Του Σωτήρη Σιδέρη


Ανέλπιστο δώρο που συσπειρώνει όλη την προοδευτική παράταξη με βασική έκφραση τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί η αναβίωση των μετεμφυλιοπολεμικών διαχωριστικών γραμμών από την ακροδεξιά πτέρυγα της ΝΔ, με την οποία έχει συμμαχήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης και της οποίας τελικά έγινε όμηρος. Είναι δώρο γιατί η τριετία Μητσοτάκη έφερε στην επιφάνεια ξεχασμένες και καταδικασμένες  αντιπαραθέσεις που οξύνονται όταν η δεξιά χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια της, όταν είναι αντιμέτωπη με το φάσμα της ήττας.

Στην άλλη όχθη , στην Αριστερά, οφείλουν να αντιληφθούν ότι αυτή η τριετία θα αφήσει πίσω της πολιτικά και οικονομικά ερείπια, διχασμό και προβλήματα που θα κληθεί πιθανόν να αντιμετωπίσει και πάλι ο ΣΥΡΙΖΑ.  Oμως έχει μεγάλο ενδιαφέρον να παραθέσουμε με την μορφή ενός μικρού ανθολογίου, ορισμένες σκέψεις για το που θα οδηγούνταν η Ελλάδα, αν με την πτώση της Χούντας δεν αναπτύσσονταν ένα τόσο δυναμικό προοδευτικό κίνημα, ο “μύθος της μεταπολίτευσης” ,  που κυριολεκτικά άλλαξε την Ελλάδα και έφερε στην εξουσία το τότε σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ. Φυσικά και υπήρξε πλήθος προβλημάτων, λαικισμός, λάθη και αναδίπλωση. Αλλά αυτή η αλλαγή είναι που μεταμόρφωσε την Ελλάδα.  Η συμβολή της Αριστεράς προς αυτή την κατεύθυνση ήταν καταλυτική. Ειδικότερα: 

1. Αν η αγωνιστικότητα του ελληνικού λαού και των προοδευτικών κομμάτων δεν έφθανε στο ζενίθ , πιθανόν η Ελλάδα να κυβερνιόταν σήμερα από ξενοκίνητο θρόνο. Η Αριστερά είναι η δύναμη που έδωσε τεράστιους εθνικούς και κοινωνικούς αγώνες. Ο πατριωτισμός της κυνηγήθηκε από τους καριερίστες του πατριωτισμού...
2.  Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αναγκάστηκε να μεταμορφωθεί και ο ίδιος από ηγέτης του παρακράτους σε δημοκράτη πρόεδρο κόμματος . Και άλλαξε ονομασία η δεξιά. Από ΕΡΕ έγινε Νέα Δημοκρατία. Αυτό και αν είναι μύθος της μεταπολίτευσης και ίσως και αυτή την αλλαγή να μισούν σήμερα οι νεοδεξιοί.

3 Καθοριστικός ήταν ο ρόλος του ΚΚΕ και του ΚΚΕ εσωτερικού, τότε,  στην ομαλοποίηση της πολιτικής ζωής. Δεν ήταν τόσο η κίνηση του Καραμανλή να νομιμοποιήσει το ΚΚΕ,  αν δεν το έκανε δεν θα υπήρχε μεταπολίτευση, όσο ότι ήταν αδύνατον η Ελλάδα να λέει ότι έχει Δημοκρατία με το ΚΚΕ στην παρανομία. Ο Καραμανλής κατάλαβε ότι ο ρόλος της δεξιάς και του παρακράτους και η παρανομία του  ΚΚΕ όπως και η άγρια καταστολή ήταν παράγοντες ανωμαλίας καθώς ο ίδιος ήταν πρωταγωνιστής.  
3. Στα πανεπιστήμια, στους χώρους εργασίας, στα σχολεία αναπτύχθηκαν πολλά επιμέρους δυναμικά κινήματα που προσέδωσαν ουσιαστικό περιεχόμενο στην μεταπολίτευση. Δικαιώματα,  πολιτικός γάμος αλλαγές στο οικογενειακό δίκαιο, δωρεάν παιδεία, ήταν αιτήματα πρώτης γραμμής. Η νεοδεξιά θέλει τα ΑΕΙ αποκομμένα από τις πολιτικές και ιδεολογικές ζυμώσεις, αλλά προσδεδεμένα στην παρασιτική και κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα. Αυτό δεν το κατάφερε αν και το παλεύει 40 χρόνια τώρα.
4. Ανωμαλία ήταν επίσης το γεγονός ότι και μετά την μεταπολίτευση και μέχρι την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία ένα μεγάλο τμήμα του ελληνικού λαού ήταν αποκλεισμένο από την δημόσια διοίκηση, τις Ένοπλες Δυνάμεις, τη Δικαιοσύνη, την Αστυνομία. Οι ανατροπές που έγιναν μετά το 1981 απέτρεψαν ίσως μια νέα κρίση που ήταν σίγουρο ότι θα προκαλούνταν από το μονοκομματικό κράτος.

