Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση που αποτυπώνει αντιθέσεις και στρατηγικές στο τρίγωνο μεταξύ Ελλάδας Τουρκίας -ΕΕ πραγματοποιήθηκε στο   συνέδριο East Med & Southeast Europe, το οποίο διοργάνωσε το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, στις Βρυξέλλες. Πρόκειται ίσως για μια σπάνια αντιπαράθεση υπό μορφή ντιμπέϊτ,  μεταξύ ενός Έλληνα και ενός Τούρκου  Αξιωματούχων,  που  προκάλεσε εύλογο ενδιαφέρον και δείχνει πόσο αναγκαίο είναι “το κυνηγητό” των Τούρκων που αρέσκονται στην σπαραξικάρδια προπαγάνδα , της μονίμως αδικημένης χώρας, είτε κατά της ΕΕ, είτε κατά της Ελλάδας. Ο Βαγγέλης Καλπαδάκης, διπλωματικός σύμβουλος του Αλέξη Τσίπρα, ανάγκασε τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών  Φαρούκ Καϊμακτσί, να βρεθεί σε άμυνα και κυρίως να κατανοήσει ότι οι αναθεωρητικοί μονόλογοι και η έπαρση, ενίοτε γίνονται μπούμερανγκ. Από την εμβάθυνση και την ανάλυση αυτής της συζήτησης , κυρίως από την πλευρά του Καλπαδάκη,  έρχονται στην επιφάνεια βαθιές διεργασίες ,  που στο κοντινό μέλλον , θα επιδράσουν ίσως καταλυτικά, στα  ελληντουρκικά ζητήματα εντός και εκτός της ΕΕ. Η κατάργηση του βέτο στην ΕΕ, που θέλει η Γερμανία ,  σίγουρα και η Τουρκία αλλά όχι ο ΣΥΡΙΖΑ -η κυβέρνηση δεν έχει πάρει θέση-και η διασύνδεση των ελληνοτουρκικών προβλημάτων σε μια πορεία μετασχηματισμού της ΕΕ είναι ένα τεράστιο ζήτημα. Ειδικότερα:

Η νέα “γερμανική” ΕΕ και η παρακαταθήκη των Πρεσπών

Ο Β. Καλπαδάκης άφησε να εννοηθεί πως η ΕΕ χάνει γεωπολιτικό κεφάλαιο ,  επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να αναρωτηθεί πού θα ήμασταν χωρίς τη Συμφωνία των Πρεσπών. Πρόσθεσε ,  πως το μήνυμα της Γερμανίας, ότι θα πρέπει να υπάρξει εμβάθυνση πριν από τη διεύρυνση της ΕΕ, είναι ένα αρνητικό μήνυμα διότι η αντίδραση στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δεν πρέπει να είναι απλώς η δημιουργία μιας χαλαρής συμμαχίας δυτικών χωρών κατά της ρωσικής επιθετικότητας, αλλά πρέπει να δώσει ένα ουσιαστικό έναυσμα στην ενταξιακή διαδικασία. Η Γερμανία και δευτερευόντως η Γαλλία θέλει να ηγηθεί του νέου ευρωπαικού μετασχηματισμού, αλλά προφανώς από πιο αδύναμη θέση σε σχέση με τις συνθήκες του Μάαστριχτ , του Άμστερνταμ και της Νίκαιας. Οπότε η Ελλάδα πρέπει να σχηματίσει εθνική θέση με βάση τα νέα δεδομένα.  

Ο Β. Καλπαδάκης έθεσε επί τάπητος μια αλήθεια που κανονικά έπρεπε να είναι εθνική θέση και η Ελλάδα να ηγείται στα βαλκάνια αλλά η καθηλωτική εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης καθιστά πολυτέλεια μια τέτοια πολιτική. Είπε ο Καλπαδάκης ότι «Θα πρέπει να αναρωτηθεί η ΕΕ πού θα βρισκόμασταν αυτή τη στιγμή, αν δεν υπήρχε η Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία δημιούργησε μια πολύ σημαντική δυναμική η οποία χάθηκε στη συνέχεια λόγω και της στάσης κρατών - μελών της ΕΕ» σημείωσε ο κ. Καλπαδάκης.
Αν αποτιμήσουμε τις εξελίξεις του τελευταίου χρόνου στην περιοχή θα συμπεράνουμε ότι  η συμφωνία των Πρεσπών συνέβαλλε καθοριστικά στην διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στα βαλκάνια . Ενίσχυσε μάλιστα την κουλτούρα διαλόγου στην πολύπαθη περιοχή και συνετέλεσε αυτή η νέα κουλτούρα και στην επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας και Βουλγαρίας. Ταυτόχρονα πλήθος κινήσεων , όπως οι διασκέψεις για τα δυτικά βαλκάνια οφείλουν πολλά στην Στυμφωνία των Πρεσπών. Αν δεν είχε επιτευχθεί αυτή η συμφωνία, ίσως σήμερα δεν θα μιλούσαμε με τον ίδιο τρόπο.

