Τις προτάσεις της Επιτροπής για το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου, καθώς και για το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επανεγκατάστασης προσφύγων , παρουσίασε στις Βρυξέλλες στις 13 Ιουλίου, ο Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος, αρμόδιο για θέματα Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας. Σκοπός της πρότασης της Επιτροπής είναι η αντιμετώπιση των διαφορετικών προσεγγίσεων των κ-μ στη διαδικασία χορήγησης ασύλου (εξαιτίας των οποίων δημιουργούνται δευτερεύουσες ροές εντός της ΕΕ και επωφελούνται οι διακινητές), μέσω ενός βιώσιμου και μακροπρόθεσμου κοινού ευρωπαϊκού συστήματος.
Στο πλαίσιο αυτό, το προτεινόμενο Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου λαμβάνει τη μορφή Κανονισμού (και όχι Οδηγίας), ώστε να διασφαλιστεί η άμεση και ομοιόμορφη εφαρμογή του από όλα τα κ-μ.
Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση έχει ως στόχο την απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών απονομής ασύλου, καθώς και την ομογενοποίηση των διαδικασιών υποδοχής σε όλα τα κ-μ, ώστε να διασφαλίζονται αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης και παραμονής. Σκοπός είναι ένα δίκαιο, αλλά και αυστηρό - υπό την έννοια της παροχής προστασίας σε όσους πράγματι τη χρειάζονται - κοινό σύστημα ασύλου.
- Η πρόταση, τέλος, για τη δημιουργία ενός κοινού πλαισίου για την επανεγκατάσταση και τη μετεγκατάσταση προσφύγων φιλοδοξεί να συμβάλλει στις προσπάθειες για δημιουργία νόμιμων οδών πρόσβασης στην ΕΕ με ασφάλεια, ώστε να μειωθούν τα κίνητρα για παράνομη μετανάστευση και να αντιμετωπιστούν τα δίκτυα διακίνησης.
Σε ερωτήσεις δημοσιογράφων που ακολούθησαν, ο Επίτροπος σημείωσε:
- Σκοπός της Επιτροπής δεν είναι η ‘τιμωρία’ των κ-μ που αντιδρούν στην εφαρμογή του συστήματος επανεγκατάστασης και μετεγκατάστασης, αλλά επιδιώκει να πείσει τα κράτη αυτά να συμμορφωθούν με τις αποφάσεις που λαμβάνονται σε επίπεδο ΕΕ, όπως υποχρεούνται. Η Επιτροπή δεν προτίθεται προς το παρόν τουλάχιστον να προχωρήσει σε εξαγγελίες περί κυρώσεων σε βάρος των κ-μ που δε συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους ως προς την εφαρμογή του συστήματος επανεγκατάστασης και μετεγκατάστασης.
- Σχετικά με την πορεία εφαρμογής της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας επ’ αφορμή και του χθεσινού ναυαγίου στη Λέσβο, καθώς και την κατάσταση στα ελληνικά κέντρα ταυτοποίησης (hot-spots), ο κ. Δημ. Αβραμόπουλος σημείωσε ότι η κατάσταση, όσον αφορά τις ροές από την Τουρκία, έχει βελτιωθεί σε σημαντικό βαθμό, καθώς η εφαρμογή της συμφωνίας με την Τουρκία έχει αποφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Ο ίδιος σημείωσε την ανάγκη η συμφωνία να συνεχίσει να τηρείται, καθώς, αν και παραμένουν ορισμένες εκκρεμότητες, η Τουρκία έχει ανταποκριθεί σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό στις υποχρεώσεις της (έχοντας επίσης εκπληρώσει ήδη 67 από τα 75 προαπαιτούμενα στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για την άρση της υποχρέωσης θεώρησης για τους Τούρκους πολίτες). Ο Επίτροπος ανέφερε επίσης ότι η Ελλάδα έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες στο θέμα των hot-spots, τα οποία λειτουργούν με πληρότητα και ποσοστό καταγραφής στο 100% (ενώ πέρυσι το ποσοστό καταγραφής ήταν στο 7-8%). «Η Επιτροπή δημόσια εκφράζει την ικανοποίηση και τα συγχαρητήριά της προς την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό για τον ανθρώπινο τρόπο και την ευαισθησία με την οποία έχει αντιμετωπισθεί αυτό το ζήτημα. Συνεπώς, με αυτό το συνδυασμό θετικής ανταπόκρισης της κοινωνία, καλής προετοιμασίας των ελληνικών αρχών και ουσιαστικής υποστήριξης από την ΕΕ, τα πράγματα τελούν πλέον υπό έλεγχο και θέλω να πιστεύω ότι έτσι θα συνεχίσουμε και στο μέλλον», τόνισε ο ίδιος.
- Σε ερώτηση σχετικά με την εξαγγελία της Ουγγαρίας περί δημοψηφίσματος επί της διαδικασίας επανεγκατάστασης και μετεγκατάστασης, ο ίδιος ανέφερε ότι η Επιτροπή θα εκφραστεί επί του θέματος εφόσον το κρίνει απαραίτητο, αφού πρώτα το δημοψήφισμα έχει λάβει χώρα – επί του οποίου σημείωσε ότι αφορά ένα ζήτημα το οποίο έχει ήδη αποφασιστεί σε επίπεδο ΕΕ.
- Σημειώνεται πρόοδος στην πορεία υλοποίησης των προαπαιτούμενων από πλευράς Τουρκίας στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για την άρση της υποχρέωσης θεώρησης και οι τουρκικές αρχές έχουν υποσχεθεί ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων εντός του χρονοδιαγράμματος.