Του Σωτήρη Σιδέρη

 Η διπλωματία των σεισμών προκάλεσε μεγαλύτερη επιτάχυνση προς την κατεύθυνση εξομάλυνσης των σχέσεων Τουρκίας -Αιγύπτου, παρά των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αν και φαίνεται ότι σε κάποια επόμενη φάση θα υπάρξει τριμερής σύγκλιση, αν όλα πάνε καλά. Η επίσκεψη Τσαβούσογλου στο Κάϊρο , η συνάντηση Δένδια – Τσαβούσοβλου  στις Βρυξέλλες και το διαρκώς μεταβαλλόμενο διπλωματικό περιβάλλον στην περιοχή, ωθεί όλες τις χώρες της περιοχής, σε αναζήτηση νέων συνομιλητών και επανεξέταση των διμερών σχέσεων. Όμως οι συνομιλίες Αιγύπτου -Τουρκίας έχουν μια σαφή και πολύ σοβαρή παράμετρο που αφορά την Ελλάδα.  Σύμφωνα με την συμφωνία μερικής οριοθέτησης Ελλάδας -Αιγύπτου, το Κάϊρο έχει δικαίωμα να οριοθετήσει την δική της ΑΟΖ με την Τουρκία ανατολικά του 28ου  μεσημβρινού όπου  βρίσκεται το νησιωτικό σύμπλεγμα του  Καστελλόριζου,  με μόνη υποχρέωση της Αιγύπτου να ενημερώσει την Ελλάδα και να διαβουλευθεί με αυτή, αλλά χωρίς να είναι υποχρεωτική η συμφωνία της Ελλάδας,  αν δεν αλλάζουν οι συντεταγμένες. Πέραν αυτού, υπάρχει ένα σύμπλεγμα σχέσεων Τουρκίας, Ισραήλ, Ελλάδας , Κύπρου, Αιγύπτου, Λιβύης που επηρεάζει τα ελληνικά γεωπολιτικά συμφέροντα και την ασφάλειά της. Άρα κάθε κίνηση έχει αντίκτυπο στην Αθήνα.

Ιστορικές αλλαγές και ιστορικές ευκαιρίες

Η Αθήνα είναι ευθυγραμμισμένη με την πολιτική του Καϊρου στην Λιβύη και κάθε αλλαγή εκεί θα επηρεάσει τα ελληνικά συμφέροντα, οπότε η Ελλάδα πρέπει να γνωρίζει το περιεχόμενο των τουρκο- αιγυπτιακών συνομιλιών.  Επίσης, αν στην πορεία υπάρξει κοινή πρωτοβουλία για τριμερή οριοθέτηση ανατολικά του 28ου μεσημβρινού, τότε εύλογα θα έχουμε θετικές εξελίξεις. Πρέπει πάση θυσία, η ελληνική διπλωματία να μείνει στο τραπέζι και να παρουσιάσει δικό της σχέδιο. Άμεσα να αλλάξει στάση στο θέμα της διεθνούς διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο, που με ευθύνη του Νίκου Δένδια δεν προχώρησε. Η   Άγκυρα επί χρόνια προτείνει στην Αίγυπτο την μεταξύ τους οριοθέτηση ΑΟΖ ώστε να διεμβολίσει την Ελλάδα και ενώ το Κάϊρο οριοθέτησε μονομερώς την ΑΟΖ με την Λιβύη, προκαλώντας αντιδράσεις. Οπότε και στην περίπτωση του Καστελλόριζου και στην περίπτωση της Λιβύης, η Ελλάδα πρέπει να είναι κινητήριος δύναμη και όχι παθητικός αποδέκτης πρωτοβουλιών τρίτων χωρών.

 Η δρομολογούμενη συνάντηση Σίσι -Ερντογάν και η προοπτική επενέναρξης των ελληνοτουρκικών συνομιλιών , είναι γεγονότα που σχετίζονται  και με την όξυνση των σχέσεων ΗΠΑ -Κίνας, την αύξησης της διπλωματικής επιρροής του Πεκίνου στο Ιράν και τη Σαουδική Αραβία. Οι ΗΠΑ βλέπουν να μειώνεται δραστικά η γεωπολιτική επιρροή τους υπέρ της Κίνας, σε μια στιγμή που οι ρωσοκινεζικές σχέσεις ενισχύονται στρατηγικά.
Υπό αυτή την οπτική επανέρχεται στο προσκήνιο το θέμα της επέκτασης των χωρικών υδάτων της Ελλάδας και ανατολικά της Κρήτης και στο Καστελλόριζο συγκεκριμένα. Σημειώνεται πως η Αίγυπτος έχει επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια, ενώ η Ελλάδα, όταν υπογράφτηκε η συμφωνία με το Κάϊρο και σήμερα φυσικά είναι στα 6 μίλια.

Η συνάντηση Σίσι -Ερντογάν πιθανότατα θα γίνει μετά τις εκλογές στην Τουρκία, αν εκλεγεί πάλι το Τούρκος πρόεδρος. Οι συνομιλίες Ελλάδας -Τουρκίας και το αναπάντητο non paper του Καλίν στην Μπούρα θα γίνουν ένα πακέτο διαλόγου μετά τις εκλογές και στην Ελλάδα, οπότε όπως διαφαίνεται, θα έχουμε μια εντελώς νέα κατάσταση στην περιοχή. Δυστυχώς όμως στην Ελλάδα ο διάλογος είναι σχεδόν ανύπαρκτος, όπως ανύπαρκτη είναι και η πολιτική βούληση του Κυριάκου Μητσοτάκη και της ΝΔ, σε αντίθεση με τον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ, να εμπλακεί η Ελλάδα σε ουσιαστικές συνομιλίες επίλυσης των προβλημάτων και με την Τουρκία και σε περιφερειακό επίπεδο.