του Σωτήρη Σιδέρη

Αμφιλεγόμενη  είναι η ερμηνεία που δόθηκε από ορισμένους στην Αθήνα, ότι η Μόσχα προτείνει να διαμεσολαβήσει μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για να ομαλοποιηθεί η κατάσταση .

Η αρχική εντύπωση πράγματι αυτή ήταν, αλλά η προσεκτικότερη ανάγνωση των δηλώσεών του δεν οδηγούν σε αυτό το συμπέρασμα. Ούτε οι πληροφορίες από τις  συζητήσεις που είχε στην Αθήνα με τον πρωθυπουργό και τον ΥΠΕΞ Νίκο Δένδια.  Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέϊ  Λαβρόφ έκανε μια τυπική δήλωση καλών προθέσεων που απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί πρόταση για διαμεσολάβηση, την στιγμή μάλιστα που γνωρίζει την βαθιά εξάρτηση της Ελλάδας από τις ΗΠΑ, δευτερευόντως και από την Γερμανία.  Το βέβαιο είναι ότι με την επίσκεψη αυτή αναθερμάνθηκαν οι διμερείς σχέσεις .  Πίσω από τις γραμμές της δήλωσης ότι η Ρωσία τάσσεται υπέρ της επέκτασης των χωρικών υδάτων μέχρι τα 12 μίλια , σύμφωνα με τη Σύμβαση για  το Δίκαιο της Θάλασσας, προστίθεται και η δεύτερη θέση του Λαβρόφ ότι κάθε μέλος αυτής της σύμβασης μπορεί να καταχωρήσει το εύρος των χωρικών υδάτων έως 12 μίλια, «τηρώντας την κοινή λογική και τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες». Η θέση αυτή περί κοινής λογικής και γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων , ελάχιστα απέχει από την τουρκική θέση ότι το Αιγαίο είναι ειδική περίπτωση και ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα, απειλώντας με πόλεμο. 

Η επίσκεψη Λαβρόφ ήρθε να καλύψει ένα ψυχρό κενό που δημιουργήθηκε από το 2018 με την απέλαση δύο Ρώσων αξιωματούχων με την κατηγορία ότι υποδαύλιζαν τις κινητοποιήσεις κατά της συμφωνίας των Πρεσπών.  Η απέλαση έγινε υπό την πίεση των ΗΠΑ. Σε αυτό το πρόβλημα προστέθηκε η αναγνώριση της αποσχισθείσης εκκλησίας της  Ουκρανίας και η αναγνώρισή της από το Οικουμενικό Πατριαρχείο συν το γεγονός ότι , παρά την διορθωτική κίνηση που έκανε ο Τσίπρας ως πρωθυπουργός να επισκεφθεί τη Μόσχα, δεν υπήρξε ουσιαστική πρόοδος.  Η σημερινή κυβέρνηση προσανατολίστηκε αποκλειστικά προς τις ΗΠΑ και την Γερμανία και αναγκαστικά η Μόσχα περίμενε την κατάλληλη στιγμή για να  ομολαποιήσει τις σχέσεις της  , αλλά και η Αθήνα να αναζητήσει ένα στήριγμα που έχει ανάγκη.

ΗΠΑ - ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι βαθύτατα εξαρτημένη  και συμβεί θερμό επεισσόδιο με την Τουρκία και οι ΗΠΑ δεν παρέμβουν, δεν σημαίνει ότι δεν θα μπορεί να στραφεί οπουδήποτε για στήριξη. Η στροφή προς την Μόσχα στην περίπτωση αυτή, προυποθέτει βέβαια  ηγετικότητα και ανάληψη πρωτοβουλιών πράγμα που δεν ιχνηλατείται στον πρωθυπουργό.  Είναι σημαντικό ωστόσο ότι η Ελλάδα  θα βρει μπροστά της την Ρωσία δεδομένου ότι   είναι μόνιμο μέλος του ΟΗΕ ,  γεγονός που καθιστά εθνικά αναγκαίο  οι δίαυλοι να αναθερμανθούν.
Ακόμη και αν ο Λαβρόφ υπέβαλλε και σχέδιο διαμεσολάβησης δεν θα μπορούσε εύκολα να γίνει αποδεκτό. Πρώτον γιατί θα το απέρριπταν οι ΗΠΑ που θεωρούν την Ελλάδα   υποχείριό τους. .  Δεύτερον θα την απέρριπτε το Βερολίνο παρά το γεγονός ότι είναι ανίκανο να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο πέραν της οικονομίας. Η Γερμανία είναι αναγκαία , για την Ελλάδα ενόψει της συνόδου κορυφής του Δεκεμβρίου οπότε και μια τεράστια ατζέντα θα μπει στο τραπέζι  και κατά συνέπεια η Αθήνα ούτε που διανοείται ρήξη, πέραν του ότι ο πρωθυπουργός δεν την διανοείται εκ πεποιθήσεως , ειδικά με το Βερολίνο.

Υπό αυτό το πρίσμα η ρωσική πολιτική στην περιοχή είναι φιλική προς την Αθήνα σε δευτερεύοντα ζητήματα, ίσων αποστάσεων στα δύσκολα και στην πράξη, συνεργάζεται με την Τουρκία γιατί αυτή η συνεργασία της αποφέρει οικονομικά οφέλη. Δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα η Μόσχα για το εύρος των χωρικών υδάτων. Πιθανόν να θέλει εμπλοκή στο ενεργειακό παιχνίδι της Ανατολικής Μεσογείου, να την ενδιαφέρει το μέλλον της Λιβύης και της Συρίας, αλλά η Ελλάδα και η Τουρκία ως προς τις διπλωματικές διενέξεις τους δεν την συγκινούν ιδιαίτερα , γι αυτό και προτείνει απευθείας διάλογο Αθήνας –Άγκυρας.  Προφανώς  η Μόσχα δεν θέλει ν αποσταθεροποίηση, αλλά αυτή είναι πιο σύνθετη συζήτηση όσο το παιχνίδι , ακόμη, το καθορίζουν οι ΗΠΑ , τουλάχιστον ως προς την Ελλάδα.
Κομβικό σημείο είναι φυσικά οι κινήσεις της Τουρκίας το επόμενο διάστημα  και κατά πόσον θα υπάρξει ομαλή κατάσταση στις ΗΠΑ και αλλαγή. Ο Ερντογάν κινείται σε άλλη διάσταση κι αυτό τον κάνει εξαιρετικά επικίνδυνο