του Σπύρου Σουρμελίδη

Εξέφρασε την Ελλάδα της αντίστασης κατά των κατακτητών, της αντίστασης στο εμφυλιακό κράτος, της προσφυγιάς, των αγώνων για ελευθερία, ειρήνη, δημοκρατία, της αντίστασης κατα της χούντας. Εδωσε ελπίδα και θάρρος στους ελληνες, στα πέτρινα χρόνια, μεσα απο την μουσική του, αναδεικνύοντας τα μεγάλα ιδανικά που εξέφρασαν μεγάλοι ποιητές και λογοτέχνες.  Εφερε στην κάθε γειτονιά τον Καβάφη, τον Σεφέρη, τον Ρίτσο, τον Ελύτη, τον Πάμπλο Νερούδα, τον Αναγνωστάκη, τον Γκάτσο , τον Ελευθερίου, τον Σολωμό και τον Κάλβο.  Και συγχρόνως έκανε γνωστή στα πέρατα του κόσμου αυτή την Ελλάδα, των ποιητών, του μόχθου, της αντίστασης, του Ζορμπά. 
Κάποιοι προσπαθούν τώρα να τον φέρουν στα μέτρα τους, για να πείσουν ότι ήταν και αυτοί εκεί. Υποκλίνονται γιατί δεν αντέχουν να είναι απέναντι. 

Οι επόμενες γενιές θα γνωρίζουν πρωτίστως τον Μίκη της μουσικής. Μόνο που η μουσική του ήταν το δικό του “όπλο”, ηταν η πιο πολιτική πράξη του. Αυτός ήταν ο Μίκης των μεγάλων ιδεών, των μεγάλων αγώνων, του θάρρους, της ελπίδας.

Η μουσική του Θεοδωράκη, η μελοποιημένη ποίηση, συνδέθηκε με περιόδους-ορόσημα της σύγχρονης Νεοελληνικής Ιστορίας, όπως η Μικρασιατική Καταστροφή, η Αντίσταση και η Κατοχή, ο Εμφύλιος, η Δικτατορία. Και συγχρόνως ύμνησε με μοναδικό τρόπο το λευκό και γαλάζιο της Ελλάδας. Μερικοί από τους ποιητές που μελοποιήθηκαν είναι η Σαπφώ, ο Σολωμός, ο Κάλβος, ο Καβάφης, ο Καρυωτάκης, η Πολυδούρη, ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Ρίτσος, ο Λειβαδίτης, ο Αναγνωστάκης, ο Καββαδίας, ο Ελευθερίου, ο Γκάτσος.

 Ο καλλιτεχνικός κόσμος της χώρας υποκλίθηκε μπροστά του, συνεργάστηκαν μαζί του ακόμα και αυτοί που δεν καταλάβαιναν  όσα εξέφραζε. Οι  επόμενες γενιές πάτησαν πάνω στους δρομους που χάραξε.  

Το έργο του αποτύπωσε την πορεία της Ελλάδας απο την Μικρασιατική καταστροφή μέχρι τον αγώνα κατα της χούντας και την μεταπολίτευση. Εκτός από το σπάνιο ταλέντο του, ηταν η συμμετοχή του στην δραματική πορεία της ελληνικής κοινωνίας, που τον ενέπνευσε. Δεν  ήταν απλός παρατηρητής , δεν ηταν σχολιαστής απο μακριά. Συμμετείχε με πάθος και με κόστος προσωπικό. Βρέθηκε στην εξορία, στις φυλακές, στην Μακρόνησο. 

Η εμπλοκή του με την πολιτική μετά την δεκαετία του 80 , δεν θυμίζει τον Θεοδωράκη των προηγούμενων δεκαετιών. Η συμμετοχή του στα  κοινά μετά την μεταπολίτευση δεν ηταν ευθύγραμμη.

Ομως οι πρώην σύντροφοι του του “συγχώρεσαν” κάθε επιλογή και ας μην συμφωνούσαν. Γιατί δεν μπορεί να ξεχαστεί ο Μίκης της αντίστασης και της ανάτασης, ο Μίκης των μεγάλων ιδεών, ο έλληνας και παγκόσμιος Μίκης.