Του Σωτήρη Σιδέρη

Η επιδεικτική συγκέντρωση ρωσικών δυνάμεων στα σύνορα Τουρκίας -Συρίας πριν την συνάντηση της Τεχεράνης και η άρνηση  Ρωσίας -Ιράν να συναινέσουν στα σχέδια Ερντογάν για εισβολή με στόχο την κατάληψη περιοχών όπου δρουν οι κουρδικές Μονάδες Προστασίας του Λαού  (YPG), αποτελούν ήττα μεγάλης σημασίας για τον Τούρκο πρόεδρο. Με κομμένα τα φτερά του και χωρίς τις φανφάρες που συνοδεύουν συνήθως τις επιτυχίες του, ο Ερντογάν γύρισε στην Τουρκία σχεδόν με άδεια χέρια.

Ταυτόχρονα και το ΝΑΤΟ που έκλεισε το μάτι στην Τουρκία στη σύνοδο της Μαδρίτης, υπέστη την δική του ήττα. Το επόμενο διάστημα θα υπάρξει προφανώς κινητικότητα, όμως το παιχνίδι με τις κρίσεις πότε με την Ελλάδα, πότε με την Συρία , με στόχο τις εκλογές, έχει χάσει έδαφος και τώρα  ο Ερντογάν, ψάχνει να βρει ένα νέο αφήγημα. Αν στραφεί και πάλι προς την Ελλάδα για να καλύψει το χαμένο έδαφος στη Συρία, θα δείξει σύντομα. Όμως στην περιοχή είναι προφανές ότι  η Ρωσία,  που ήδη σφυρηλατεί όλο και περισσότερο τις συμμαχίες της, με την Κίνα, την Ινδία, επανέρχεται και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή και το ενδιαφέρον για τις εξελίξεις αναζωπυρώνεται. Όπως έγινε γνωστό από τα ξένα ειδησιογραφικά πρακτορεία, οι ηγέτες του Ιράν και της Ρωσίας , Ρεισί και Πούτιν έβαλαν πάγο στα σχέδια του Ερντογάν για εισβολή στη Βόρεια Συρία με στόχο τη δημιουργία νέας ζώνης ασφαλείας, ουσιαστικά όμως για την κατάληψη εδάφους όπου δρα η κουρδική πολιτοφυλακή YPG. Oι Κούρδοι φαίνεται ότι έχασαν την εμπιστοσύνη τους στις ΗΠΑ και στράφηκαν προς τη Μόσχα. Ο Πούτιν τους πρότεινε να αλλάξουν τη θέση περί ανεξαρτησίας και να ενταχθούν στο ενιαίο , αλλά ομόσπονδο κράτος της Συρίας, πρόταση που φαίνεται ότι αποδέχθηκαν με βάση τις εξελίξεις.

Σύμφωνα με τον Ερντογάν, η Τουρκία, η Ρωσία και το Ιράν, παραμένουν  ενωμένες στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας παρότι έχουν διαφορετικές απόψεις για ορισμένα θέματα που έχουν σχέση με τη Συρία και πρόσθεσε πως πιστεύει ότι και οι τρεις σκέπτονται με παρόμοιο τρόπο σε ό,τι αφορά τις YPG, τις οποίες η Άγκυρα θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση. Προφανώς λέει τη μισή αλήθεια ,  γιατί δεν μπορούσε να πει  ότι η Τεχεράνη και η Μόσχα έβαλαν πάγο  στις φιλοδοξίες της Τουρκίας να κάνει ό,τι θέλει στην περιοχή. Η εξέλιξη αυτή, αν δεν αλλάξει κάτι το επόμενο διάστημα , θα επιδράσει σοβαρά στην κατάσταση στην περιοχή και κυρίως στην Συρία, αλλά θα επιδράσει και στις φιλοδοξίες της Τουρκίας να αναδειχθεί σε ρυθμιστικό παράγοντα στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Όπως αποδεικνύεται υπάρχουν και άλλες χώρες, το Ισραήλ, το Ιράν, η Σαουδική Αραβία, που έχουν βαρύνουσα σημασία στις εξελίξεις.
       

Νέο σκηνικό- νέες ευκαιρίες

Αυτό που ενδιαφέρει την Ελλάδα είναι αν ο Τούρκος πρόεδρος επιχειρήσει να αλλάξει ατζέντα και να στραφεί προς την Ελλάδα για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις και κυρίως για να εμποδίσει την κριτική που θα αναπτυχθεί. Σε αυτή την φάση δεν είναι εύκολο, καθώς θα είναι προφανής η στόχευσή του, όμως λίγο ενδιαφέρει τον Τούρκο πρόεδρο ο πολιτικός ορθολογισμός.  Υπό αυτό το πρίσμα, είναι καίριας σημασίας η αντιπολίτευση στην Τουρκία να ανασυγκροτήσει τις θέσεις της και να πιέσει προς μια αλλαγή κατεύθυνσης της  τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, προς την κατεύθυνση του διαλόγου και της διπλωματίας.

Οι τελευταίες εξελίξεις κατέδειξαν για μια ακόμη φορά, ότι η Τουρκία δεν επιχειρεί ποτέ στρατιωτικά, αν πρώτα δεν έχει διασφαλίσει εκ των προτέρων το αποτέλεσμα. Η καλύτερη διπλωματία που δεν εφαρμόζει η Ελλάδα είναι ακριβώς αυτή. Να καταστρέφει κάθε προσπάθεια της Τουρκίας να εξασφαλίζει την συναίνεση των μεγάλων χωρών για να κάνει επεμβάσεις ή για να παίζει τον ρόλο του μεσολαβητή. Η Τουρκία δεν είναι δίκαιος μεσολαβητής αλλά ιδιοτελής.  Είναι μάλλον προφανές ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα στραφεί προς το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, αλλά η στάση της στο θέμα της ένταξης στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και της Φινλανδίας, ο πόλεμος στην Ουκρανία, αλλά κυρίως η οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει ο δυτικός κόσμος, δεν είναι υπέρ του. Ο Ερντογάν άνοιξε τόσα πολλά μέτωπα που τώρα του είναι δύσκολο να τα διαχειριστεί. Αυτά , κατά πάσα πιθανότητα θα είναι εις βάρος του ενόψει των εκλογών και η τουρκική αντιπολίτευση έχει τώρα μπροστά της μια ευκαιρία να αμφισβητήσει τον Ερντογάν. Αν θα το πετύχει είναι άλλο πράγμα, αλλά οι ρωγμές ανοίγουν. Ας το έχει υπόψη της η Αθήνα το επόμενο διάστημα. Τα οπλικά συστήματα είναι χρήσιμα για την άμυνα της χώρας. Η διπλωματία είναι χρήσιμη για το μέλλον της χώρας….