Στο Βερολίνο και πάλι ο Αντώνης Σαμαράς με την ελπίδα να αλαφρώσει τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης του έναντι των δανειστών. Πριν όμως φτάσει στην γερμανική πρωτεύουσα η απάντηση σ αυτά που θα ζητήσει-συζητήσει έχει ήδη δοθεί. Η κα Λαγκάρντ ευθέως και η κα Μέρκελ δια του Σπίγκελ, διαμηνύουν στον κ. Σαμαρά: Μάζεψε τους φόρους γιατί οι δικοί σου, πλούσιοι και φτωχοί, δεν πληρώνουν, μην περιμένεις δηλαδή από εμάς άλλες «χάρες».
Όμως τα 70 δις ληξιπρόθεσμα χρέη που δεν μπορούν να πληρώσουν οι έλληνες πολίτες, και τα stress tests των τραπεζών που έρχονται των Οκτώβριο, δείχνουν την πραγματική εικόνα, αναδεικνύοντας την αποτυχία της πολιτικής που ακολουθεί η συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Τι μπορεί να περιμένει από την Αγκελα Μέρκελ ο κ. Σαμαράς; Ελάχιστα πράγματα.
Πριν ακόμα φτάσει το Βερολίνο, ΔΝΤ και γερμανική κυβέρνηση, εστίασαν και πάλι στο θέμα της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής, για να βάλλουν φρένο στη φόρα του κ. Σαμαρά να ζητήσει ελαφρύνσεις, διευκολύνσεις. Η γερμανική κυβέρνηση επισήμως δήλωσε ότι δεν θα γίνει συζήτηση για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Ο κ. Σαμαράς όμως θέλει να προχωρήσει σε κάποιες περιορισμένες έστω ελαφρύνσεις και σε κάποια αλλαγή των δυσβάστακτων μέτρων, πρέπει πρώτα να εξασφαλίσει μια κάποια υπόσχεση ότι θα υπάρξει μια ακόμα αναδιάρθρωση του χρέους.
Αυτό είναι η αρχή ώστε να μπορέσει να αναδιαρθρώσει και τα χρέη των πολιτών προς τις τράπεζες και το δημόσιο. Ο κ. Σαμαράς φυσικά και η κυβέρνηση του αυτό που μπορεί αν περιμένουν είναι επιμήκυνση της αποπληρωμής του χρέους, άρα αυτό που μπορεί να κάνουν είναι αντιστοίχως επιμήκυνση της αποπληρωμής των εσωτερικών χρεών. Μόνο που το ζήτημα είναι πιο σύνθετο και πιο μεγάλο και γι αυτό δεν μπορεί αν αντιμετωπισθεί με ημίμετρα.
1. Το χρέος έχει καταστεί τρόπος διοίκησης της οικονομίας, τρόπος πολιτικού ελέγχου των υπερχρεωμένων κρατών από τους δανειστές, δηλαδή από τις ισχυρότερες χώρες. Το ζητούμενο για την Γερμανία δεν είναι να πάρει το λεφτά της πίσω – έχει ήδη βγάλει δισεκατομμύρια από την Ελλάδα και μέσω των λαδωμένων πολιτικών αποφάσεων- το ζητούμενο είναι να ελέγχει για τα επόμενα πολλά χρόνια την Ελλάδα όπως και πολλές ακόμα χώρες της ΕΕ και της ευρωζώνης. Το ίδιο ισχύει και για την Γαλλία η οποία παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ίδια, αισθάνεται επικυρίαρχος στην Ελλάδα και αλλού. Άρα δεν έχουν λόγο να κάνουν διευκολύνσεις γιατί πολύ απλά δεν τους ενδιαφέρει η ανάπτυξη, ούτε και η γρήγορη αποπληρωμή.
2. Το ελληνικό χρέος, παρά το γεγονός ότι έχει γίνει ένα μεγάλο κούρεμα, δεν είναι βιώσιμο, δεν μπορεί επομένως να αποπληρωθεί. Για να γίνει κάτι τέτοιο χρειάζονται ρυθμοί ανάπτυξης επιπέδου Κίνας ή Βιετνάμ. Για το θέμα αυτό υπάρχει αντιπαράθεση και μεταξύ Ευρώπης και ΔΝΤ.
