του Σωτήρη Σιδέρη

Το πρώτο συμπέρασμα από την  στρατιωτική, διπλωματική και επικοινωνιακή διαχείριση της έντασης που προκλήθηκε από την είσοδο του Ουρούτς Ρέϊς στην ελληνική υφαλοκρηπίδα την 31η Ιανουαρίου, είναι ότι: Οι Ένοπλες Δυνάμεις ήταν εκεί έτοιμες να παρέμβουν αν αυτή ήταν η πολιτική εντολή, αλλά κανείς δεν γνωρίζει πλέον ποια είναι η  κόκκινη γραμμή και σε ποια περίπτωση το πολεμικό ναυτικό θα πάρει εντολή να δράσει. Η πολιτική διαχείριση ήταν ένα χάος  ενώ η επικοινωνιακή τακτική εντελώς ανύπαρκτη.  Κάπως έτσι όμως χάθηκε ο προσανατολισμός. Διπλωματικά δεν υπήρξε καμία αντίδραση και το πιο δραματικό στοιχείο αυτών των ωρών ήταν ότι , σύμφωνα με έγκυρες πηγές, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας πληροφορήθηκε τις κινήσεις του τουρκικού σκάφους μετά από αρκετές ώρες, το πρωί της 1ης Φεβρουαρίου, ενώ το υπουργείο Άμυνας  το γνώριζε από την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου . Δείγμα ότι υπάρχει σοβαρή δυσλειτουργία είτε μεταξύ του ΥΠΕΞ και του Υπουργείου Άμυνας, είτε το ΥΠΕΞ απλά μπήκε σε «καραντίνα» για κάποιες  ώρες. 

Αλλά και αργότερα, το Υπουργείο Εξωτερικών δεν έδωσε κανένα  σοβαρό δείγμα ζωής. Θα μπορούσε για παράδειγμα  ο Νίκος Δένδιας, είτε να  στείλει επιστολή στην ΕΕ, το ΝΑΤΟ , την Ρωσία και τις ΗΠΑ και να προειδοποιήσει ότι την πρώτη φορά η Ελλάδα ήταν ψύχραιμη, την επόμενη φορά  όμως θα αντιδράσει. Και να  φέρει τους πάντες προ των ευθυνών τους. Οι πρέσβεις σε άλλες μεγάλες πρωτεύουσες του κόσμου να είχαν εντολή για άμεση αντίδραση προς τα υπουργεία Εξωτερικών και η Ελλάδα να έδινε την εικόνα μιας έτοιμης και αποφασισμένης χώρας. 

Τις κρίσιμες εκείνες ώρες λοιπόν επαναλήφθηκαν τα πολιτικά και επικοινωνιακά λάθη που είχαν καταγραφεί με την κρίση των Ιμίων , από την οποία όπως ξεκάθαρα προκύπτει ότι η κυβέρνηση και η ΝΔ που είναι στην εξουσία και αυτή κρίνεται, δεν διδάχθηκε τίποτα. 

Το τραγελαφικό στοιχείο είναι ότι στην κρίση των Ιμίων την ελληνική σημαία την πήρε ο αέρας και τώρα , πάλι ο αέρας και τα κύματα έφεραν το τουρκικό πλοίο στην περιοχή που η Ελλάδα θεωρεί δική της υφαλοκρηπίδα. 

Ένα ακόμη στοιχείο που προκάλεσε έντονα ερωτηματικά είναι το γεγονός ότι ενώ το Ουρούτς Ρέϊς είχε αποχωρήσει μια διαρροή του ΓΕΕΘΑ ήρθε να ταρακουνήσει την λογική μας. 

Σύμφωνα λοιπόν με δημοσιεύματα έγκυρων μάλιστα ιστοσελίδων , που αποδίδονταν στο ΓΕΕΘΑ,  το τουρκικό πλοίο εξήλθε το «ελληνικού FIR”. Το οποίο FIR, σε όλες τις γλώσσες του κόσμου και σε πείσμα κάποιων στην Ελλάδα αφορά αποκλειστικά πτήσεις και όχι θάλασσα. 

Ειδικοί εμπειρογνώμονες που κλήθηκαν από το omegapress. gr να σχολιάσουν το θέμα αυτό, εκτίμησαν ότι πρόκειται για σκόπιμη διαρροή του ΓΕΕΘΑ και όχι φυσικά σε έλλειψη γνώσης και είχε το νόημά της. Οι ίδιες πηγές θεωρούν ότι έστω με τον άκομψο αυτό τρόπο κάποιοι στο Υπουργείο Άμυνας πιέζουν για ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ και βρήκαν αυτόν τον τρόπο να το θέσουν. Το κόλπο όμως δεν  έπιασε ούτε θα πιάσει γιατί η κυβέρνηση ούτε που διανοείται να κάνει τέτοιο πράγμα. Σε κάθε περίπτωση όμως αυτή δεν είναι σοβαρή πολιτική. 

