Του Σωτήρη Σιδέρη

Δυσάρεστη έκπληξη για την ελληνική εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο έκρυβε το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ που συνεδρίασε την Δευτέρα 15 Ιουνίου με την συμμετοχή του Αμερικανού ΥΠΕΞ Μάϊκ Πομπέο, ο οποίος , υπερασπίστηκε την πολιτική της Άγκυρας στην Λιβύη. Ταυτόχρονα, απέφυγε να εκφράσει την παραμικρή υποστήριξη προς την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία , αδειάζοντας όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και την ΕΕ συνολικά.

Η συμμετοχή του Πομπέο ήταν μια ευκαιρία για την Αθήνα να αποσπάσει μια ακόμη, έστω ρητορική δήλωση υποστήριξης, μετά την παρέμβαση της Γαλλίας που δηλώνει την ανησυχία της για την συμπεριφορά της Άγκυρας στην Λιβύη και την περιοχή γενικότερα. Ωστόσο , όπως παραδέχθηκε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ, μετά τη συνεδρίαση η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι ανησυχητική. Ερωτώμενος για την στάση των ΗΠΑ, ο Ευρωπαίος αξιωματούχος, είπε χωρίς περιστροφές ότι  «ο Υπουργός Εξωτερικών των HΠΑ λαμβάνει υπόψη την κατάσταση στη Μεσόγειο αλλά κυρίως σε σχέση με την κατάσταση στη Λιβύη». Δηλαδή ο Πομπέο  αδιαφόρησε για ένα από τα σημαντικά θέματα της συνόδου όπως μάλιστα το έθεσε στη δήλωσή του ο  οποίος είπε ότι  «η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο χειροτερεύει. Η Ελλάδα και η Κύπρος εκφράζουν παράπονα ότι υπάρχουν γεωτρήσεις πολύ κοντά στις ακτογραμμές τους».

Προφανώς ο Πομπέο κινείται στην γραμμή Τραμπ. Στην Αθήνα ο πρέσβης Πάϊατ, όπως και πολλοί άλλοι στην Ουάσιγκτον ή σε αμερικανικές πρεσβείες ανά τον κόσμο, διαφοροποιούνται από τον Αμερικανό πρόεδρο θέλοντας να εκφράσουν τις πιο παραδοσιακές γραμμές της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ . Είναι σίγουρο ότι ο Πάϊατ θα επιχειρήσει να διορθώσει τον Πομπέο , αλλά τις αποφάσεις δεν τις παίρνει ο Πρέσβης στην Αθήνα..
Η εξέλιξη αυτή αποτελεί κόλαφο και για την κυβέρνηση και προσωπικά για τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια, που όπου βρεθούν και όπου σταθούν δεν σταματούν να εγκωμιάζουν την στρατηγική συνεργασία Ελλάδας –ΗΠΑ , να περιοδεύουν στη βάση της Σούδας, να υπογράφουν άνευ ανταλλαγμάτων την συμφωνία για τις βάσεις και να μην είναι σε θέση, τουλάχιστον να μιλήσουν με ειλικρίνεια.
           

Διαπραγμάτευση και με Τουρκία

Ενώ στην Αθήνα τηρείται σιωπή , εκδηλωτική της αδυναμίας να εκπονηθεί ένα σχέδιο της προκοπής , ο Μπορέλ έκανε και δεύτερη ανακοίνωση. Είπε ότι  στο επόμενο συμβούλιο εξωτερικών υποθέσεων της ΕΕ  θα  συζητηθεί  το ζήτημα της σχέσης της ΕΕ με την Τουρκία «λαμβάνοντας υπόψη όλες τις πτυχές του πολύπλοκου ζητήματος»
Σημειωτέον ότι βρίσκεται σε εξέλιξη, ερήμην της Ελλάδας ένας πολύ σημαντικός για τα συμφέροντα της χώρας μας διάλογος ΕΕ-Τουρκίας που αφορά το μεταναστευτικό, την αναβάθμιση της τελωνειακής  ένωσης που ουσιαστικά θα εξελιχθεί σε ειδική σχέση και όλο αυτό το πλαίσιο διαμορφώνεται , χωρίς η Αθήνα να έχει πει το παραμικρό.

Ο Μπορέλ δεν έκανε τυχαία αυτή την ανακοίνωση. Η Γερμανία που αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους ετοιμάζεται να προωθήσει τις διαπραγματεύσεις με την Τουρκία , πρώτα για να διασφαλίσει τα γερμανικά συμφέροντα και ενδεχομένως να συμβάλει στην εκτόνωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο ή και το Αιγαίο. Έχουμε υποστηρίξει ότι οι διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη μπορούν να εξελιχθούν σε μια συνολική διαπραγμάτευση, με στόχο η Ελλάδα να προλάβει την εκδήλωση μιας μεγάλης κρίσης με την Τουρκία τους επόμενους μήνες, αλλά και να τεθούν τα θεμέλια για μια νέα συμφωνία. Γι αυτό είναι πιθανό, αν τελικά η Γερμανία θεωρήσει ότι μπορεί να διευθύνει μια τέτοια προσπάθεια, να οδηγηθούμε σε ένα μεσογειακό Ελσίνκι , δηλαδή σε έναν οδικό χάρτη για την επίλυση όλων των προβλημάτων. Πριν από λίγα 24ωρα ο σύμβουλος του Ερντογάν Καλίν βρίσκονταν στην Καγκελαρία και συζητούσε αυτή ακριβώς  την ατζέντα. Η Αθήνα, άφαντη
Στο ερώτημα, αν η ελληνική κυβέρνηση είναι προετοιμασμένη για κάτι τέτοιο, η απάντηση είναι αρνητική.