Του Σωτήρη Σιδέρη
Η συνάθροιση των ηγετών των ακροδεξιών κομμάτων που συμμετέχουν στην ομάδα “πατριώτες για την Ευρώπη” του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου, το Σάββατο 8 Φεβρουαρίου στην Ισπανία, ήταν ένα ηχηρό, όσο και απειλητικό μήνυμα για το μέλλον της Ευρώπης και του κόσμου. Σταδιακά μορφοποιείται μια νέα Διεθνής που γίνεται όλο και πιο επιθετική και πολύ απειλητική μετά την εκλογή Τραμπ. Και μόνο το σύνθημα «κάντε την Ευρώπη Μεγάλη ξανά», παραπέμπει στο σύνθημα του Τραμπ και των πιο φανατικών Αμερικανών ακροδεξιών «Make America Great Again». Την σύναξη οργάνωσε το ακροδεξιό, φιλοφασιστικό κόμμα Vox που έχει σημαία του τον δικτάτορα Φράνκο. Μεταξύ των προσκεκλημένων ήταν η επικεφαλής της Φωνής Λογικής, Αφροδίτη Λατινοπούλου, που φαίνεται να απογειώνεται πολιτικά και να γίνεται η αγαπημένη όλων των ακροδεξιών, Ελληνων και ξένων.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης βλέπει όλο και πιο έντονα , η ελληνική ακροδεξιά να υψώνει διαχωριστική γραμμή μαζί του, ενώ ο ίδιος προσπαθεί να την προσεγγίσει. Σταδιακά ο πρωθυπουργός φαίνεται να μένει εκτός παιχνιδιού που ενορχηστρώνουν η ευρωπαική δεξιά, οι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί ολιγάρχες που συμπορεύονται πλέον στενά με την ακροδεξιά. Είναι η αρχή του τέλους για τον Έλληνα πρωθυπουργό;
Στην σύναξη της Μαδρίτης πήραν μέρος ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπαν , ο Ιταλός αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ματέο Σαλβίνι και οι ηγέτες του Εθνικού Συναγερμού της Γαλλίας (RN), Μαρίν Λεπέν και του ολλανδικού κόμματος PVV, Χερτ Βίλντερς. Χαρακτηριστική του κλίματος ενθουσιασμού που επικράτησε για τη νίκη Τραμπ, ήταν η αποστροφή του Όρμπαν ότι «ο ανεμοστρόβιλος Τραμπ άλλαξε τον κόσμο μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες… χθες ήμασταν αιρετικοί, σήμερα είμαστε mainstream», είπε καταχειροκροτούμενος.
Ένα χαρακτηριστικό στοιχείο της τάσης που διαμορφώνεται στην ευρωπαική ακροδεξιά, πέραν του ενθουσιασμού για τον Τραμπ, είναι ότι όλο και πιο έντονα αποδοκιμάζονται οι ευρωπαικοί θεσμοί, αλλά και η ηγετική ομάδα με επικεφαλής τη φον ντερ Λάϊεν. Στην προσπάθειά τους να εμφανίσουν ένα αντισυστημικό προσωπείο, επιτίθενται κατά της επικεφαλής της Επιτροπής, αμφισβητούν την ακεραιότητά τους, έχουν τη δική τους ατζέντα στο μεταναστευτικό, αλλά αυτό πλέον είναι μόνο μια πτυχή της πολιτικής τους. Εμφανίζονται όλο και πιο συχνά με μίσος κατά των κεντροαριστερών δυνάμεων, αποκαλούν συλλήβδην όλους τους άλλους κομμουνιστής, στο πρότυπο του Τραμπ και φανατίζουν τα πλήθη υποκρινόμενοι τους αντισυστημικούς.
Αποφεύγουν να μιλούν για τις ανισότητες, για το κράτος δικαίου, τα δικαιώματα , απλά γιατί δεν τα πιστεύουν. Με απλά λόγια η προσοχή πρέπει να εστιαστεί, όχι μόνο στο τι λένε, αλλά και τι αποφεύγουν να λένε. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι και στη σύναξη της Ισπανίας και γενικότερα στις χώρες τους, εκφράζονται πολύ απαξιωτικά γενικά για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για την προστασία του περιβάλλοντος , αλλά και για τους δημοκρατικούς θεσμούς.Η παράταξη Πατριώτες δημιουργήθηκε μετά τις ευρωκλογές του 2024 και συμμετέχουν 86 ευρωβουλευτές από 14 χώρες,.
