Του Στράτου Βαλτινού
Για μια ακόμη φορά ο Ερντογάν κάνει άνω κάτω την ΕΕ με τις επιθετικές διεκδικήσεις του, καθώς ούτε λίγο , ούτε πολύ «απαιτεί άμεση δρομολόγηση της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας, με παράλληλη επανενεργοποίηση της ενταξιακής πορείας της χώρας του, που έχει παγώσει εδώ και έξι χρόνια», σύμφωνα με πηγές στις Βρυξέλλες. Στα θέματα αυτά που θεωρούνται εθνικής σημασίας για την Ελλάδα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη σιωπά , μάλλον γιατί υπόγεια δρομολογείται η υποταγή των συμφερόντων της χώρας στα σχέδια του γαλλογερμανικού άξονα, που ευνοούν την Άγκυρα. Η αλλαγή κλίματος καταγράφεται ταυτόχρονα με το θετικό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, κάτι που μπλοκάρει και απονευρώνει τις όποιες ελληνικές διεκδικήσεις με ευθύνη του πρωθυπουργού.
Ο Ερντογάν για μια ακόμη φορά αποδεικνύει πόσο καλός σκακιστής είναι…. Είναι προφανές ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν προτίθεται να θέσει όρους στην Άγκυρα, πράγμα επιζήμιο για τη χώρα. Ενώ αναμένεται η έκθεση Μπορέλ για το μέλλον των σχέσεων με την Τουρκία, η Άγκυρα ζητά μετάθεση των συνομιλιών για Δεκέμβριο, όταν θα πραγματοποιείται το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας -Τουρκίας, ενώ δρομολογείται κάποιας μορφής συμφωνία για το μεταναστευτικό. Η Ελλάδα δεν διεκδικεί τίποτα και δίνει τα πάντα.
Την ίδια στιγμή, το παρασκήνιο οργιάζει καθώς το γαλλογερμανικό σχέδιο προβλέπει τρεις ταχύτητες χωρών, αλλαγές συνθηκών και … ένταση.
Ταυτόχρονα η ΕΕ είναι φανερά διχασμένη για το μέλλον των σχέσεων με την Ουκρανία που έχει εξελιχθεί σε βαρίδι και είναι φανερό πως το ουκρανικό έχει κουράσει.
Ως προς το μέλλον των σχέσεων Τουρκίας -ΕΕ, πληροφορίες από διαφορετικές πηγές, συγκλίνουν στο πρώτο συμπέρασμα, ότι οι διεργασίες των τελευταίων εβδομάδων , οδηγούν σε ένα νέο σκηνικό εντός της ΕΕ με πρωταγωνίστρια την Τουρκία. Ο Ερντογάν πίεσε και φαίνεται πέτυχε να αναβάλει τη συζήτηση για τις ευρωτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό, που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου, για να γίνει η συζήτηση αυτή τον Δεκέμβριο, προφανώς σε νέο κλίμα και νέο πλαίσιο. Οι ίδιες πηγές , τονίζουν τον αιφνιδιασμό των Βρυξελλών από την επιθετικότητα του Τούρκου Προέδρου σημειώνοντας ότι ο ελιγμός του Ερντογάν που άρχισε να παρατηρείται μετά τον καταστροφικό σεισμό , ενισχύεται με παράλογες απαιτήσεις. Δηλαδή ζητά να παραμεριστούν, συνθήκες όροι και απαιτήσεις για να δρομολογηθεί η ένταξη ή η στρατηγική αναβάθμιση των ευρωτουρκικών σχέσεων .
Στο παρασκήνιο επισημαίνεται ότι οι κινήσεις της Άγκυρας έχουν προκαλέσει εντάσεις και διαφωνίες. Για παράδειγμα , η Αυστρία επιδιώκει όπως η αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας αποτελέσει υποκατάστατο της ενταξιακής πορείας της χώρας, τερματίζοντάς την, ενώ το Βερολίνο θέλει κάτι παραπάνω με ειδικές προσφορές προς την Άγκυρα με επίκληση του ρόλου της στον πόλεμο της Ουκρανίας , στην πρόληψη μιας ενδεχόμενης επισιτιστικής κρίσης, καθώς και στο μεταναστευτικό. Όπως τα ζητήματα αυτά , προφανώς έχουν τη σημασία τους, αλλά για την Ελλάδα αυτό που υπερτερεί είναι η πίεση μέσω της ΕΕ για ριζική ανατροπή της αναθεωρητικής πολιτικής της Τουρκίας. Αντιδράσεις υπάρχουν και σε άλλες πρωτεύουσες που δεν θέλουν να εκτεθούν δημόσια, αναμένοντας τις εκθέσεις και τις επίσημες συζητήσεις.
