του Σπύρου Σουρμελίδη 

Είναι ο Ντόναλντ Τράμπ που έχει μετατρέψει την εκλογική μάχη της 3ης Νοεμβρίου σ ένα θρίλερ, με τις επιλογές του και την αχαρακτήριστη συμπεριφορά του κυρίως σε ότι αφορά τον κορονοϊό. Λίγα 24ωρα πριν από την κρίσιμη εκλογική μάχη, οι δημοσκόποι και οι αναλυτές (δειλά  και προσεκτικά λόγω της αστοχία του 2016) αρχίζουν να δείχνουν τον Τζο Μπαϊντεν, ως τον νικητή των αμερικανικών εκλογών.  Το πρόβλημα όμως δεν μόνο το ποιος θα κερδίσει. Το μέγα θέμα είναι η ανησυχητική εικόνα  που παρουσιάζει σήμερα το αμερικανικό πολιτικό σύστημα. Η κρίση έχει βάθος και έχει αιτίες. Και αυτό αντικατοπτρίζεται και στους πρωταγωνιστές. Τον Ντόναλντ Τράμπ  και τον Τζο Μπαϊντεν, όπως και σε πολλά ακόμα πρόσωπα που έχουν κεντρικό ρόλο αυτή την εποχή.

 Η ελπίδα έρχεται από τους…. 75νταρηδες

Ο Ντόναλντ Τράμπ, χωρίς προσχήματα, προσπάθησε να μετατρέψει τον Λευκό Οίκο σε  ένα προσωπικό μαγαζί, αδιαφορώντας για θεσμούς και κανόνες. Για να είναι λαοφιλής  χρησιμοποιεί όλα τα μέσα και κάθε είδους επιχείρημα χωρίς αρχές και ηθικές γραμμές. Αντιπροσωπεύει το χυδαία επίκαιρο και εύκολο. Είναι τόσο ενοχλητικός και πλέον επικίνδυνος που ακόμα και ένα σοβαρό τμήμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος που τον ανέχθηκε, τώρα  είναι εναντίον του.

Απέναντι του οι Δημοκρατικοί, αντέταξαν ότι πιο συντηρητικό και φοβικό είχαν.  Τον Τζο Μπαϊντεν.   Έναν πολιτικό που δεν τολμά να διακηρύξει τίποτα το καινούργιο ή ελπιδοφόρο. Αναμασά πράγματα γνωστά, δεν θέλει να προχωρήσει ούτε καν πέρα απ αυτά που έκανε ο Ομπάμα (του οποίου ήταν αντιπρόεδρος) όπως π.χ. στον τομέα της υγείας. Αναγκάστηκε να αποδεχθεί ως υποψήφια αντιπρόεδρο του, την Καμάλα Χάρις, για να μην χάσει  ένα  ριζοσπαστικό κομμάτι των ψηφοφόρων των Δημοκρατικών, το οποίο ασφυκτιά από την μουχλιασμένη κεντρική γραμμή του κόμματος.  

Και οι δυο, ο Τράμπ και ο Μπαϊντεν, είναι άνω των 75 ετών. Ενδεικτικό δε της παρακμής, είναι ότι ο γερουσιαστής Μπέρνυ Σάντερς, ο αριστερότερος (με τα αμερικανικά δεδομένα) πολιτικός των Δημοκρατικών,  ο οποίος τολμά να μιλήσει  για κοινωνικό κράτος στην Αμερική, είναι επίσης άνω των 75 ετών. Η ηγεσία των Δημοκρατικών πολλά χρόνια τώρα δίνει μάχη κατά του (κεντροαριστερού)  Σάντερς,  για να μην μπορέσει να είναι αυτός ο υποψήφιος, επειδή είναι πολύ ριζοσπάστης για τα αμερικανικά πρότυπα. Και φυσικά δεν επιτρέπουν σε νεότερα στελέχη, όπως η  29χρονη, Αλεξάντρια Οκάσιο Κορτέζ –η νεότερη γυναίκα του Κογκρέσου στην ιστορία των ΗΠΑ- να εκπροσωπήσουν σε κεντρικό επίπεδο την ελπίδα στην νέα εποχή.  

Η σήψη του αμερικανικού πολιτικού συστήματος φαίνεται και από το γεγονός ότι έχει βγει ο Ομπάμα στους δρόμους με ντουντούκα, για να πείσει  τους πολίτες να πάνε να ψηφίσουν τον Μπαϊντεν. Με βασικό επιχείρημα ότι πρέπει να φύγει ο επικίνδυνος Τράμπ. «Το να τουϊτάρεις βλέποντας τηλεόραση δεν επιλύει τα προβλήματα», φωνάζει ο Ομπάμα στους δρόμους της Φιλαδέλφειας. Γιατί αυτή είναι  απλώς η ελπίδα …να φύγει ο Τράμπ!