Ελλάδα-Τουρκία -ΕΕ

Στο επόμενο θέμα, το ντιμπέϊτ των Βαγγέλη Καλπαδάκη και  Φαρούκ Καϊμακτσί , υφυπουργού Εξωτερικών και διευθυντή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας, ήταν η αποτύπωση μιας νέας πραγματικότητας. Πως όταν σε διεθνή φόρα υπάρχει ένας ικανός Έλληνας που να μπορεί να αντιπαρατεθεί με οποιονδήποτε Τούρκο, το αποτέλεσμα είναι εθνικά ωφέλιμο για τη χώρα μας. Ο Τούρκος αξιωματούχος επέρριψε ευθύνες στην Ελλάδα και την Κύπρο ότι «δηλητηριάζουν την ευρωπαϊκή πολιτική».
Απαντώντας ο Καλπαδάκης του αντέτεινε ότι «αυτό που έχει δηλητηριάσει τις ευρωτουρκικές σχέσεις είναι καταρχήν οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν από την Τουρκία μετά το πραξικόπημα στην Τουρκία το 2016. Πολιτικές που οδηγούν στην παραβίαση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κύπρου και πολιτικές που συνιστούν παραβίαση και των κριτηρίων της Κοπεγχάγης και αφορούν όχι μόνο την καλή γειτονία, αλλά και το κράτος δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Αν δεν κάνουμε λάθος ο Καλπαδάκης είναι ο πρώτος Έλληνας αξιωματούχος πουο θυμίζει την ύπαρξη των σοβαρότατων κριτηρίων της Κοπεγχάγης που η Τουρκία δεν θέλει καν να θυμάται.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Έλληνας διπλωμάτης,  «ο μόνος δρόμος για να προωθηθούν οι ευρωτουρκικές σχέσεις που είναι εξαιρετικής σημασίας για την ίδια την περιοχή και την ειρήνη σ' αυτήν, είναι η Τουρκία να αλλάξει πολιτική και να προσεγγίσει και να επανέλθει σε ένα νέο πλαίσιο που είδαμε την περίοδο 2015-2016, με αφορμή τη θετική ατζέντα που είχε χτιστεί με αφορμή το προσφυγικό». Υπήρξε μια τέτοια ευκαιρία, τόνισε, «με τις αποφάσεις του Μαρτίου και του Ιουνίου του 2021 που πολύ ξεκάθαρα ανοίγουν την προοπτική για ενίσχυση της ευρωτουρκικής συνεργασίας υπό συγκεκριμένους όρους».
 
Ο κ. Καϊμακτσί υποστήριξε στην τοποθέτησή του ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν συμπεριφέρεται δίκαια στην Τουρκία, χαρακτήρισε λανθασμένο τον τρόπο που παρουσιάζεται η χώρα του πολλές φορές και συμπλήρωσε ότι η Τουρκία είναι παράγοντας σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Τα λέει αυτά την στιγμή που η ΕΕ και οι ΗΠΑ κατηγορούν την Άγκυρα για αποσταθεροποιητικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο..

Εν κατακλείδι, δύο μείζονος σημασίας θέματα,  η μεταρρύθμιση της ΕΕ σε συνδυασμό με την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για την διεύρυνση της ΕΕ, τα δυτικά βαλκάνια και το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων, έρχονται την κατάλληλη στιγμή για την Ελλάδα. Η Αθήνα πρέπει να αξιοποιήσει και τα δύο μέτωπα για να πετύχει λύσεις , ακόμη και ενδιάμεσες λύσεις που θα είναι σίγουρα εθνικά ωφέλιμες , για να κάνει ένα σημαντικό βήμα με το βλέμμα σε ένα καλύτερο μέλλον.