Μια άλλη παράμετρος περικλείει επίσης έναν ακόμη εθνικό κίνδυνο. Ορισμένες κυβερνήσεις, μεταξύ των οποίων η γερμανική επιδιώκουν την αποσύνδεση των σχέσεων Τουρκίας -ΕΕ από το Κυπριακό πρόβλημα. Να σημειωθεί ότι η Λευκωσία , μαζί με τη Γαλλία, έχουν παγώσει οκτώ κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την Τουρκία με την επίκληση κατά κύριο λόγο του Κυπριακού. Ενδεχόμενη αποσύνδεση θα οδηγήσει την Κυπριακή Δημοκρατία κατάσταση ρευστοποιημένο κράτους που δεν θα έχει πλέον κανένα αντίβαρο έναντι της Άγκυρας. Αν συμβεί αυτό, κάτι που ζητά έντονα ο Ερντογάν και βρίσκει αρκετούς πρόθυμους, ο ένοχος θα βρίσκεται και στην Αθήνα….
Υπενθυμίζεται ότι αυτό που υποτίθεται βρίσκουν λογικό στο Βερολίνο είναι η απέραντη υποκρισία της ΕΕ. Γιατί η επικύρωση μιας αναβαθμισμένης Τελωνειακής Ένωσης απαιτεί την συγκατάθεση της Λευκωσίας και της Αθήνας και η ΕΕ δεν πίεσε ποτέ για αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία. Πως μπορεί να κάνει ελεύθερες συναλλαγές με την ΕΕ η Τουρκία χωρίς αναγνώριση κράτους -μέλους, αυτό ας το εξηγήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης ….
Ενώ η ΕΕ προσπαθεί να βγει από μια πολυεπίπεδη κρίση και οι ευρωεκλογές πλησιάζουν, η αγγλική εφημερίδα intipendent αποκάλυψε ότι σύμφωνα με την έκθεση που συνέταξαν Γερμανία και η Γαλλία, θα μπορούσαν να υπάρχουν τρεις νέες βαθμίδες. Τα πιο ευθυγραμμισμένα κράτη θα μπορούσαν να σχηματίζουν έναν «εσωτερικό κύκλο», μια δευτερεύουσα ομάδα λιγότερο ολοκληρωμένων μελών και μια εξωτερική βαθμίδα μη μελών με πρόσβαση στην ενιαία αγορά. Πως μπορεί να λειτουργήσει μια ΕΕ με τρεις κύκλους, όταν δυσκολεύεται με τον έναν είναι γρίφος….
Η Ουκρανία διχάζει
Ένα άλλο δημοσίευμα των Financial Times , κάνει λόγι για μια «πολύ διχαστική» περίοδο που αντιμετωπίζει η ΕΕ εάν συνεχίσει σαρωτικές μεταρρυθμίσεις για να προσαρμοστεί στην Ουκρανία και άλλα νέα μέλη που θα ενταχθούν στο μέλλον, σύμφωνα με τον πρώην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής José Manuel Barroso. Ο οποίος δήλωσε στους Financial Times ότι ενώ υποστηρίζει πλήρως την ενταξιακή προσπάθεια του Κιέβου, οι συζητήσεις για «θεμελιώδεις αλλαγές στη θεσμική ισορροπία». . . μπορεί να είναι πολύ διχαστικές για την ΕΕ».
Υπενθυμίζεται ότι εκτός από την Ουκρανία και τη Μολδαβία, στις οποίες χορηγήθηκε καθεστώς υποψήφιας χώρας πέρσι, η Τουρκία, η Γεωργία και έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων βρίσκονται σε διάφορα στάδια της διαδικασίας ένταξης στην ΕΕ.
Και μέσα στον κουρνιαχτό που σηκώνουν όλα αυτά τα προβλήματα, έρχεται και πάλι το γαλλογερμανικό σχέδιο να ταράξει τα ήδη ταραγμένα νερά με το θέμα του βέτο. Οι υποστηρικτές της κατάργησης λένε ότι μια ΕΕ των 37 μελών είναι αδύνατον να λειτουργήσει, ενώ ο Μπαρόζο τονίζει ότι , για εκτεταμένες αλλαγές απαιτείται η αλλαγή συνθηκών. Εννιά χώρες έχουν καταθέσει την άρνησή τους στα σχέδια αυτά, η Ελλάδα δεν υπογράφει.
Όλα αυτά σε ένα γιγαντιαίο πολιτικό μίξερ που θα προκαλέσει σεισμικές δονήσεις, καθώς η πορεία προς τον Ιούνιο του 2024 φέρνει στο προσκήνιο και την ακροδεξιά που έχει άλλα σχέδια.
Όπως γίνεται αντιληπτό, μια από τις ελάχιστες χώρες που δεν συζητά και δεν ακούγεται καν, είναι η Ελλάδα και η κυβέρνηση Μητσοτάκη.