Του Σωτήρη Σιδέρη

Η χρονιά που έφυγε θα αφήσει σίγουρα το αρνητικό αποτύπωμά της για αρκετά χρόνια. Άφησε πίσω της μια χώρα και μια κοινωνία σε βαθιά εσωστρέφεια και τις κρίσεις που αυτή παράγει ως αναπόφευκτη επίδραση. Ήταν όλα μαζί αρνητικά. Η υγειονομική κρίση, έφερε κρίση εμπιστοσύνης στην επιστήμη και τα εμβόλια. Πρόσθεσε βάρος στην εργασία, τον οικογενειακό προυπολογισμό. Επηρέασε την ψυχολογία πολλών ανθρώπων. Η πολιτική δεν μας χάρισε στιγμές ανάτασης και η υγειονομική κρίση επέδρασε και στην αύξηση της κρίσης εμπιστοσύνης στην πολιτική. Η «όμικρον» μπορεί να είναι το «ωμέγα» αυτής της κρίσης και αν επιβεβαιωθούν όσοι το πιστεύουν, η διέξοδος είναι μπροστά μας και ίσως να είναι και σύντομη. Αυτόματα θα επηρεαστεί η σκέψη , θα υπάρξει μια ριζική ανακατεύθυνση των ενδιαφερόντων και των προτεραιοτήτων. Η υγεία λοιπον είνι στην πρώτη γραμμή. Πλάϊ της ο πολιτικός στίβος όπου θα συσσωρευτούν αιτήματα, αντιπαραθέσεις, αλλαγές, διορθώσεις και πόλωση με επίκεντρο το χρόνο των εκλογών, ενώ ο ρόλος των ΜΜΕ θα είναι στο κέντρο του πολιτικού πολέμου. Το  άλλο μεγάλο θέμα η Τουρκία. Διάλογος ή ένταση , κρίση ή ειρήνη. Και πως θα συζητηθεί το μέλλον όταν οι πληροφορίες φέρουν την Άγκυρα να σχεδιάζει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων;

Οι εκλογές και η πόλωση

Το επίπεδο της πολιτικής αντιπαράθεσης είναι χαμηλό και σίγουρα κατώτερο των περιστάσεων. Παρακμιακά φαινόμενα εδραιώνονται στο δημόσιο βίο. Η διαχείριση των δημόσιων πόρων γίνεται όλο και πιο αδιαφανής. Πρόσωπα που δεν θα έπρεπε να  έχουν θέσεις ευθύνης εμφανίζονται πρωταγωνιστές.  Η ιδεολογική διαπλοκή δεξιάς, ακροδεξιάς , αδιαφάνειας και παρακμιακών φαινομένων οδηγεί τη χώρα όλο και πιο βαθιά σε μια πολυσύνθετη κρίση. Χαρισματικοί πολιτικοί δεν υπάρχουν και δεν φαίνονται στον ορίζοντα, δεν ξέρουμε πλέον αν είναι χρήσιμοι ή αν ο τόπος έχει ανάγκη από ορθολογιστές, αποφασιστικούς και ηθικούς πολιτικούς που θα εφαρμόσουν με εντιμότητα ένα πρόγραμμα εξόδου της χώρας από το τούνελ.

Αν υποθέσουμε ότι η υγειονομική κρίση ίσως κάνει τον κύκλο της , γνωρίζουμε ήδη ότι η πολιτική αντιπαράθεση θα εκτροχιαστεί. Δύο θέσεις, δύο απόψεις, δύο κόμματα θα συγκρουστούν . Δεν τα χωρίζει χάος, αλλά εκφράζουν έστω και με αδρές γραμμές δύο κόσμους. Η ΝΔ τον κόσμο του αγοραίου νεοφιλελευθερισμού, της υποταγής του κράτους στα συμφέροντα και την εκποίηση των πόρων του στους λίγους. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει την κοινωνικοποίηση των πόρων, το κράτος δικαίου, την άμβλυνση των ανισοτήτων, την στήριξη των αδύναμων. Πίσω από αυτές τις γενικές αρχές υπάρχουν φυσικά αμέτρητες παράμετροι που είτε ενισχύουν τις διαφορές, είτε τις συγκλίσεις, όχι πολιτικές, αλλά οικονομικές.

Το αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ για εκλογές θα κυριαρχήσει. Από τις επόμενες εβδομάδες θα είναι στην πρώτη γραμμή, ακόμη και αν οι εκλογές γίνουν το 2023. Οι ζυμώσεις θα ενταθούν, οι αντιπαραθέσεις θα οξυνθούν . Για την πανδημία, για το κοινωνικό κράτος, για σκάνδαλα, για παροχές , για τα εργασιακά για την ανάπτυξη. Ποιους θα εκφράσουν και πως. Όσο περνούν οι εβδομάδες τόσο περισσότερο θα πολώνεται το κλίμα.
    

