του Σωτήρη Σιδέρη

Παρασκηνιακές συζητήσεις που  μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές ανατροπές στην βαλκανική πολιτική της Ελλάδας βρίσκονται σε εξέλιξη . Έγκυρες διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η κυβέρνηση προχωρεί σε σοβαρές αλλαγές στις σχέσεις με την Αλβανία , τηρεί αμφιλεγόμενη στάση έναντι της  Βόρειας Μακεδονίας, ενώ ερωτηματικά ανακύπτουν από τις πληροφορίες ότι συζητά την αναγνώριση του Κοσσόβου που αποτελεί πάγιο αίτημα των ΗΠΑ. Σημειώνεται ότι για πρώτη φορά Έλληνας πρωθυπουργός  συναντάται με τον Κοσσοβάρο ηγέτη  Χακίμ Θάτσι, γεγονός που ενίσχυσε την έντονη φημολογία ότι η Αθήνα κινείται προς αναγνώριση , όχι άμεσα αλλά σε εύθετο χρόνο , κάτι που αν συμβεί αλλάξει τις ισορροπίες με την Σερβία και το αλβανικό στοιχείο στα Βαλκάνια. Ενημερωμένες πηγές σημειώνουν επίσης ότι προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι όλα αυτά εξελίσσονται ουσιαστικά στο κενό,  δηλαδή χωρίς πολιτικές επεξεργασίες και κυρίως χωρίς συζήτηση για ανταλλάγματα, πέραν του ότι υπάρχει και θέμα αρχής που παραπέμπει στην Κύπρο.

Η συζήτηση για το μέλλον των σχέσεων με την Αλβανία επικεντρώνεται το τελευταίο διάστημα στην στάση που θα τηρήσει η Αθήνα στην σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 17-18 Οκτωβρίου, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να έχει δεσμευθεί στη ΔΕΘ,  ότι δεν θα συναινέσει σε έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων εάν, όπως είπε, «δεν δω έμπρακτα μέτρα που θα αίρουν διακρίσεις που γίνονται εις βάρος της εθνικής, ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία».
 Η θέση αυτή δεν επαναλήφθηκε με την ίδια σαφήνεια στην συνάντησή του πρωθυπουργού με τον Αλβανό ομόλογό του Έντι Ράμα  στη Νέα Υόρκη. Όπως έγινε γνωστό, ο πρωθυπουργός ζήτησε από τον Ράμα να προωθήσει το  νόμο για  τη μειονότητα, αλλά χωρίς την απειλή βέτο και έκλεισαν ραντεβού στην Αθήνα στις 29-30 Οκτωβρίου στο περιθώριο της  της Ευρωαραβικής Συνόδου, αλλά θα έχει προηγηθεί η σύνοδος κορυφής της ΕΕ.
Σημειώνεται ωστόσο, ότι ενώ η ΕΕ συλλογικά είχε αποφασίσει αρχικά να εξεταστούν χωριστά η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία, προκειμένου να δοθεί πράσινο φως στα Σκόπια,  καθώς τα Τίρανα αντί να σημειώσουν πρόοδο χειροτερεύουν τις επιδόσεις τους, ξαφνικά το Βερολίνο για δικούς του λόγους ανέτρεψε την αρχική της θέση  και τώρα θέλει να δοθούν και στις δύο χώρες ενταξιακές  διαπραγματεύσεις.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Ράμα, φέρεται να έπεισε την Μέρκελ ότι αν η Αλβανία δεν πάρει μια θετική απόφαση θα οδηγηθεί σε κατάρρευση , θα επηρεαστεί και το Κόσσοβο και αυτό θα επηρεάσει όλα τα βαλκάνια . Προφανώς όμως η Αλβανία μπορεί να καταρρεύσει οικονομικά και  θεσμικά ανεξάρτητα από την απόφαση που θα ληφθεί , οπότε η επιχειρηματολογία του Ράμα στερείται ισχυρών επιχειρημάτων. Άλλωστε και για την διαφθορά και για την οικονομική κρίση και για την κρίση δημοκρατίας φέρει μεγάλες ευθύνες ο ίδιος ο Αλβανός πρωθυπουργός.
           

Στα όρια της φαιδρότητας

Οι ψίθυροι που ακούγονται από το Μέγαρο Μαξίμου, ότι η Ελλάδα μπορεί να συναινέσει στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία αλλά μέσω ενός οδικού χάρτη θα ελέγχει την ευρωπαική της πορεία , είναι φαιδρή. Με το ίδιο σαθρό επιχείρημα ο Καραμανλής συναίνεσε το 2005 στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας χωρίς να την υποχρεώσει να αναγνωρίσει την Κύπρο και παραπεμφθούν οι διμερείς διαφορές στη Χάγη και ιδού τα αποτελέσματα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Το επιχείρημα πάντως ότι μια αρνητική εξέλιξη θα συμπαρασύρει και το Κόσσοβο, φαίνεται ότι χρησιμοποιείται και από το Βερολίνο και από την Αθήνα προκειμένου να αναγνωριστεί από την Ελλάδα το κράτος αυτό. Η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη φέρεται να τηρεί θετική στάση, κάτι που ενδεχομένως προκάλεσε την άμεση αντίδραση της Σερβίας . Ο Σέρβος πρόεδρος Α. Βούτσιτς συναντήθηκε στη Νέα Υόρκη με τον κ. Μητσοτάκη και του ζήτησε να μην αλλάξει η θέση της Αθήνας με τον πρωθυπουργό να απαντά θετικά. Ωστόσο είναι προφανές ότι το Βελιγράδι  κάτι γνωρίζει και ανησυχεί…
           