Οτι πουν οι ΗΠΑ

Διπλωματικές πηγές που γνωρίζουν τις σχέσεις του Μεγάρου Μαξίμου με το ΥΠΕΞ εκφράζουν απογοήτευση και αγωνία για τους επόμενους χειρισμούς. Για την στιγμή δηλαδή που οι Τούρκοι θα κάνουν το επόμενο, πιο προωθημένο βήμα . Ο πρωθυπουργός έχει εναποθέσει τα πάντα στις ΗΠΑ και για τον λόγο αυτό ικανοποιεί κάθε αίτημα των Αμερικανών. Από την αποστολή των Πάτριοτ στη Σαουδική Αραβία, την στήριξη για τη δολοφονία του Σουλειμανί, μέχρι τις βάσεις και οτιδήποτε  άλλο προκύψει ως επιθυμία θα εκτελείται χωρίς δεύτερη συζήτηση.  Δεν πρόκειται για στροφή της εξωτερικής πολιτικής πρόκειται για μη εξωτερική πολιτική που  καλλιεργεί ψευδαισθήσεις. Ο φόβος πολλών εστιάζει στην διαχείριση της επόμενης κρίσιμης στιγμής. Αν δηλαδή η Ελλάδα θα συρθεί σε διαπραγματεύσεις με την μονομερή ατζέντα του Ερντογάν ή θα καθίσει στο τραπέζι μετά από επεισόδιο . Υπάρχουν σκέψεις για ανάληψη πρωτοβουλιών  σχετικά με μια πιο διεθνοποιημένη διαπραγμάτευση με την Αίγυπτο , την Λιβύη , την Κυπριακή Δημοκρατία , την Τουρκία και την Ελλάδα, αλλά αυτή την στιγμή τουλάχιστον δεν προχωρά τίποτα αν δεν εγκριθεί από τις ΗΠΑ. Αυτή είναι η επιλογή του πρωθυπουργού και η ευθύνη όλη δική του. Επομένως το μόνο σίγουρο που γνωρίζουμε είναι ότι κάποια στιγμή η Τουρκία θα κάνει το επόμενο βήμα και όλη η Ελλάδα θα περιμένει την εξέλιξη καθώς  η κυβέρνηση, ακόμη δεν έχει αποφασίσει τι θέλει να κάνει. 

Επικοινωνιακό βατερλό

 Εκτιμήσαμε εξαρχής ότι, η κυβέρνηση δεν διδάχθηκε τίποτα από την κρίση των Ιμίων και ως προς την επικοινωνιακή διαχείριση. Τότε, στις 31 Ιανουαρίου 1996 ο ΥΠΕΞ  Πάγκαλος ήταν στην τηλεόραση και έλεγε ότι την σημαία πήρε ο αέρας. Ο ίδιος και άλλοι επιτέθηκαν στον ναύαρχο Λυμπέρη ότι θα τους οδηγούσε χωρίς λόγο σε πόλεμο. Ο πρωθυπουργός  Σημίτης, παρά τις προσπάθειες του ΓΕΕΘΑ δεν  πήγε στο Υπουργείο Άμυνας  και έμεινε στο Μαξίμου. Ο σημερινός πρωθυπουργός δεν ήταν ούτε στο Μαξίμου , ούτε στο Άμυνας . Ο ΥΠΕΞ  ενημερώθηκε τελευταίος . 

Όλα αυτά φαίνονται παράδοξα και προκαλούν σοκ, αλλά δυστυχώς είναι η πραγματικότητα. Όπως τραγική πραγματικότητα είναι ότι κανένα επίσημο όργανο του κράτους και της κυβέρνησης επί πολλές ώρες δεν έκανε επίσημες ανακοινώσεις, ας ήταν απλά ενημερωτικές , για να γνωρίζει ο λαός τι συμβαίνει και φυσικά πως θα στηρίξει την εθνική ενότητα. 

Είναι χαρακτηριστικό  ότι το στίγμα σε επικοινωνιακό επίπεδο που περιελάμβανε και την στρατιωτική και την πολιτική πτυχή, το έδωσαν δύο απόστρατοι ναύαρχοι σε τηλεοπτικούς σταθμούς. Δύο συνταξιούχοι αξιωματικοί δηλαδή, ο Αντωνιάδης και ο  Εγκολφόπουλος . Η κυβέρνηση βρίσκονταν βήματα και ώρες πίσω, πράγμα που σημαίνει ότι είχε ήδη χάσει τον έλεγχο από τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου και ενώ η κρίση ήταν σε εξέλιξη. 

Προκαλεί αγωνία και προβληματισμό τι θα συμβεί στην επόμενη κρίση που είναι θέμα χρόνου να συμβεί. Αν η κυβέρνηση και οι επιφορτισμένοι θεσμοί και φορείς δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσουν μια χαμηλής έντασης κρίσης, τι θα συμβεί στην επόμενη…