«Πρώτα η Αμερική»

Τα προβλήματα  όμως της αμερικανικής κοινωνίας είναι τεράστια. Δεν υπάρχει βασική κάλυψη ιατρική για εκατομμύρια Αμερικανών. Η κρίση του κοροναϊού ανέδειξε  το μεγαλύτερο πρόβλημα της Αμερικής. Το πόσο εύκολα μπορείς να μείνεις άνεργος και να τα χάσεις όλα. Η «αυτοκρατορία» γεννούσε πάντα εκατομμύρια δουλειές κάθε χρόνο. Τα τελευταία χρόνια όμως η άνοδος των νέων οικονομικών δυνάμεων (Κίνα, Ινδία κα) δημιουργεί κρίσεις οι οποίες δεν μπορούν πλέον να κρυφτούν. Η ανεργία αυξάνεται και τα κόλπα του Τράμπ μόνο περιστασιακά έκρυψαν τις μεγάλες παθογένειες. Πολλές αμερικανικές Πολιτείες δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της κοινωνίας. Οι ανισότητες ήταν πάντα μεγάλες στις ΗΠΑ, αλλά  τώρα πια και έχουν γίνει μεγαλύτερες,  και οι ασθενέστερες τάξεις δεν βρίσκουν με την ίδια ευκολία δουλειά. Η ανασφάλεια έχει φέρει μίσος και διχασμό.  Γι αυτό και οι διακηρύξεις του Τράμπ για τους μετανάστες, για κάθε ξένο (ακόμα και φοιτητές) είναι δημοφιλείς. Όλοι αυτοί παίρνουν τις δουλειές των Αμερικανών και είναι φορείς …τρομοκρατικών ιδεών.  

Οι Αμερικανοί -λέει ο Τράμπ -πληρώνουν  τους ευρωπαίους , ειδικά τους Γερμανούς, συντηρούν το ΝΑΤΟ, πληρώνουν στρατό στην Μέση Ανατολή και στην Αφρική για την ασφάλεια των άλλων. Ολ αυτά έχουν απήχηση σε ένα σημαντικό τμήμα  των αμερικάνων πολιτών. Ο Τράμπ κέρδισε άλλωστε με το σύνθημα «Πρώτα η Αμερική» (America First).

Αυτό όμως το σύνθημα έδειξε και την αδυναμία. Γιατί η αμερικανική αυτοκρατορία, ήθελε να πετάξει από πάνω της κόστη που πλέον δεν μπορεί να καλύψει αφού χάνει λεφτά αντί να κερδίζει. Η επεκτατική πολιτική έφτασε στα όρια της και αρχίζει η συρρίκνωση. Την ώρα που η Κίνα μοιράζει χρήμα,  αγοράζοντας επιρροή, πλουτοπαραγωγικές πηγές και παραγωγικές δυνάμεις, στην Αφρική, στην Ασία, στην Ευρώπη, στην Αυστραλία και στην ίδια την αμερικανική Ήπειρο, ακόμα και στις ΗΠΑ.  Ο ίδιος ο Τράμπ και η κόρη του, πληρώνουν περισσότερους φόρους στην Κίνα απ ότι στις ΗΠΑ.  

Ο Τράμπ, έκανε αυτό, που έκανε και ο Γκορμπατσόφ, πριν η σοβιετική αυτοκρατορία καταρρεύσει. Απελευθέρωσε τους συμμάχους της Μόσχας αφού πια δεν μπορούσε να τους πληρώνει ούτε να κερδίζει απ αυτούς. (Μόνο που ο Τράμπ, σε προσωπικό επίπεδο  συμπεριφέρεται μάλλον όπως ο Γιέλτσιν, παρα όπως ο  Γκορμπατσόφ).

Οι εσωτερικές αντιφάσεις 

Το κίνημα κατά της αστυνομικής βίας και υπερ του δικαιώματος των μαύρων να έχουν την ίδια αντιμετώπιση,  γιατί και “Η ζωή των μαύρων αξίζει” ανέδειξε πολλές αντιφάσεις της Αμερικής. Την διακριτική μεταχείριση των μαύρων από την Αστυνομία, αλλά και την διαρκή αντιπαλότητα για το θέμα της οπλοκατοχής, το οποίο είναι μάστιγα κατά των ίδιων των πολιτών. 

Ο Τράμπ είναι ο υποστηρικτής και διαφόρων αναχρονιστικών κοινωνικών θεμάτων όπως π.χ. το θέμα των αμβλώσεων, περισσότερο για να έχει την στήριξη  φανατικών θρησκευτικών ομάδων. 

Κατά την διάρκεια της θητείας του Τράμπ φάνηκε ακόμα και η κρίση των Θεσμών. Η κομματικοποίηση  της Δικαιοσύνης (ειδικά  του Ανώτατου Δικαστηρίου) από τον Τράμπ, καταρράκωσε ένα από τους βασικούς αμερικανικούς θεσμούς. Χωρίς αιδώ ο Τράμπ κομπάζει ότι έχει διορίσει και ελέγχει την πλειοψηφία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (6 στους 9) τους οποίους και θα χρησιμοποιήσει για να αμφισβητήσει το εκλογικό αποτέλεσμα να χάσει. Δυστυχώς η Δικαιοσύνη δεν έφερε αντίρρηση  στον Πρόεδρο για πρώτη μάλλον φορά.

Είναι επίσης ο Τράμπ που άλλαζε και θεσμικούς παράγοντες σαν τα πουκάμισα χωρίς πρόβλημα και χωρίς αντιστάσεις.  

Οι αντιθέσεις και οι αντιφάσεις δημιούργησαν ένα αντι -Τράμπ κίνημα. Είναι πολλοί αυτοί που συσπειρώθηκαν  εναντίον του Τράμπ. Ενώθηκε και το Δημοκρατικό Κόμμα. Το οποίο επέλεξε έναν κεντροδεξιό υποψήφιο τον Τζο Μπάιντεν (λόγω της  συντηρητικής στροφής της αμερικανικής κοινωνίας, πρωτίστως λόγω των οικονομικών). Και η κεντροαριστερή πτέρυγα των δημοκρατικών στηρίζουν Μπαϊντεν για να φύγει ο  Τράμπ. 

Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι οι Δημοκρατικοί υπόσχονται μια ριζική αλλαγή, ούτε ευαγγελίζονται την έξοδο από την σήψη και την συρρίκνωση.

Η Αυτοκρατορία επιστρέφει στο σπίτι της;