Η εικόνα του Έλληνα πρωθυπουργού προδίδει ανησυχία και ανασφάλεια. Στο εσωτερικό της χώρας, επί έξη χρόνια φιλοτέχνησε ένα θολό προφίλ, μεταξύ ακροδεξιάς και κέντρου και κινούνταν ανάλογα με τις συνθήκες. Τώρα όμως απαιτούν από τον Μητσοτάκη να ξεκαθαρίσει τη θέση του. Αυτό από την ακροδεξιά. Από την κεντροαριστερά πιέζεται για τα μεγάλα σκάνδαλα των υποκλοπών και των Τεμπών και έχει παραλύσει πολιτικά και ιδεολογικά. Μετά την περίφημη συνέντευξή του για τα Τέμπη και όσα ακολούθησαν δείχνουν απώλεια ελέγχου μηχανισμών που στήριξαν όλα τα αφηγήγηματά του. Και κυριολεκτικά παραπαίει. Αν αυτή είναι η αρχή του τέλους θα φανεί. Δεν θα παραδοθεί όμως. Μέσω του ανασχηματισμού θα κάνει αντιπερισπασμό και μέσω της Προανακριτικής θα θελήσει να κλείσει τον φάκελο των Τεμπών. Αν τα καταφέρει θα φανεί σύντομα.
Στις ΗΠΑ, δεν έχει ασχοληθεί κανείς με τον Μητσοτάκη, σχεδόν τρεις μήνες μετά την εκλογική νίκη του Τραμπ και όλα δείχνουν ότι η αμερικανική ακροδεξιά, δεν τον έχει στην ατζέντα του, ως πυλώνα του Τραμπισμού. Ως πρωθυπουργός επίσης είναι πλήρως υποβαθμισμένος, γιατί αν συνέβαινε το αντίθετο κάποια συζήτηση, κάποια επαφή θα υπήρχε. Εκ της θέσεώς του, ο πρωθυπουργός έχει επαφές με ξένους ηγέτες, ωστόσο είναι εμφανής η αποδυνάμωσή του . Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καν κάποια υψηλού επιπέδου επαφή με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ούτε από πλευράς Τραμπ, ούτε κάποιου υψηλόβαθμου αξιωματούχου.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο Μητσοτάκης θεωρείται καμένο χαρτί για το μέλλον. Προφανώς εκτιμάται ότι δεν θα κερδίσει νέα τετραετία και αν είναι πρώτο κόμμα και αναγκαστεί να συνεργαστεί με ακροδεξιό κόμμα , δεν θα είναι ο ίδιος πρωθυπουργός. Προφανώς ο Τραμπ και ο Μασκ θα προτιμήσουν ακροδεξιές δυνάμεις, για να οδηγήσουν την πολιτική σκηνή σε όλη την Ευρώπη σε μια ιδεολογική ομοιομορφία , που να αποθεώνει τον νέο Αμερικανό πρόεδρο. Οπότε δεν θεωρείται επιδραστικός ο Μητσοτάκης για να επενδύσουν στο μέλλον σε αυτόν. Είναι κατά συνέπεια επόμενο, η αστάθεια του Μητσοτάκη και το αμφίβολο μέλλον του, να προκαλέσουν ευρύτερη αστάθεια. Αλλά ταυτόχρονα να επιταχύνει τις εξελίξεις και την ελληνική ακροδεξιά και στην Αριστερά.
Τα θέματα όμως γύρω από τα οποία σιωπούν οι ακροδεξιοί ηγέτες είναι τα θέματα ανάπτυξης, δημοκρατίας και ασφάλειας. Ποιο είναι το μέλλον του ΝΑΤΟ , το δικό τους και πόσο θα τους ενοχλήσει η τάση του Τραμπ να διαλύσει το σημερινό σύστημα ; πως θα αντιδράσουν οι ακροδεξιοί στην ανάπτυξη ισχυρών κοινωνικών κινημάτων που δεν θέλουν έναν νέο μεσαίωνα στην Ευρώπη; ποια θα είναι η δυναμική της Αριστεράς τους επόμενους μήνες;
Όλα αυτά είναι προφανές ότι θα τα βρούμε μπροστά μας σύντομα. Μια πρώτη λοιπόν αποτίμηση των εξελίξεων των τελευταίων μηνών, μας οδηγεί στην εκτίμηση ότι δρομολογούνται τεκτονικές αλλαγές στην πολιτική σκηνή της Ευρώπης. Σε αυτή την πορεία θα αναδειχθούν ίσως νέες δυνάμεις, νέα πρόσωπα, νέοι ηγέτες και σίγουρα νέα δεδομένα στις κοινωνίες. Οι ανισότητες απογειώνονται, η κοινωνική συνοχή τρίζει, όλο το σύστημα δοκιμάζεται. Ο νεοφιλελευθερισμός που κυριάρχησε μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, κλείνει τον κύκλο του, αφήνοντας πίσω του ερείπια. Μόνο που ο κύκλος που αρχίζει είναι πιο ισοπεδωτικός.