Του Στράτου Βαλτινού

“ Η Ελλάδα είναι ουσιαστικά ο θεματοφύλακας της ευρωπαϊκής πορείας της Αλβανίας”.  Με αυτή τη βαρύγδουπη, αλλά κενή πολιτικού περιεχομένου δήλωση, ο  Κυριάκος Μητσοτάκης  προπαγάνδισε στο εσωτερικό της χώρας  την , κατά τα άλλα, απρόσκοπτη συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ -Αλβανίας. Απρόσκοπτη, παρά τις υποτιθέμενες απειλές για βέτο, εξαιτίας της άρνησης των Τιράνων να  νομοθετήσουν σχετικά με το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού της μειονότητας και τα περιουσιακά ζητήματα. 

Στο τραπέζι ήταν το κεφάλαιο για την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια , που θα μπορούσε η Αθήνα να ζητήσει εξηγήσεις γιατί ο Έντι Ράμα αθετεί την υπογραφή του με την Αθήνα για την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Αλλά η καρέκλα της Αθήνας ήταν κενή. Γιατί η πραγματικότητα μπορεί να παραποιηθεί, αλλά δεν πλαστογραφείται. Και ο πρωθυπουργός προσπαθεί να πλαστογραφήσει την δική του πολιτική. Άλλα λέει στο εσωτερικό της χώρας και άλλα κάνει. Το κλίμα πλέον στην ΕΕ είναι φανατισμένο υπέρ της διεύρυνσης και απλά ο Έλληνας πρωθυπουργός ακολουθεί.  Η διαδικασία φυσικά είναι μακρά, αλλά τα πολιτικά μηνύματα του πρωθυπουργού είναι θολά, αναιμικά και κυρίως παραπλανητικά.

Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις ΕΕ -Αλβανίας έχουν ξεκινήσει. Στις 17 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, η τρίτη συνεδρίαση της διάσκεψης προσχώρησης με την Αλβανία σε υπουργικό επίπεδο. Στο τραπέζι το καίριο ζήτημα την εξωτερική πολιτική και Άμυνα. Θέμα στο οποίο εντάσσεται φυσικά και η τήρηση της δέσμευσης του Έντι Ράμα για διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα σχετικά με την οριοθέτηση της ΑΟΖ και αν αποτύχουν να γίνει παραπομπή στη Χάγη. Πως κινήθηκε η Ελλάδα στην συνεδρίαση; στο απόλυτο κενό. Η διαδικασία φυσικά είναι μακρά, αλλά τα πολιτικά μηνύματα του πρωθυπουργού είναι θολά, αναιμικά και κυρίως παραπλανητικά. Μέχρι στιγμής τίποτα δεν προδίδει ότι ο πρωθυπουργός έχει ένα στοιχειώδες σχέδιο  για την επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων με την Αλβανία και συχνά, όπως κάνει και με την Τουρκία, ακυρώνει τις όποιες απόψεις των υπηρεσιακών παραγόντων του ΥΠΕΞ.

Τι είπε ο Μητσοτάκης – τι είπε η ουγγρική προεδρία

Η εικόνα που έδωσε ο πρωθυπουργός είναι πλασματική. Ούτε ο Μητσοτάκης, ούτε ο ΥΠΕΞ, κατέθεσαν δημοσίως τις θέσεις τους, ούτε πίεσαν, ούτε παρουσίασαν την ατζέντα τους.  Δηλαδή τι θα  κάνουν σε κάθε βήμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Κατά συνέπεια, όσα λέγονται από την κυβέρνηση δεν αντανακλούν το πνεύμα της συνεδρίασης. Ειδικότερα:

Η τρίτη διάσκεψη προσχώρησης με την Αλβανία πραγματοποιήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2024. Η συνεδρίαση χρησίμευσε για την έναρξη διαπραγματεύσεων σχετικά με την ομάδα κεφαλαίων 6 (εξωτερικές σχέσεις), συμπεριλαμβανομένου του κεφαλαίου 30 για τις εξωτερικές σχέσεις και του κεφαλαίου 31 για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας και άμυνας. Η ΕΕ καθόρισε επίσης κριτήρια αξιολόγησης για το προσωρινό κλείσιμο αυτών των κεφαλαίων. Η πρώτη ομάδα κεφαλαίων —που ονομάζεται «Θεμελιώδη πεδία» και καλύπτει τομείς όπως η λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών, η δικαιοσύνη και τα θεμελιώδη δικαιώματα— είχε ανοίξει κατά την προηγούμενη συνεδρίαση της 15ης Οκτωβρίου 2024.

Επικεφαλής της αντιπροσωπίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν o Péter Szijjártó, Υπουργός Εξωτερικών και Εμπορίου, εξ ονόματος της ουγγρικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τη συμμετοχή της Επιτρόπου Διεύρυνσης, Marta Kos. Επικεφαλής της αλβανικής αντιπροσωπίας ήταν ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας,  Έντι Ράμα.

