Του Στράτου Βαλτινού

Οι ΗΠΑ και η Τουρκία, γνώριζαν ότι τα Ίμια είναι ελληνικά. Αλλά “ δεν θέλαμε να προσβάλουμε έναν σημαντικό σύμμαχο, την Τουρκία, αλλά αυτό στο οποίο οδήγησε,  ήταν μια σειρά τουρκικών αξιώσεων και δηλώσεων για εδαφικά ζητήματα του Αιγαίου,  που δηλητηρίασαν ακόμη περισσότερο τη σχέση με την Ελλάδα».Δεν τα λέει κάποιος “εθνομηδενιστής”, αλλά  ο Τόμας Νάϊλς πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα την περίοδο 1993-97.  Η, κατά τα άλλα “σωστή πλευρά της ιστορίας” , βουλιάζει στην ένοχη σιωπή της. Και τότε η Ελλάδα, ήταν υποτίθεται,  στην ολόσωστη πλευρά της ιστορίας….

Η αφήγηση του πρώην διπλωμάτη , είναι καταγεγραμμένη  σε συνομιλία του με τον ιστορικό Τσαρλς Στιούαρτ Κένεντι τον Ιούνιο του 1998 και βρίσκεται στο αρχείο της αμερικανικής Ένωσης Διπλωματικών Σπουδών και Κατάρτισης . Την παρουσίασε η “Καθημερινή” στις  2 Φεβρουαρίου, αλλά  δεν συγκίνησε κανέναν. Και όμως είναι μια τρομακτική αποκάλυψη -οδηγός για το τι θα συμβεί σε περίπτωση νέας μεγάλης ελληνοτουρκικής κρίσης. Μια νέα Ιφιγένεια φυσικά.  Σήμερα  μάλιστα, η κατάσταση είναι πιο επικίνδυνη λόγω Τραμπ ΗΠΑ και η Τουρκία, μετά τα Ίμια έχει παραλύσει την Ελλάδα. Υπάρχει πολιτικό σύστημα, να ξανασκεφθεί την εξωτερική της πολιτική της χώρας;

Η κουλτούρα της υποταγής θριαμβεύει

 Το μάθημα που δεν διδάχθηκε ποτέ η Ελλάδα είναι ότι,  οι Αμερικανοί για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους γεωπολιτικά συμφέροντα θυσιάζουν  συμμάχους χωρίς ενδοιασμό, ανεξάρτητα αν έχουν δίκιο ή όχι.  Η Τουρκία με τα χρόνια έχει εδραιώσει την αναθεωρητική της πολιτική, η οποία απογειώθηκε μετά την γκρίζα ζώνη των Ιμίων και στο διπλωματικό επίπεδο, μετά την ακύρωση της συμφωνίας του Ελσίνκι από τον Κώστα Καραμανλή. Η κουλτούρα της πειθήνιας εξάρτησης, βρίσκεται στο ζενίθ επί Κυριάκου Μητσοτάκη. 

 Η αποκάλυψη αυτή αποκτά τεράστια σημασία  σήμερα, καθώς στον Λευκό Οίκο βρίσκεται ένας ασταθής πνευματικά πρόεδρος. Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν πρόκειται να διστάσει, όχι απλά να θυσιάσει την Ελλάδα, αλλά να υποδαυλίσει την επιθετικότητα της Τουρκίας, αν πιστέψει ότι αυτό εξυπηρετεί  κάτι που θα έχει βάλει στο νου του. Η παραλυσία που επικρατεί στην Ελλάδα είναι όντως ανησυχητική. Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του, έχοντας παραδώσει την εξωτερική πολιτική της χώρας στις ΗΠΑ, παρακολουθούν αμήχανοι τις εξελίξεις, περιμένοντας τις πρώτες κινήσεις της Ουάσιγκτον. Αντίθετα, οι δίαυλοι Τραμπ και Στέητ Ντηπάρτμεντ με την Άγκυρα λειτουργούν προ πολλού. 

Μια βαθιά εξαρτημένη χώρα

Η Ελλάδα, με την Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας που υπέγραψε η κυβέρνηση Μητσοτάκη το 2019, έχει παραχωρήσει έδαφος της επικράτειάς της στις ΗΠΑ για την εφαρμογή της επιθετικής της πολιτικής έναντι της Ρωσίας, ενώ ελέγχει την Ανατολική Μεσόγειο για χάρη του Ισραήλ και από τα λιμάνια και αεροδρόμια της χώρας μας τις κινήσεις της Κίνας και αραβικών χωρών, όπως και του Ιράν. Η Σούδα είναι κορυφαία βάση τους παγκοσμίως. Η Αλεξανδρούπολη είναι ήδη πολύ σημαντική , το Αιγαίο μέχρι τη Βαλτική στην στρατηγική περικύκλωσης της Ρωσίας. Η Μαγνησία, η Κρήτη  και πλήθος ακόμη διευκολύνσεων συνθέτουν μια στρατηγικής σημασίας σχέση, προς όφελος όμως αποκλειστικά των ΗΠΑ.  Να σημειωθεί πως όταν προτάθηκε από την ελληνική γραφειοκρατία να συμπεριληφθεί η Σκύρος για τη δημιουργία βάσης, οι ΗΠΑ αρνήθηκαν, φυσικά για να μην ενοχληθεί και πάλι η Άγκυρα. Και η κυβέρνηση Μητσοτάκη, υπέγραψε άνευ όρων.