Πάγωμα για την ΑΟΖ

Αίσθηση επικρατεί σε διπλωμάτες σχετικά με το μήνυμα που έστειλε, σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές  η κυβέρνηση μέσω του ΥΠΕΞ Νίκου Δένδια στα Τίρανα σχετικά με την εκκρεμή συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες. Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε καταλήξει σε μια συμφωνία με τα Τίρανα μετά από διάλογο και την μικρή τροποποίηση της συμφωνίας του 2009,  αλλά η αλβανική κυβέρνηση ουδέποτε την ενέκρινε με το πρόσχημα ότι δεν λειτουργεί το συνταγματικό δικαστήριο , το οποίο πρέπει να δώσει την συγκατάθεσή του. 
Ο κ Δένδιας, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές διεμήνυσε ότι δεν αναγνωρίζει την τροποποιημένη συμφωνία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ  και ότι η νέα κυβέρνηση επιμένει στην συμφωνία του 2009. Αυτό σημαίνει ότι η υπόθεση παγώνει, όπως προφανώς παγώνει και όλο το πακέτο που συζητούσαν οι δύο χώρες από το 2013 ουσιαστικά και περιελάμβανε την άρση του εμπολέμου καθεστώτος, την ψήφιση νόμου για τη μειονότητα, τις θαλάσσιες ζώνες.
Απομένει να διαπιστωθεί αν η απαίτηση για την ψήφιση του νόμου για τον αυτοπροσδιορισμό και τις περιουσίες της μειονότητες που πλέον θεωρείται ευρωπαικό προαπαιτούμενο θα παραμείνει μέχρι τέλους  ή η κυβέρνηση θα τον προσπεράσει και θα συναινέσει στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Επειδή όμως φαίνεται ότι η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία θα αντιμετωπιστούν από κοινού, η Αθήνα ενδεχομένως ελπίζει ότι δεν θα ληφθεί απόφαση και θα κρυφτεί πίσω από την Ολλανδία και τη Γαλλία που είναι επιφυλακτικές . Αυτό όμως σημαίνει ότι θα τιμωρηθεί και η Βόρεια Μακεδονία , την στιγμή μάλιστα που δεν  είναι καθόλου βέβαιο ότι ο Ζάεφ θα συνεχίσει να είναι κυρίαρχος στα Σκόπια , ήδη η επιρροή του μειώνεται και προσπαθεί να προσελκύσει δυνάμεις του Γκρούεφσκι που παραμένουν ισχυρές. Ενδεχόμενη πτώση του Ζάεφ θα κλονίσει όλα τα βαλκάνια, γιατί θα υπάρξει εθνικιστική αναδίπλωση με απρόβλεπτες συνέπειες και στις σχέσεις με την Ελλάδα και με τις άλλες γειτονικές χώρες
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η νέα κυβέρνηση, δεν έχει προβεί σε καμία σοβαρή επεξεργασία και ουσιαστικά καθηλώνει τις διμερείς σχέσεις με όλες τις χώρες των βαλκανίων. Όλα αυτά τα θολά και επικίνδυνα μηνύματα εκπέμπονται κυρίως από το Μέγαρο Μαξίμου και δευτερευόντως από τον ΥΠΕΞ Νίκο Δένδια. Η εικόνα αυτή είναι αρνητική για τη χώρα, καθώς  η Ελλάδα ως ισχυρότερη χώρα είναι αυτή που πρέπει να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και να βρίσκει λύσεις και όχι να ξαναγίνει αρνητικός πρωταγωνιστής. 
Υπό αυτή την οπτική οι αποφάσεις της κυβέρνησης στην σύνοδο κορυφής στις 17-18 Οκτωβρίου , η στάση της στο θέμα του Κοσσόβου και έναντι της Βόρειας Μακεδονίας μπορούν να επιδράσουν αρνητικά στο κλίμα στην περιοχή. Κυρίως όμως προκαλεί εντύπωση ότι στο σύνολό τους οι πολιτικές δυνάμεις αδυνατούν να αναλύσουν τις ραγδαίες διεθνείς εξελίξεις , όπως και τις εξελίξεις στην περιοχή μας και αυτό είναι επίσης ανησυχητικό…. 

.