Με πανηγυρικούς τόνους οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ δήλωσαν στην ειδική σύνοδο κορυφής για το Brexit στις 29 Απριλίου ότι θα είναι ενωμένοι έναντι του Λονδίνου κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Η Γερμανία ηγήθηκε αυτής της στάσης συνεπικουρούμενη από τη Γαλλία. Με τον τρόπο αυτό το Βερολίνο επιβεβαίωσε τον ηγετικό του ρόλο στην Ευρώπη και κυρίως έθεσε το πλαίσιο έναντι της Αγγλίας. Οι διαπραγματεύσεις θα είναι δύσκολες για το Λονδίνο, καθώς η Αγγλία δεν θα έχει απέναντί της τη Γερμανία και τους 27 , αλλά και ένα ισχυρό κίνημα εντός της χώρας που δεν ήθελε την έξοδο από την ΕΕ.
Ταυτόχρονα όμως οι διαπραγματεύσεις αποχώρησης της Αγγλίας θα είναι δύσκολες και για την ΕΕ γιατί συμπίπτουν με την απόφαση των 27 για την Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων. Ωστόσο , ούτε στο πρώτο θέμα γνωρίζει κανείς εκ των προτέρων ποια θα είναι η κατάληξη, ούτε στο δεύτερο. Το βέβαιο ότι στο πρώτο διακηρύχθηκε η ενότητα της ΕΕ, αλλά με την Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων αυτή η ενότητα απειλείται. Έναντι της Αγγλίας η Γερμανία επιβεβαιώνει την κυριαρχία της, αλλά αυτή η υπεροχή είναι πολύ πιθανό να υποστεί ισχυρά πλήγματα και φυγόκεντρες τάσεις.
Με απλά λόγια η ΕΕ μπαίνει σε μια νέα μεταβατική περίοδο , αλλά που θα την οδηγήσει αυτή η περίοδος δεν είναι καθόλου βέβαιο. Η διεθνής κατάσταση ξεφεύγει και από τις ισορροπίες που καθόρισαν τον κόσμο μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, σε μερικές περιπτώσεις, όπως αυτή της Κορέας και της Τουρκίας, αλλά και η κρίση στη Συρία, ξεφεύγουν και από την λογική.
Η Γερμανία μπορεί να έχει οικονομική κυριαρχία στην Ευρώπη, να επιδιώκει και την πολιτική κυριαρχία, αλλά οι δυνάμεις της δεν αρκούν σε καμία περίπτωση να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στα παγκόσμια πράγματα.
Υπό αυτό το πρίσμα είναι αναγκαίο, η ΕΕ να ολοκληρώσει το ταχύτερο δυνατό τις διαπραγματεύσεις με την Αγγλία και να αποσαφηνίσει τον προσανατολισμό της. Η Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων θα αποτύχει , αν υπάρχει ακόμη χρόνος, η ιδέα αυτή πρέπει να εγκαταλειφθεί και να εργαστούν όλοι για μια και αδιαίρετη ΕΕ, με πρόταγμα την πολιτική ενότητα και την οικονομική ισορροπία. Διαφορετικά, το μέλλον θα είναι ζοφερό.
Η Ελλάδα δεν έχει επεξεργαστεί θέσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι για το μείζον θέμα της άμυνας, ασφάλειας και της φύλαξης των συνόρων ούτε η κυβέρνηση γενικότερα, ούτε το υπουργείο Εξωτερικών κυρίως έχουν επεξεργαστεί τις ελληνικές θέσεις. Αυτό περικλείει τον κίνδυνο μιας επικίνδυνης και πολύχρονης περιθωριοποίησης της χώρας με συνέπειες ακόμη μεγαλύτερες λόγω της μεγάλης αστάθειας στα βαλκάνια, την Τουρκία και την Ευρώπη γενικότερα.