Δομικές αλλαγές στην στρατηγική της ΕΕ για την ανάπτυξη και την παρέμβασή της σε περιοχές συγκρούσεων εισηγούνται με έκθεσή τους 26 ερευνητές από πέντε δεξαμενές σκέψης , ενώ ήδη ο νέος πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν Κλωντ Γιούνκερ κινείται προς αυτή την κατεύθυνση.

Την 1η Σεπτεμβρίου παρουσιάστηκε η εν λόγω έκθεση την οποία η διαδικτυακή πύλη EurΑctiv, υποδέχθηκε  με τίτλο «Η ΕΕ πρέπει να αναλάβει καλύτερο επικουρικό ρόλο σε εμπόλεμες ζώνες», κάτι που επιβεβαιώνεται στην κρίση της Ουκρανίας.  Η έκθεση που έχει συνταχθεί από  τους ερευνητές, των think tank  German Development Institute, European Centre for Development Policy Management, Overseas Development Institute και Fride, υπογραμμίζει την ανάγκη για μετάβαση από την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε εμπόλεμες περιοχές, στην πρόληψη των συγκρούσεων και σε περισσότερες παρεμβάσεις που θα λειτουργούν επικουρικά ως προς το έργο του ΟΗΕ. Η έκθεση  θα παρουσιαστεί στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Από την εισήγηση προκύπτει  ότι «η νέα ηγεσία της ΕΕ πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι για να διασφαλιστεί η σταθερότητα και η οικονομική ανάπτυξη στο εσωτερικό της, τα παγκόσμια ζητήματα πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά μέτωπο. Η Ευρώπη θα ευημερήσει μόνο αν ο κόσμος ευημερεί».

Πρόκειται περί τοποθέτησης που μόνο κυνισμό αναδύει δεδομένου ότι οι παρεμβάσεις και της ΕΕ μαζί με τις ΗΠΑ έχουν προκαλέσει απίστευτες ανθρωπιστικές κρίσεις στην Λιβύη, την Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, την Αφρική , την Ουκρανία .
Ωστόσο οι ερευνητές που εργάστηκαν επί ένα χρόνο για να συντάξουν την ΄εκθεση υποστηρίζουν  ότι η Επιτροπή διαθέτει επαρκή μέσα για να προωθήσει την αναπτυξιακή της ατζέντα στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και στην κοντινή γειτονιά της.  Αυτό ωστόσο παρεμποδίζεται από δομές με επικαλυπτόμενες αρμοδιότητες, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ανώφελος ανταγωνισμός αντί πραγματικής συνεργασίας.

«Στα έγγραφα υπάρχει καταμερισμός της εργασίας, αλλά όταν πρόκειται για την εφαρμογή, παρατηρείται μια έλλειψη σαφήνειας, επειδή ο τελικός στόχος των δράσεων δεν είναι σαφής»,  ανέφερε  ο Volker Hauck, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης.Οι επικαλυπτόμενες δράσεις είναι αποτέλεσμα αναντιστοιχιών στους στόχους των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κρατών μελών που ενδεχομένως προωθούν τα δικά τους συμφέροντα. Ενδέχεται επίσης να υπάρχουν επικαλυπτόμενες δράσεις και μεταξύ των διαφορετικών θεσμικών οργάνων της ΕΕ, δήλωσε ο Hauck.

«Ανάμεσα στη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), η ΕΥΕΔ έχει μερικές φορές το πολιτικό προβάδισμα, αλλά δε διαθέτει επιχειρησιακό προϋπολογισμό για να δράσει, ενώ η Γενική Διεύθυνση έχει μεν την εντολή, αλλά πολύ συχνά εμπλέκεται στις δράσεις της ΕΥΕΔ και πηγαίνει πέρα από την καθαρά τεχνική βοήθεια, καθώς αναμειγνύεται στα πολιτικά ζητήματα», σημείωσε ο ίδιος, αναφέροντας ως παράδειγμα τη αναπτυξιακή βοήθεια προς το Μάλι τον περασμένο Μάιο.

Οι δεξαμενές σκέψης ζητούν να έχει η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για τις Εξωτερικές Υποθέσεις διευρυμένο ρόλο, στον οποίο θα ενταχθεί η διεθνής αναπτυξιακή βοήθεια. «Τώρα είναι η ώρα για την αλλαγή αυτή, καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη επέλεξαν τη νέα ηγεσία της ΕΕ υπό τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Jean-Claude Juncker», δήλωσε ο Paul Engel, διευθυντής της δεξαμενής σκέψης European Centre for Development Policy Management.
Ηδη ο κ. Γιούνκερ με επιστολές του προς τους Επιτρόπους και ιδιαίτερα στην επιστολή του προς την νέα Υπατη Εκπρόσωπο για τις εξωτερικές υποθέσεις ιταλίδα Μογκερίνι, ζητά μεγαλύτερη προσπάθεια στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής, μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των Επιτρόπων και επίσης, ζητά κάθε μήνα, να του παραδίδουν έκθεση για τις γεωπολιτικές εξελίξεις.
Το εγχείρημα είναι προφανώς φιλόδοξο, αλλά και επικίνδυνο. Μια Ευρωπαική Ενωση που δεν σέβεται δικαιώματα λαών, που εμπλέκεται σε πολεμικές επιχειρήσεις  για να εξυπηρετήσει σχέδια κάποιων μεγάλων χωρών ή των ΗΠΑ , θα εμπλακεί σε νέες κρίσεις με άγνωστη έκβαση. Πολύ σημαντικό ζήτημα είναι επίσης το γεγονός ότι όλα αυτά , προθέσεις, σχέδια, πολιτικές και αποφάσεις, λαμβάνονται ερήμην των ευρωπαικών λαών, η εξωτερική πολιτική της ΕΕ  είναι ένα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες  και κυρίως, όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι η κρίση , αντί να οδηγήσει σε μια σαφή αναπτυξιακή στρατηγική, οδηγεί σε στρατιωτικοποίησή της. Η εικόνα αυτή ενισχύεται και από τη σύμφωνη γνώμη που εξέφρασαν τα κράτη μέλη της ΕΕ στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ , όπου ελήφθησαν αποφάσεις που αυξάνουν την ένταση με την Ρωσία.
Συμπερασματικά,  όλα αυτά, κάνουν τον ευρωπαικό ορίζοντα γκρίζο και τα μηνύματα για μια νέα πορεία της ΕΕ μετά τις ευρωεκλογές (που χαρακτηρίστηκαν από την άνοδο των ακροδεξιών και ευρωσκεπτικιστών), πετάχθηκαν στον κάλαθο των αχρήστων.
Και μετά προσποιούνται ότι δεν καταλαβαίνουν το πρόβλημα…