά σε επίσημη διακοπή της ενταξιακής διαδικασίας, σημειώνουν οι ευρωβουλευτές, και προσθέτουν ότι «η κατηγορηματική απόρριψη της θανατικής ποινής αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του κεκτημένου της Ένωσης».
Το ΕΚ καταδικάζει απερίφραστα τα δυσανάλογα μέτρα καταστολής που εφαρμόζονται στην Τουρκία μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα του Ιουλίου 2016. Τα μέτρα αυτά «παραβιάζουν βασικά δικαιώματα και ελευθερίες που προστατεύονται από το τουρκικό σύνταγμα» υπογραμμίζουν οι ευρωβουλευτές.
Ιστορικό
Η παράγραφος 5 του διαπραγματευτικού πλαισίου ορίζει ότι, «σε περίπτωση σοβαρής και διαρκούς παραβίασης στην Τουρκία των αρχών της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών και του κράτους δικαίου, στις οποίες εδράζεται η Ένωση, η Επιτροπή, με δική της πρωτοβουλία ή κατόπιν αιτήματος του ενός τρίτου των κρατών μελών, συνιστά την αναστολή των διαπραγματεύσεων και προτείνει τους όρους για ενδεχόμενη επανάληψή τους».
Το μη νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εγκρίθηκε με 479 ψήφους υπέρ, 37 κατά και 107 αποχές. Το ψήφισμα δεν είναι νομικά δεσμευτικό, καθώς το ΕΚ δεν έχει επίσημο ρόλο στην αρχική ενεργοποίηση των μηχανισμών αυτών. Θα πρέπει, ωστόσο, να ενημερωθεί σε περίπτωση που ληφθεί μία τέτοια απόφαση.