Η Εκκλησία της Ελλάδας αναγνώρισε την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας και το δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου να προχωρήσει σ αυτή την αναγνώριση, την ώρα που συνεχίζονται οι αμερικανικές πιέσεις –μέσω της ελληνικής κυβέρνησης- προς όλα τα Ορθόδοξα Πατριαρχεία και Εκκλησίες να αναγνωρίσουν την Ουκρανική Εκκλησία, η οποία αποσπάστηκε από το Ρωσικό Πατριαρχείο. Μάλιστα μια από τις επιδιώξεις του Μάικλ Πομπέο, όταν ήρθε στην Ελλάδα ήταν και η πίεση για την αναγνώριση της Ουκρανικής Εκκλησίας.
Η επίσκεψη του Μάικλ Πομπέο στην Αρχιεπισκοπή την τελευταία μέρα της παραμονής του στην Αθήνα ( Κυριακή 6.10), δεν ήταν τουριστικού ή εθιμοτυπικού χαρακτήρα  ή γιατί η σύζυγός του το θέλησε. Σκοπός του ήταν να συναντηθεί με τον Αρχιεπίσκοπο και να διαφημίσει αμέσως την συνάντηση. Ο Αρχιεπίσκοπος  φρόντισε να απουσιάζει όλο το Σαββατοκύριακο, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η αμερικανική  διπλωματία έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια.
Ήταν εξαιρετικά επίμονες οι προσπάθειες της αμερικανικής πρεσβείας αλλά και διπλωματών που ασχολούνται  με τα εκκλησιαστικά θέματα, για να αναγνωριστεί εδώ και τώρα η Ουκρανική Εκκλησία. Το αίτημα έγινε σαφές με πολλούς τρόπους.

Ένας πρωτοφανής εκβιασμός

Την επομένη της αναχώρησης του Μ. Πομπέο από την Αθήνα, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών ασχολήθηκε με την …εκκλησιαστική διπλωματία. «Ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν πρέπει να μείνει μόνος του σ  ένα τόσο σημαντικό ζήτημα» ήταν η ακριβής διατύπωση αρμοδίων παραγόντων της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εξωτερικών. Η ενασχόληση δεν σταματά εδώ. Οι αρμόδιοι παράγοντες λένε ότι και τα Πατριαρχεία όπως και οι Ορθόδοξες Εκκλησίες (δηλαδή Αλεξάνδρεια, Ιεροσόλυμα, Κύπρος, Αμερική κα) πρέπει να αναγνωρίζουν την Ουκρανική Εκκλησία. Συμπληρώνοντας ότι και τα Πατριαρχεία και οι Εκκλησίες λαμβάνουν …βοήθεια. Άρα πρέπει να λογοδοτούν , να δίνουν απολογισμό για το πώς χρησιμοποιείται αυτή η βοήθεια. Είναι μάλλον η πρώτη φορά που γίνεται με ωμό τρόπο μια τέτοια αναφορά για τις σχέσεις του ελληνικού κράτους με την Ορθοδοξία.
Και όλο αυτό για την Ουκρανική Εκκλησία παρακαλώ.
Δεν χρειάζεται  μεγάλη φαντασία για να συνδυαστεί η χρονική σύμπτωση. Ο κ. Πομπέο επεδίωξε να συναντηθεί με τον Αρχιεπίσκοπο, η αμερικανική διπλωματία ασχολήθηκε με την Εκκλησία της Ελλάδας και το υπουργείο Εξωτερικών θυμήθηκε την βοήθεια προς τα Πατριαρχεία και την υποχρέωση λογοδοσίας.
Πρέπει όμως να πούμε πως ήδη δύο Εκκλησίες που αναφέρονται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν συμφωνούν με την αναγνώριση της Αυτοκεφαλίας της Ουκρανικής Εκκλησίας.
Η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία, με απόφαση που απέστειλε στον Οικουμενικό Πατριάρχη ο Πατριάρχης Σερβίας Ειρηναίος, γνωστοποίησε ότι δεν προτίθεται να αναγνωρίσει την αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας καθώς ηγούνται "σχισματικές παραφυάδες".
Πιο αναλυτικός ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος διαφωνεί επίσης. Στην επιστολή που έστειλε τον Μάρτιο ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων επισημαίνεται ότι "αντί ειρηνεύσεως και ενότητος των Ορθοδόξων της Ουκρανίας, επαπειλείται ο κίνδυνος διασπάσεως της ενότητος της ανά τον κόσμο Ορθοδοξίας" και "η κατ' Αλβανίαν Αυτοκέφαλος Ορθόδοξος Εκκλησία απευθύνει θερμήν παράκλησιν, όπως το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, αξιοποιών το κατ' εξοχήν προνόμιον του συντονισμού των Ορθοδόξων Εκκλησιών, συγκαλέσει το συντομότερον δυνατόν Πανορθόδοξον Σύναξιν ή Σύνοδον, προκειμένου να προληφθή ο εμφανής κίνδυνος δημιουργίας οδυνηρού Σχίσματος».
Ολ αυτά βεβαίως δεν εισακούσθηκαν από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ή την Ελληνική Εκκλησία. Η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδας, τελικά απόφασισε να επικυρώσει την πρόσφατη απόφαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, και να συμφωνήσει ότι είναι δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου να χορηγεί Αυτοκεφαλία.

Η βιασύνη του Μάικλ Πομπέο

Το πιθανότερο είναι πως η Εκκλησία της Ελλάδας θα αναγνώριζε την Αυτοκέφαλη πλέον Ουκρανική Εκκλησία. Έστω και με κάποια καθυστέρηση, έστω και με δυσαρέσκεια, η οποία δεν κρύβεται ούτε και μετά την απόφαση της Ιεράς Συνόδου. Αλλωστε είχε δημιουργηθεί στις αρχές του καλοκαιριού ειδική επιτροπή από 21 μητροπολίτες, θεολόγους  και στελέχη της Ιεράς Συνόδου,  για να εξετάσουν το θέμα και να καταλήξουν σε συγκεκριμένη πρόταση. Όμως ο Μάικλ Πομπέο θέλησε να το καταστήσει ορατό ότι ο ίδιος κινήθηκε για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Ο λόγος  της βιασύνης πρέπει να αναζητηθεί στα όσα συμβαίνουν στο εσωτερικό των ΗΠΑ σε βάρος του Προέδρου Τράμπ, δια της Ουκρανίας. Ο στενότερος  (δεν έχουν απομείνει και πολλοί) πλέον συνεργάτης του Προέδρου Τράμπ, ο Μ. Πομπέο είναι και ο ίδιος εμπλεκόμενος στο «ουκρανικό σκάνδαλο». Στην προσπάθεια όπως λέγεται του Προέδρου Τράμπ να κινήσει έλεγχο στην Ουκρανία σε βάρος του υιού του Δημοκρατικού αντιπάλου του, του Τζό Μπάιντεν. Το θέμα θεωρητικά,  μπορεί να οδηγήσει στην έκπτωση του Αμερικανού Προέδρου από το αξίωμα του.
Το επιτελείο του Τράμπ λοιπόν θέλει και να στηρίξει  τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι (μέσω του οποίου υποτίθεται ότι ζητήθηκε ο έλεγχος σε βάρος του Μπάιντεν) και να δείξει ότι ασχολείται με την Ουκρανία αλλά για τα αμερικανικά συμφέροντα σε βάρος της Ρωσίας.   Ο κ. Πομπέο λοιπόν είχε λόγο να βιάζεται για την αναγνώριση της Ουκρανικής Εκκλησίας από τα Πατριαρχεία και τις Ορθόδοξες Εκκλησίες.