Να σημειωθεί ότι ο Péter Szijjártó, Υπουργός Εξωτερικών και Εμπορίου, εξ ονόματος της ουγγρικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης  δήλωσε ότι:
“Σήμερα, πραγματοποιήσαμε τη δεύτερη διακυβερνητική διάσκεψη με την Αλβανία υπό την ουγγρική Προεδρία, σημειώνοντας ένα ακόμη συγκεκριμένο βήμα προόδου στη διαδικασία προσχώρησής της. Η πρόοδος αυτή αντικατοπτρίζει την έντονη εστίασή μας στην ολοκλήρωση των Δυτικών Βαλκανίων, η οποία είναι απαραίτητη για τη σταθερότητα και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δηλαδή σε εντελώς αντίθετο κλίμα από αυτό που δήθεν με πατριωτική έπαρση εμφάνισε ο πρωθυπουργός.
Είναι γεγονός ότι η παρακολούθηση της προόδου ως προς την ευθυγράμμιση  της Αλβανίας με το ευρωπαικό κεκτημένο , θα συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, αλλά τα αμφιλεγόμενα μηνύματα του Κυριάκου Μητσοτάκη , φαίνεται ότι δεν απασχολούν κανέναν στις Βρυξέλλες. Ούτε υπήρξε σε οποιοδήποτε κείμενο της ΕΕ, οποιαδήποτε αναφορά σε θέσεις ή περιορισμούς που έθεσε η Ελλάδα.

Η Κοινή θέση της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, που υιοθετήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου σημειώνει:

“Η ΕΕ σημειώνει τη δέσμευση της Αλβανίας για σχέσεις καλής γειτονίας, τις οποίες η χώρα θεωρεί έναν από τους πρωταρχικούς στόχους της εξωτερικής πολιτικής της. Η ΕΕ σημειώνει ότι οι σχέσεις καλής γειτονίας και η περιφερειακή συνεργασία παραμένουν ουσιώδη στοιχεία της διαδικασίας διεύρυνσης καθώς και της διαδικασίας σταθεροποίησης και σύνδεσης. και συμβάλλουν στη σταθερότητα, τη συμφιλίωση και στη διαμόρφωση κλίματος που ευνοεί την αντιμετώπιση εκκρεμών ζητημάτων. Απαιτούνται αποφασιστικές και συνεχείς προσπάθειες για την προώθηση της συμφιλίωσης και της περιφερειακής σταθερότητας μέσω της εργασίας, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο κοινών προσπαθειών, για την καταπολέμηση των στερεοτύπων, την αποθάρρυνση της εμπρηστικής ρητορικής και την εξάλειψη ιστορικών ανακριβειών, καθώς και για την εξεύρεση και εφαρμογή λύσεων χωρίς αποκλεισμούς, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τις καθιερωμένες αρχές".
 
Ο Μητσοτάκης εξέφρασε την στήριξή του στην ενταξιακή πορεία της Σερβίας και στην συνέχεια μίλησε για την Αλβανία.
Η δήλωση του πρωθυπουργού αναφέρει:
«Η δεύτερη χώρα στην οποία θέλω να αναφερθώ είναι η Αλβανία. Και καθώς χθες προηγήθηκε η δεύτερη Διακυβερνητική Επιτροπή που εισηγήθηκε το άνοιγμα ενός ακόμη κεφαλαίου διαπραγματεύσεων, θέλω να τονίσω για ακόμα μία φορά ότι η Ελλάδα είναι ουσιαστικά ο θεματοφύλακας της ευρωπαϊκής πορείας της Αλβανίας και ότι τα ζητήματα τα οποία αφορούν την προστασία της ελληνικής εθνικής μειονότητας, η κατοχύρωση των περιουσιακών τους δικαιωμάτων, το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού, δεν είναι διμερή ζητήματα. Είναι ζητήματα τα οποία πια αφορούν τις σχέσεις της Αλβανίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση και είμαι ικανοποιημένος από το γεγονός ότι για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια έχουμε μια σημαντική κινητικότητα από πλευράς Αλβανίας στην αντιμετώπιση των ζητημάτων αυτών και θα έλεγα ότι αυτή είναι και η καλύτερη απόδειξη γιατί τελικά η ευρωπαϊκή πορεία των βαλκανικών χωρών μπορεί να οδηγήσει και στην επίλυση χρόνιων τέτοιων ζητημάτων, όταν αυτά ανάγονται από διμερή σε ευρωπαϊκά».

Επί πέντε χρόνια ως πρωθυπουργός, ο Μητσοτάκης αναφέρεται στις ίδιες εκκρεμότητες με την Αλβανία. Αυτά τα πέντε χρόνια είχαμε την υπόθεση της ΑΟΖ και την αδιαφορία Ράμα, είχαμε την όξυνση των περιουσιακών θεμάτων της μειονότητας και είχαμε και την υπόθεση Μπλέρη. Και όμως παρά τις υποτιθέμενες απειλές για βέτο , τίποτα απολύτως δεν συνέβη, ούτε φαίνεται να συμβαίνει. Το θέμα δεν είναι το βέτο, αλλά οι συνομιλίες για την επίλυση προβλημάτων. Το πρόβλημα με τον Μητσοτάκη , πέραν των άλλων είναι και η απουσία κουλτούρας διαπραγματεύσεων. Από τη Βόρεια Μακεδονία, στην Αλβανία, την Τουρκία και το Κυπριακό. Αυτή είναι η αλήθεια...