5. Η μεταπολίτευση ακύρωσε εν μέρει το μονοσήμαντο δόγμα της δεξιάς  ότι η Ελλάδα ανήκει  στη Δύση ως Θεραπαινίδα και όχι ως ισότιμο και αξιοσέβαστο κράτος. Άνοιξε τους ορίζοντες, επανέφερε το αίτημα της εθνικής ανεξαρτησίας και υπερηφάνειας, έδιωξε οριστικά τα ανάκτορα από την πολιτική ζωή, διόρθωσε την εικόνα της χώρας και μάλιστα σε περίοδο ψυχρού πολέμου. Κέρδισε η Ελλάδα από αυτή την πολιτική, χάνει σήμερα με το δόγμα του προκεχωρημένου φυλακίου. Πολλοί από τους πατριωτικά αλαλάζοντες στην κυβερνητική παράταξη και στην ακροδεξιά έκαναν καριέρα δηλώνοντας πατριώτες. Και εδώ η επιρροή των προοδευτικών δυνάμεων ήταν ιστορικής σημασίας Ας μπει μια φραγή...

6. Θεσμοθέτησε το κοινωνικό κράτος, βελτίωσε τη θέση των εργαζομένων, άλλαξε τις ισορροπίες. Η δεξιά έπαψε να έχει το κληρονομικό δικαίωμα στην εξουσία και ένοιωθε πλέον την κοινωνική πίεση. Ο εκδημοκρατισμός του κράτους ήταν καθολικό αίτημα και ανέκοψε εν μέρει την υποταγή των κρατικών δομών στην κρατικοδίαιτη δεξιά.
7. Ήταν η μεταπολίτευση και όχι η δεξιά, ούτε η ακροδεξιά που απογείωσε την καλλιτεχνική δημιουργία, την ελευθερία της έκφρασης και η εικόνα ενός κινηματικού λαού ενέπνευσε δεκάδες καλλιτέχνες κάθε μορφής  τέχνης που άφησαν ισχυρό αποτύπωμα με το οποίο εξακολουθούμε να πορευόμαστε. Στον αντίποδα, η Νέα Δημοκρατία, φτιάχνει λίστες Πέτσα, κυνηγά καλλιτέχνες, μπράβοι διακόπτουν παραστάσεις, τα νοσοκομεία αδειάζουν από γιατρούς, αλλά μονιμοποιούνται ιερείς. Ας φανταστεί ο καθένας τι θα συνέβαινε σε αυτή τη χώρα αν δεν υπήρχαν τα κινήματα της μεταπολίτευσης….

Για μια ακόμη φορά δίνεται η ευκαιρία στον ελληνικό λαό να αναλογιστεί και με ιδεολογικούς όρους πως διαμορφώθηκε η εικόνα της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες. Και πως μπορεί ένα οικοδόμημα που χτίζονταν δεκαετίες να δεχθεί καίρια χτυπήματα σε λίγα χρόνια. Είναι μια περίοδος που σίγουρα θα συνεχιστεί με τις ίδιες συζητήσεις και με μεγαλύτερη ένταση. Και κάπως έτσι , κυρίως η νέα γενιά συνειδητοποιεί ποια είναι τα διακυβεύματα. Για τους ίδιους , το μέλλον τους , και για τη χώρα τους.