Του Σωτήρη Σιδέρη

Μετά την τραυματική εμπειρία του Τραμπ ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν επιχειρεί να αναστηλώσει το κύρος των ΗΠΑ εντός της Συμμαχίας ,  υπό τον καθοδηγητικό ρόλο του ιδίου και ταυτόχρονα,  να ανακαινίσει πολιτικά την ατζέντα του ΝΑΤΟ, ώστε ο αναγκαίος προσανατολισμός να εμπλουτιστεί με νέα στοιχεία. Το κέντρο βάρους είναι κοινή στάση έναντι της Ρωσίας και της Κίνας, αλλά η σύνοδος κορυφής στις 14 Ιουνίου έχει και άλλα σοβαρά θέματα. Η Τουρκία , είναι σχεδόν σίγουρο ότι σταδιακά να αναλάβει την ευθύνη του αεροδρομίου της Καμπούλ και ο Ερντογάν αναμένεται να προτείνει στον Μπάιντεν να έχει η Τουρκία ρόλο χωροφύλακα και στην ανατολική Μεσόγειο μέχρι  τον Καύκασο. Η στρατιωτικοποίηση των κατεχομένων στην Κύπρο είναι μια ακόμη  «προσφορά» και σίγουρα θα υπάρξουν και άλλες. Η Ελλάδα δεν έχει ρόλο πέραν του ότι το έδαφος όλης  της Επικράτειας μετατρέπεται σε μια τεράστια αμερικανική βάση υπό την  σιωπή των κομμάτων. Το ΝΑΤΟ προσπαθεί να επανασυστηθεί στη Δύση, αλλά τα πράγματα δεν  είναι τόσο απλά.

Η Ρωσία και η Κίνα έχουν ήδη εδώ και χρόνια στρατηγική συνεργασία σε θέματα άμυνας και ασφάλειας. Η Κίνα επεκτείνεται οικονομικά και πολλές χώρες ακόμη και εντός του ΝΑΤΟ που είναι και μέλη της ΕΕ, όπως η Γερμανία ή η Γαλλία δεν είναι εύκολο να συρθούν από τις ΗΠΑ. Να  τις στηρίξουν ναι, αλλά να συρθούν σε ένα αντικινεζικό μέτωπο δεν είναι εύκολο, καθώς τα συμφέροντα είναι πολλά. Σίγουρα θα συμφωνήσουν σε μια  αναδιοργάνωση των όρων κυβερνοασφάλειας που θέλουν οι ΗΠΑ. Ζήτημα θα ανακύψει από την πίεση της Ουάσιγκτον να δημιουργηθεί ένα νέο κέντρο  με στόχο οι χώρες της Ευρώπης , τουλάχιστον οι πιο μικρές να προμηθεύονται αμερικανικά όπλα , ενώ η ένταξη των ΗΠΑ στην PESCO θα αυξήσει την συνεργασία στους εξοπλισμούς . Και η Τουρκία θέλει να ενταχθεί στην Διαρθρωμένη συνεργασία, αλλά υπάρχουν χώρες μεταξύ των οποίων η Ελλάδα και η Κύπρος που αντιδρούν, προς το παρόν….

Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Γραμματέας του ΝΑΤΟ Στόλντεμπεργκ είπε μεταξύ άλλων ότι όλοι συμφωνούν,  ότι στη Σύνοδο Κορυφής,  έχουμε μια ιστορική ευκαιρία να ενισχύσουμε τον διατλαντικό δεσμό και να προετοιμάσουμε τη Συμμαχία μας για έναν πιο απρόβλεπτο και πιο αμφισβητούμενο κόσμο. Αυτή είναι μια ευκαιρία που πρέπει να εκμεταλλευτούμε. Σε πολιτικό επίπεδο ο κόσμος δεν είναι καθόλου απρόβλεπτος, αντίθετα μάλιστα. Όλοι μιλούν  με όλους και ξέρουν τα σχέδια και τις επιδιώξεις ο ένας του άλλου. Απρόβλεπτος είναι ο κόσμος για τους φτωχούς,  οι ανισότητες που μπορεί να προκαλέσουν κοινωνικές εξεγέρσεις που δεν αρέσουν καθόλου στο ΝΑΤΟ , ενώ οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και το ενεργειακό μελετώνται πολύ καλά. Απλά το ΝΑΤΟ θέλει έναν εχθρό και επινοεί διαρκώς ή κρίνει σκόπιμα υπερβολικά κάποιους κινδύνους , ώστε να συσπειρώνεται. Οι ΗΠΑ θέλουν να επιστρέψουν στον ηγετικό τους ρόλο στον κόσμο, άρα καις την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ είναι το καλύτερο μαντρί για την ηγεσία τους.
 

Λίγη αυτοσυγκράτηση...

Όχι φυσικά ότι η Ρωσία ή η Κίνα δεν έχουν φιλοδοξίες στον άγριο κόσμο. Κάθε άλλο. Αλλά αυτό που προκύπτει από τις συνεχείς αποφάσεις και τις πολιτικές του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ είναι η καλλιέργεια της αντιπαράθεσης και όχι η κουλτούρα διαλόγου και συνεννόησης με στόχο έναν διεθνή και κοινά αποδεκτό πυλώνα ασφάλειας. Είναι σίγουρο ότι μετά την σύνοδο κορυφής το ΝΑΤΟ θα είναι πιο επιθετικό , πιο οξύθυμο και θα αυξήσει τα έξοδά του απαιτώντας από τα κράτη –μέλη περισσότερους πόρους.

Η συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν θα επηρεάσει σίγουρα και την συνάντηση Ερντογάν –Μητσοτάκη. Δεν είναι σαφές τι ακριβώς ρόλο επιφυλάσσουν οι ΗΠΑ στην Τουρκία και αν θα υπάρξει σύγκληση. Σε κάποια σημεία , σίγουρα θα υπάρξει ύφεση , σε άλλα ίσως όχι. Είναι κρίσιμο από αυτή την άποψη το γεγονός ότι πολλές χώρες του ΝΑΤΟ δεν θέλουν ούτε να στηρίξουν την Άγκυρα εξαιτίας της προσέγγισης με την Ρωσία και την αυτοανάδειξή της σε παράγοντα ασφάλειας της περιοχής, ούτε όμως θέλουν να την εξοβελίσουν και να κάνουν τη χάρη στην Ελλάδα.  Γι αυτό και το εικονικό κλίμα περί θετικής ατζέντας που δημιουργεί η κυβέρνηση είναι εκτός πραγματικότητας. Στην σύνοδο κορυφής διακυβεύονται πολλά , άρα λίγη αυτοσυγκράτηση , δεν βλάπτει.  Είναι όμως βέβαιο  ότι θα υπάρξει αμερικανική πίεση για διάλογο με την Τουρκία. Κάπου στη μέση θα υπάρξουν συζητήσεις, αλλά μας ενδιαφέρει η κατάληξη. Ως προς τον ειδικότερο ρόλο της Ελλάδας σε μια κομβικής σημασίας για την δυτική γεωπολιτική , περιοχή, αναζητείται. Η Ελλάδα δεν έχει ρόλο, δεν έχει ειδικό βάρος, ούτε την ισχύ. Απλά θα ακολουθεί ό,τι αποφασίσουν οι ΗΠΑ . Και αυτά τα μάθουμε με την λήξη των εργασιών της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ..