H οξύτατη αντιπαράθεση μεταξύ Τουρκίας και ορισμένων χωρών της ΕΕ   με επίκεντρο την απαίτηση του Ερντογάν να πραγματοποιήσει εκστρατεία επί ευρωπαικού εδάφους ενόψει του δημοψηφίσματος της 16ης Απριλίου τείνει να προσλάβει τα χαρακτηριστικά  ανοιχτού ιδεολογικού πολέμου, που αν συνεχιστεί θα επηρεάσει καταλυτικά τις σχέσεις των δύο πλευρών για πολλά χρόνια.   Λαμβάνοντας υπόψη  ότι ήδη σε αρκετές πρωτεύουσες της δύσης κλιμακώνονται οι αντιδράσεις για τον αυταρχισμό του Τούρκου προέδρου και την τάση του να επιβάλλει τους δικούς τους κανόνες και στις διεθνείς σχέσεις , είναι προφανές ότι δρομολογούνται σημαντικές εξελίξεις στις σχέσεις της Άγκυρας με την Ευρώπη. 

Εδώ και χρόνια ο Ερντογάν , εκμεταλλεύθηκε τις  συνταγματικά κατοχυρωμένες πολιτικές ελευθερίες της Ευρώπης για να υποστηρίξει το δικό του σχέδιο στην Τουρκία, γκρεμίζοντας κυριολεκτικά το κοσμικό καθεστώς και τους στρατιωτικούς που το στήριζαν.  Θεωρούσε και θεωρεί  ότι  για παράδειγμα η μαντίλα και γενικότερα ο ισλαμικός τρόπος ζωής,  είναι υπόθεση ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων και με τον τρόπο αυτό, ενίσχυσε πολύ τη θέση του και εντός και εκτός της Τουρκίας.  Το πραγματικό σχέδιό του όμως ήταν η κυριαρχία του και όχι η δημοκρατία  γεγονός που καταδεικνύεται από την καταστρατήγηση των ελευθεριών και των δικαιωμάτων όσων διαφωνούν μαζί του.  Ο Ερντογάν είναι δημοκρατικός όταν διεκδικεί δικαιώματα και αντιδημοκρατικός όταν άλλοι διεκδικούν τα ίδια δικαιώματα. Είναι φανατικός υποστηρικτής και επιθετικός όταν διεκδικεί δικαιώματα για τις μουσουλμανικές μειονότητες, είναι όμως φασίστας όταν οι μειονότητες της Τουρκίας διεκδικούν τα ίδια δικαιώματα. 

Η  νίκη του στο εσωτερικό της Τουρκίας  ενίσχυσε την αυτοπεποίθησή του , αλλά τροφοδότησε και την αλαζονεία του. Ο Ερντογάν θεώρησε ότι το μοντέλο αυτό,  μπορεί να το επιβάλλει και στην Ευρώπη, θεωρώντας την ανεκτικότητα αδυναμία  και επικαλούμενος τις συνταγματικά κατοχυρωμένες ελευθερίες στην ΕΕ, θεώρησε ότι μπορεί να αλωνίζει παντού επιβάλλοντας τις απόψεις του .  Γιατί αν για παράδειγμα σε μια πόλη της Ευρώπης ήθελε να οργανώσει συγκέντρωση, όπως δικαιούται, ένας οπαδός του Γκιουλέν, η αντίδραση του Ερντογάν θα ήταν σφοδρή, εκτός ορίων, 

Όμως εκτός ορίων βρίσκεται όλο και πιο συχνά το τελευταίο διάστημα ο Τούρκος πρόεδρος γιατί βλέπει ότι το μακροχρόνιο και όντως ιδιοφυές  σχέδιό του κλονίζεται , καθώς οι δημοσκοπήσεις δεν είναι θετικές για το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου. Η προσπάθειά του να αντλήσει ψήφους από την δεξαμενή των Τούρκων μεταναστών στην Γερμανία την Αυστρία, την Ολλανδία συνάντησε την οξύτατη αντίδραση των χωρών αυτών , που φοβούμενες ότι οι πόλεις τους θα γίνουν εξέδρες αντιμαχόμενων οπαδών απαγόρευσαν τις συγκεντρώσεις.  Μάλλον όμως ο Ερντογάν κερδίζει σε ψήφους από τις απαγορεύσεις, αλλά χάνει πολιτικά και διπλωματικά στηρίγματα στην ΕΕ και δημιουργεί μια νέα κατάσταση ιδιαίτερα αρνητική για τη χώρα του. 

Είναι μια επίδειξη δύναμης των χωρών αυτών που ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω του μεταναστευτικού και της ισλαμοφοβίας και δεν θέλουν άλλους πονοκεφάλους. Και είναι χώρες με μακρά παράδοση στην αποικιοκρατία ή έχουν  αυτοκρατορική αντίληψη περί διπλωματίας όπως η Αυστρία και δεν φοβούνται να αντιπαρατεθούν με την Τουρκία , ούτε υποκύπτουν σε πιέσεις.  Πέραν όλων αυτών, είναι ενωμένες έναντι απειλών τρίτων, κυρίως μουσουλμανικών κρατών. 