Οι αλλεπάλληλες προσπάθειες ελληνικών κυβερνήσεων να αποσπάσουν εγγυήσεις ασφαλείας από την Ουάσιγκτον, σε σχέση με τις απειλές της Τουρκίας, έχουν πέσει στο κενό. Οι ΗΠΑ, το έχουν αποδείξει ότι,  όχι μόνο δεν πρόκειται να αποτρέψουν την Τουρκία σε περίοδο κρίσης, αντίθετα ίσως την διευκολύνουν, λαμβάνοντας υπόψη το προηγούμενο της Κύπρου και των Ιμίων. Όμως, η αμοιβαιότητα είναι ο πυρήνας των συμμαχικών σχέσεων. Και όμως η Ελλάδα έχει παραιτηθεί από την αυτονόητη διαπραγμάτευση. 

Υπό αυτή την οπτική, η Αθήνα, οφείλει να  αλλάξει στάση και διαπραγματευθεί εντός της Συμμαχίας τα  αναγκαία ανταλλάγματα. Είναι πλέον σαφές ότι όταν υπογράφηκε η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας , η άρνηση της κυβέρνησης Μητσοτάκη  να ζητήσει ανταλλάγματα ήταν εγκληματική.  H κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε αρχίσει την διαπραγμάτευση και είχε ζητήσει ισχυρά ανταλλάγματα, τόσο σε όπλα , όσο και σε εγγυήσεις ασφαλείας. 

Ωστόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης μόλις ανέλαβε έδωσε εντολή στον ΥΠΕΞ Νίκο Δένδια, ο οποίος δεν έφερε αντίρρηση, να αποσυρθούν όλα τα ανταλλάγματα και να υπογραφεί η Συμφωνία και μάλιστα επ αόριστον,  με το εξευτελιστικό για ανεξάρτητο κράτος επιχείρημα ότι “δεν ζητάμε ανταλλάγματα από τους συμμάχους..”. Έτσι φθάσαμε σήμερα σε μια ακραία κατάσταση με την Τουρκία να γνωρίζει ότι , όπως και στην εισβολή στην Κύπρο, η Ελλάδα θα πιεστεί και θα υποχωρήσει έναντι των απειλών της. Όπως και συμβαίνει ήδη. 

Το δίδαγμα των Ιμίων όφειλε να είναι φάρος της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Με απλά λόγια, είναι αδύνατο μετά τα Ίμια και μετά την επόμενη Ιφιγένεια, την Ουκρανία, να εμπιστευθεί η Ελλάδα τις ΗΠΑ.  Πέρασαν από  τότε 30 χρόνια και η ελληνική πολιτική τάξη, κυρίως η ελληνική δεξιά, δεν δείχνουν να έχουν διδαχθεί απολύτως τίποτα . Οι Αμερικανοί επέβαλλαν τη δικτατορία, ο Κλίντον ζήτησε συγνώμη για τα μάτια του κόσμου. Η αποκάλυψη ότι και το γκριζάρισμα των Ιμίων δεν συνέβαινε ποτέ αν δεν πίεζε τον Σημίτη να αποχωρήσουν οι στρατιώτες τη μικρή Ίμια, η κατάσταση δεν θα εξελίσσονταν τόσο δραματικά. Τώρα η Τουρκία είναι αχαλίνωτη και ο Μητσοτάκης περιμένει τον Τραμπ που δεν θα τρέξει ποτέ. Και αν τρέξει, μάλλον εις βάρος της Ελλάδας θα είναι. Δεν είναι λάθος πολιτική, είναι υποταγή.
    

Τι είπε ο Νάϊλς για τα Ίμια

.Στην κατάθεσή του, ο πρώην πρέσβης , είπε μεταξύ άλλων:

«Πήραμε τη θέση ότι δεν θα παίρναμε θέση για το ζήτημα της κυριαρχίας, αλλά ότι θα ενθαρρύναμε τα κράτη –Ελλάδα και Τουρκία– να το λύσουν. Είπαμε ότι συμφωνούμε γενικώς με την ελληνική θέση πως αυτό ήταν κάτι που πρέπει να πάει στο Διεθνές Δικαστήριο. Προσωπικά πιστεύω ότι αυτό ήταν μεγάλο λάθος. Ξέραμε από τη στιγμή που πήραμε αυτή τη θέση ότι οι Ελληνες είχαν δίκιο στο επιχείρημα της κυριαρχίας. Οι Τούρκοι γνώριζαν ότι ξέραμε πως η θέση τους ήταν πολύ αδύναμη», τονίζει συγκεκριμένα στη συνέντευξη με τον Αμερικανό ιστορικό ο διπλωμάτης που διαχειρίστηκε την κρίση των Ιμίων από το πόστο του πρέσβη στην Αθήνα.
Αναφέρεται μάλιστα στις συνέπειες που είχε η επιλογή της Ουάσιγκτον για τη διαμόρφωση των μετέπειτα τουρκικών διεκδικήσεων: «Οταν αρνηθήκαμε να πάρουμε θέση, στείλαμε ένα μήνυμα στους Τούρκους ότι ετοιμαζόμασταν να επιτρέψουμε ή να μην κάνουμε τίποτα για την επιθετική τουρκική συμπεριφορά προς τους Ελληνες στα εδαφικά ζητήματα στο Αιγαίο. Δεν θέλαμε να προσβάλουμε έναν σημαντικό σύμμαχο, την Τουρκία, αλλά αυτό στο οποίο οδήγησε ήταν μια σειρά τουρκικών αξιώσεων και δηλώσεων για εδαφικά ζητήματα του Αιγαίου που δηλητηρίασαν ακόμη περισσότερο τη σχέση με την Ελλάδα».