Του Σωτήρη Σιδέρη

Τα συνεχή δώρα της ΕΕ και των ΗΠΑ στην Αλβανία, ένταξη στο ΝΑΤΟ, καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ , ενώ επίκειται ο ορισμός της Διακυβερνητικής για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, δεν βοήθησαν, αντίθετα επιδείνωσαν το κλίμα στα Τίρανα. Με όρους μαφίας , αντιπαραθέσεις που θυμίζουν 19ο αιώνα, λειτουργία θεσμών που παραπέμπει  σε βούρκο , η Αλβανία εισέρχεται σε νέα περίοδο όξυνσης με τον κίνδυνο η αποσταθεροποίηση να γενικευθεί και να οδηγήσει σε αποσύνθεση. Η ΕΕ , μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα , όπως και οι ΗΠΑ κινούνται σε άλλη διάσταση, δεν θέλουν να επιβάλλουν έναν σοβαρό οδικό χάρτη και τα αποτελέσματα είναι ορατά. Αμέσως μετά τις εκλογές ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα ξεκινά και πάλι τη διαδικασία καθαίρεσης του προέδρου Ιλίρ Μέτα, η αντιπολίτευση δεν έχει αναγνωρίσει ακόμη το  εκλογικό αποτέλεσμα. Είναι μια εκφυλιστική κατάσταση που θα επηρεάσει φυσικά και τις γειτονικές χώρες.

Ο πρόεδρος της Δημοκρατία Ιλίρ Μέτα, φανατικός εχθρός του Ράμα ενεπλάκη στην προεκλογική εκστρατεία κατά του Αλβανού πρωθυπουργού. Ο Ράμα, αφού κέρδισε τις εκλογές, δρομολογεί την καθαίρεση Μέτα α, που όμως αρνείται να παραιτηθεί καταγγέλλοντας εκτεταμένη νοθεία στις εκλογές.
   Την Τρίτη 4 Μαϊου το αλβανικό κοινοβούλιο υπερψήφισε την πρόταση του Σοσιαλιστικού Κόμματος να ξεκινήσουν οι διαδικασίες καθαίρεσης του Ιλίρ Μέτα από το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας με την κατηγορία ότι παραβίασε ωμά το Σύνταγμα, υποκίνησε τη διάσπαση και την αντιπαράθεση μεταξύ των Αλβανών στην προεκλογική περίοδο και προσέβαλε εκπροσώπους δυτικών στρατηγικών εταίρων στην Αλβανία. Ο Μέτα έκανε λόγο για νέα φάρσα, ενώ έχει ζητήσει να ξαναμετρηθούν οι ψήφοι. Η αντιπολίτευση, κυρίως το Δημοκρατικό Κόμμα, δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμη  αν θα  αναγνωρίσει το εκλογικό αποτέλεσμα, επιμένοντας πως θα αναλάβει κάθε δυνατή πρωτοβουλία για την διαλεύκανση «της εκλογικής σφαγής», όπως χαρακτηρίζει τις εκλογές της 25ης Απριλίου.

 Όλα αυτά από μόνα τους είναι αρκετά να προκαλέσουν αποσταθεροποίηση της Αλβανίας καθώς ο διχασμός διαπερνά σημαντικά στρώματα της κοινωνίας . Η απουσία κανόνων στην πολιτική ζωή της Αλβανίας, επιτρέπει κάθε είδους ενέργειες, παράνομες, αντισυνταγματικές, υπόγειες και φανερές, ενώ το δημοκρατικό έλλειμμα απλά είναι το κενό που πυροδοτεί και εκτροχιάζει την πολιτική ζωή .

Πέρα από τα εσωτερικά όμως πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το αλβανικό στοιχείο είναι ισχυρό και σε άλλες χώρες των δυτικών βαλκανίων που προφανώς επηρεάζεται.Οι σχέσεις με τις γειτονικές χώρες είναι σχετικά καλές, αλλά στην περιοχή όλα είναι πιθανά να συμβούν. Ας σημειωθεί πως ένα non paper , ανώνυμο, που κυκλοφόρησε μέχρι τις Βρυξέλλες στα τέλη Απριλίου για διάλυση της Βοσνίας –Ερζεγοβίνης και συνένωση Αλβανίας –Κοσόβου και Κροατών   και Σέρβων της Βοσνίας με την Κροατία και την Σερβία, προκάλεσε ένταση.

Ώρα για πρωτοβουλίες

Η  Ελλάδα έχει επίσης ανοιχτά ζητήματα με την Αλβανία και όπως είναι ευνόητο η κατ αρχήν συμφωνία Ράμα –Δένδια για παραπομπή στη Χάγη με στόχο την οριοθέτηση της ΑΟΖ δεν πρόκειται να δρομολογηθεί ποτέ. Πέραν αυτών, η εσωτερική αποσταθεροποίηση επηρεάζει και την ελληνική μειονότητα που έχει επίσης ανοιχτά ζητήματα ιδιοκτησίας και δικαιωμάτων με το αλβανικό κράτος.
Η ΕΕ για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται κατώτερη των περιστάσεων. Όσο η Γερμανία ήταν αφοσιωμένη στα οικονομικά της Ευρώπης υπήρχε ελπίδα για λύσεις στα βαλκάνια. Η στροφή της τα τελευταία 2-3 στην διπλωματία έχει πολλαπλασιάσει τα προβλήματα. Το Βερολίνο είναι εντελώς ακατάλληλο για οποιαδήποτε διπλωματική μεσολάβηση, στερείται διορατικότητας και αδυνατεί να κατανοήσει την φύση της πολιτικής , πέραν της γερμανικής. Τα δυτικά βαλκάνια είναι καθηλωμένα στην ανεργία, τη φτώχεια, τη διαφθορά , την απουσία προοπτικής και η Γερμανία συμβάλλει με τον τρόπο της στην κρίση αυτή.
Η Ελλάδα που κάποτε είχε σημαντικό ρόλο στην περιοχή έχει εξαφανιστεί. Ούτε σύνοδοι κορυφής βαλκανικών χωρών, ούτε υπουργικές σύνοδοι, ούτε ουσιαστικές συνομιλίες για εκδημοκρατισμό, λειτουργία θεσμών, κυρίως του κοινοβουλίου και της δικαιοσύνης.

Η Ελλάδα δεν έχει απολύτως τίποτα να κερδίσει από αυτή την κατάσταση, αντίθετα θα έχει νέους πονοκεφάλους. Εκατοντάδες χιλιάδες Αλβανοί ζουν στην Ελλάδα, τη Βόρεια Μακεδονία, το Κόσσοβο και τη νότια Σερβία. Οι διμερείς σχέσεις πρέπει να ξεκολλήσουν . Η Αθήνα, πρέπει να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλίες εντός της ΕΕ για να υπάρξει σαφές , αυστηρό και άμεσα εφαρμόσιμο πλαίσιο σχέσεων με την Αλβανία. Διαφορετικά, οι εξελίξεις θα είναι –κυριολεκτικά –εκρηκτικές.