Έτσι , στον μεν υπουργό εξωτερικών Τσαβούσολγου δεν επιτράπηκε η είσοδος στην Ολλανδία, πράγμα πρωτοφανές για τα διεθνή διπλωματικά δεδομένα ενώ  η υπουργός  Οικογενειακών Υποθέσεων της Τουρκίας  οδηγήθηκε με αστυνομική συνοδεία στα γερμανοοολανδικά σύνορα και ουσιαστικά απελάθηκε , ενώ δεν της επιτράπηκε πριν να προσεγγίσει το τουρκικό προξενείο στο Ρότερνταμ, 

Οι απειλές του Τούρκου προέδρου για σκληρά αντίποινα και κυρώσεις δεν έπιασαν τόπο, ούτε πρόκειται να πιάσουν. Η δυτική Ευρώπη , όχι μόνο δεν κάμπτεται από τέτοιου απειλές, αντίθετα ως ιδιαίτερα καλά οργανωμένα κράτη θα έχουν πάντα τον πρώτο λόγο . Ο Ερντογάν δεν έχει βέβαια κανένα πρόβλημα να αλλάξει άποψη πολλές φορές την ημέρα. Οι συχνές αλλαγές θέσεων είναι στην ημερήσια διάταξη , αλλά αυτό δεν τον έχει ωφελήσει ιδιαίτερα. Η Τουρκία κινείται στον ρυθμό των προσωπικών σχεδίων του Ερντογάν . Η εξωτερική πολιτική σχεδιάζεται και υλοποιείται στο προεδρικό μέγαρο και το υπουργείο εξωτερικών απλά υπακούει και τίποτα παραπάνω. Για τον  λόγο αυτή τα τελευταία δύο χρόνια η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας τείνει να γίνει τυχοδιωκτική. 

Η ΕΛΛΑΔΑ

Η Ελλάδα βρίσκεται στη μέση αυτής της αντιπαράθεσης. Η ελληνική κυβέρνηση εξακολουθεί να θεωρεί την Τουρκία νευρικό γείτονα , μια φράση πομφόλυγας του υπουργού Εξωτερικών που δικαιολογεί την αδυναμία της Αθήνας να αντιμετωπίσει την τουρκική επιθετικότητα ενώ στο τραπέζι υπάρχει πάντα και το προσφυγικό. Η Τουρκία , πέρα από τα εσωτερικά της προβλήματα , έχει σχεδιασμό έναντι της Ελλάδας και οι απειλές που διατυπώνει έναντι της χώρας μας στο Αιγαίο κινούνται στο ίδιο σχέδιο εδώ και σαράντα χρόνια. Και στις περιόδους ηρεμίας και διαλόγου μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, η Τουρκία ουδέποτε αναδιπλώθηκε. Η Τουρκία αναδιπλώνεται όταν έχει να κάνει με ισχυρότερους ή αποφασισμένους αντιπάλους, όταν χάνει συμμαχίες και όταν ξέρει ότι το κόστος των ενεργειών της θα είναι τεράστιο. Κατά συνέπεια, η Ελλάδα, αντί να προβαίνει σε περίεργες, ψυχαναλυτικού τύπου τοποθετήσεις για την Τουρκία, καλό είναι να κινηθεί παντού , με σχέδιο και αποφασιστικότητα για να πολλαπλασιάσει τις συμμαχίες και τα ερείσματά της και να αναγκάσει την Τουρκία σε αναδίπλωση. 

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις η κρίση στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ τώρα αρχίζει. Οι μεταβολές που καταγράφονται στις χώρες της ΕΕ, δηλαδή η ενίσχυση των ακροδεξιών δυνάμεων που κάθε άλλο παρά βλέπουν θετικά τις σχέσεις με την Τουρκία, η κάθετη αντίθεσή τους στην ελεύθερη έκφραση του Ισλάμ, η τρομοκρατία , αλλά και η κρίση που μαστίζει την ΕΕ, είναι λόγοι που θα οδηγήσουν στην ενίσχυση της κρίσης.  Υπό αυτό το πρίσμα οι απειλές του Τούρκου προέδρου και της κυβέρνησή του προς την ΕΕ θα πέσουν στο κενό όπως και άλλες για άλλους λόγους στο παρελθόν. Το θέμα είναι ποια θα είναι η σχέση  της ΕΕ με την Τουρκία, την στιγμή που η ΕΕ αλλάζει. Εδώ πρέπει η Ελλάδα να δηλώσει παρούσα και να ξεφύγει από την κατάσταση πολιτικής ανυπαρξίας που ταλαιπωρεί τη χώρα μας επί χρόνια.