3. Είναι απαραίτητο να υπάρξει ριζική αλλαγή, δηλαδή με πολλούς τρόπους «κούρεμα» (αυτό που απλά αποκαλούμαι «κούρεμα χρέους»). Πρωτίστως πρέπει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να «κουρέψει» τις απαιτήσεις της στο πραγματικό κόστος των ομολόγων. Δηλαδή για τα ελληνικά ομόλογα που αγόρασε στο 20%-50% δεν δικαιούται να ζητά το 100%, αλλά τα λεφτά που πλήρωσε. Αυτό ζητά από την Γερμανία και την ευρωζώνη συνολικά και το ΔΝΤ και η Ουάσιγκτον. Φυσικά για όλες τις χώρες και όχι μόνο για την Ελλάδα.Πρέπει συγχρόνως να υπάρξουν και άλλα μέτρα που θα ολοκληρώσουν μια αναδιάρθρωση χρέους ώστε να γίνει βιώσιμο. Αυτό μπορεί και πρέπει να γίνει συνολικά στην ΕΕ όπως προτείνει άλλωστε και ο ΣΥΡΙΖΑ έχοντας ήδη διαπιστώσειi την αλλαγή κλίματος στην Ευρώπη για το θέμα αυτό.
4. Τα μέτρα που έχουν επιβληθεί μέσω του Μνημονίου έχουν οδηγήσει στην απόλυτη καταστροφή της ελληνικής οικονομίας. Αφού δεν υποτιμήθηκε το νόμισμα(ευρώ) υποτιμήθηκαν όλες οι αξίες, μισθοί, περιουσιακά στοιχεία κλπ. Όμως τα χρέη πρέπει να πληρωθούν στις προηγούμενες φουσκωμένες αξίες και όχι στην σημερινή υποτιμημένη κατάσταση.Τα μέτρα εκτός από την αύξηση της ανεργίας και το κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για ανάπτυξη.
5. Παρά τα όσα έγιναν για την σωτηρία των Τραπεζών, συνεχίζεται η αβεβαιότητα και η αγωνία για την βιωσιμότητα τους. Ο λόγος είναι κυρίως γιατί μια καλοβολεμένη κρατικοδίαιτη επιχειρηματικής τάξη, δεν θέλει να πληρώσει να χρέη της, θεωρώντας ότι θα πληρώσουν μόνο οι πιο κάτω. Έχουν τόσους δεσμούς με την πολιτική τάξη που εξασφαλίζουν την ασυλία τους. Μόνο που τώρα οι δανειστές πιέζουν και αυτούς. Επομένως ή οι Τράπεζες θα αλλάξουν χέρια για να απαιτήσουν στην συνέχεια τα χρέη από όλους, κρατικοδίαιτους και μη, ή οι σημερινές διοικήσεις θα συγκρουστούν με τις επιχειρήσεις που χρωστάνε. Αυτό το δεύτερο δεν είναι εύκολο να γίνει, λόγω της αυξημένης και πολυετούς διαπλοκής, των μεταξύ δηλαδή τραπεζών και επιχειρήσεων σχέσης. Αυτός είναι ο τώρα ο φόβος, ότι τα stress tests θα αναδείξουν τις μαύρες τρύπες.
6. Τα μέτρα έχουν διαλύσει τη μεσαία και μικρομεσαία οικονομία. Στόχος άλλωστε του Μνημονίου ήταν και είναι η διάλυση της μικρής ελληνικής οικονομίας στο όνομα της εξυπηρέτησης των μεγάλων επιχειρηματικών σχεδίων. Μόνο που ούτε αυτό γίνεται αφού η τράπουλα είναι σημαδεμένη.
Όλα τα παραπάνω οδηγούν τον Σαμαρά να ζητήσει περισσότερο χρόνο για την υλοποίηση των μέτρων, και κάποιες τροποποιήσεις των αρχικών δεσμεύσεων. Έτσι αναμένεται να συζητήσει με την κα Μέρκελ:
Το θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους, δηλαδή την επιμήκυνση του.
Την παράταση της αποπληρωμής και των χρεών των πολιτών προς τράπεζες και δημόσιο δια της αύξησης των δόσεων και κάποιας ρύθμισης για τα κόκκινα δάνεια.
Την τροποποίηση ή παράταση για την εφαρμογή δεσμεύσεων όπως οι απολύσεις στο δημόσιο, οι μαζικές απολύσεις κλπ.
Όλα αυτά ακόμα και αν είχαν γίνει αποδεκτά δεν αλλάζουν την ουσία: Στόχος των μέτρων είναι η δομική αλλαγή της ελληνικής οικονομίας δηλαδή η διαρκής υποβάθμιση της. Τα περί ανάπτυξης είναι με αυτά τα δεδομένα, απλώς λόγια.
Μένει να δούμε πως θα επιστρέψει ο κ. Σαμαράς από το Βερολίνο.