Ο αρνητικός ρόλος της τηλεόρασης

Σε αυτό το σκηνικό κρίσιμη παράμετρος θα είναι τα ΜΜΕ. Η πολιτική τους επιρροή έχει μειωθεί σημαντικά κυρίως στους μορφωμένους και στους κάτω των 40 που αναζητούν άλλα μέσα, κυρίως στο ίντερνετ για να ενημερωθούν ή και για να εκφραστούν. Μπορούν όμως αποκρύπτοντας πληροφορίες  ή δηλητηριάζοντας την κοινή γνώμη με αρνητικά πρότυπα να υποδαυλίσουν την στάση πολιτών προς την κατεύθυνση που επιθυμούν. Να διασπείρουν το φόβο για αλλαγές, να θέσουν εκβιαστικά διλήμματα, να «αφορίσουν» τη μία άποψη.  Κυρίως θα στηρίξουν άνευ όρων την κυβέρνηση, αυτό είναι βέβαιο.  προς την πλευρά της κυβέρνησης. Τα ΜΜΕ έχουν καταγγελθεί  ότι ποτέ άλλοτε  στην Ελλάδα δεν υπήρχε τόσο προνομιακή μεταχείριση κυβέρνησης, όσο αυτής του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η σκανδαλώδης Λίστα Πέτσα δεν θα τελειώσει για τον ΣΥΡΙΖΑ με το αντιθεσμικό όργιο της ΝΔ στην Εξεταστική Επιτροπή. Υπό αυτή την οπτική ο ΣΥΡΙΖΑ, αν κερδίσει τις εκλογές θα θέσει επί τάπητος νέα δεδομένα.
           

Παγωμένες σχέσεις

 
Δεν είναι σαφές τι απ όλα θα κυριαρχήσει στις σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία.  Οι διμερείς σχέσεις είναι παγωμένες και αυτό είναι εξαιρετικά αρνητικό. Η Τουρκία έχει σχέδιο και θα συνεχίσει να το εφαρμόζει και το 2022. Η κλονισμένη υγεία του Ερντογάν , πρόωρες εκλογές και ήττα του Τούρκου προέδρου, η τουρκική οικονομία, οι διμερείς σχέσεις είναι στην πρώτη σελίδα. Τελευταία όμως αυξάνεται η ένταση σχετικά με το ενδεχόμενο να αποκτήσει η Τουρκία πυρηνικά όπλα.  Λαμβάνοντας υπόψη την ραγδαία ανάπτυξη της στρατιωτικής βιομηχανίας , την επεκτατική εξωτερική πολιτική και την κυριαρχία των στρατιωτικών έναντι της διπλωματίας στην Τουρκία, λογικά το σχέδιο είναι υπαρκτό.

Σε κάθε περίπτωση όμως η Τουρκία είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο. Η ελληνική κυβέρνηση απαντά όχι με ενεργητική και πολυεπίπεδη διπλωματία αλλά με ένα αδιέξοδο πρόγραμμα εξοπλισμών που επιδεινώνει το χρέος και απειλεί και με νέα χρεοκοπία τη χώρα.
Η Ελλάδα δεν πρέπει να μείνει απαθής. Πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη τις δηλώσεις και τα υπονοούμενα Τούρκων αξιωματούχων και να αντιδράσει έντονα, αλλά με σχέδιο και προοπτική. Και σε πρώτη φάση να θέσει επί τάπητος τον διμερή διάλογο.
 Η δήλωση του ο İsmail Demir, επικεφαλής της Προεδρίας της Αμυντικής Βιομηχανίας,  ότι «μπορώ να πω ξεκάθαρα ότι θα διαθέσουμε μέσα στο πεδίο που θα αντιμετωπίσουν και θα εξουδετερώσουν τους αντιπάλους, όποιοι κι αν είναι αυτοί» ερμηνεύθηκε  ως τέτοιο βήμα.
 Ο Demir είπε, επίσης,  ότι η Τουρκία αναπτύσσει πρόγραμμα πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς που. Πρόσθεσε ότι απαιτούνται περισσότερες δοκιμές για να διασφαλιστεί ότι το σύστημα λειτουργεί χωρίς δυσλειτουργίες, όταν παραδοθεί στις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις.
       

Τα πυρηνικά και η Ελλάδα

Σημειώνεται ότι  ο προβληματισμός εντάθηκε όταν  ο Ερντογάν αμφισβήτησε τη δέσμευση της Τουρκίας στη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων (NPT), την οποία η Τουρκία έχει υπογράψει. Τον Μάρτιο του 2018, ο Ερντογάν υποσχέθηκε να αποκτήσει προηγμένο στρατιωτικό υλικό, συμπεριλαμβανομένων πυρηνικών πυραύλων, συγκρίνοντας τις στρατιωτικές δυνατότητες της Τουρκίας με αυτές των ΗΠΑ. Ακόμη, ο Ερντογάν δήλωσε τον Σεπτέμβριο του 2019 ότι «ορισμένες χώρες έχουν πυραύλους με πυρηνικές κεφαλές και όχι μόνο έναν ή δύο. Αλλά μάς λένε ότι δεν μπορούμε να έχουμε κι εμείς. Αυτό δεν θα το δεχτώ ποτέ». Τώρα οι δηλώσεις αυτές συνδέονται με τις σημερινές άλλων Τούρκων αξιωματούχων για να εξαχθούν συμπεράσματα:
Είτε είναι αλήθεια , είτε όχι, η Ελλάδα πρέπει:
1.    Να απευθυνθεί στη διεθνή κοινότητα, να κάνει διεθνή καμπάνια, να αναδείξει το πρόβλημα και να θέσει ζήτημα πυρηνικών για την Τουρκία. Να ζητήσει συνομιλίες όπως  για τον έλεγχο του προγράμματος του Ιράν.
2.    Να καταγγείλει την Τουρκία για απειλές κατά της ειρήνης σε όλη την περιοχή.

3. Να το εντάξει στην ατζέντα της ΕΕ και των τριμερών σχημάτων συνεργασίας