του Σωτήρη Σιδέρη

Αν στην Ελλάδα λειτουργούσε στοιχειωδώς ο κανόνας που λέει ότι ένας υπουργός κρίνεται από το έργο του και την αποτελεσματικότητά του, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς θα έπρεπε ήδη να έχει εκδιωχθεί από το υπουργικό συμβούλιο , όχι μόνο γιατί είναι ανεπαρκής πολιτικός, αλλά και γιατί  με τους χειρισμούς του, αυξάνει και οξύνει τα προβλήματα της χώρας. Κραυγαλέο παράδειγμα ανεπάρκειας  και διολίσθησης της χώρας σε υποχωρήσεις είναι οι σχέσεις με την Αλβανία.

Αφού επί δύο χρόνια η κυβέρνηση δεν κατάφερε να βρει τρόπους να εξομαλύνει τις διμερείς σχέσεις και να δρομολογήσει λύσεις , έχοντας εξασφαλίσει πρώτα διεθνή στήριξη, τώρα το πάνω χέρι έχει η Αλβανία , καθώς για πρώτη φορά με την έκθεση προόδου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Σε μια  προσπάθεια υπεράσπισης  της αποτυχίας του, το υπουργείο Εξωτερικών διοχέτευσε πληροφορίες ότι η Επιτροπή δεν προτείνει ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων  άρα όλα είναι καλά. Φαιδρά επιχειρήματα.

Το πρόβλημα είναι πλέον μεγάλο  γιατί ενώ οι διμερείς ελληνοαλβανικές σχέσεις είναι οξυμένες, ουσιαστικά η ΕΕ επιβραβεύει τα Τίρανα , πράγμα ανεπίτρεπτο .
1.     Η Επιτροπή δεν έκανε καμία αναφορά στην ανάγκη σεβασμού των δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας, άρα θεωρεί ότι δεν παραβιάζονται.
2.    Επικροτεί την συμφωνία για τον διάλογο Αθηνών Τιράνων για τα διμερή προβλήματα, στα οποία ωστόσο η ΕΕ, μέσω του Επιτρόπου Χαν και του γνωστού non paper Κοτζιά εντάσσεται και το Τσάμικο.
3.    Το υπουργείο Εξωτερικών δεν κατάφερε να περάσει καμία αναφορά για τον αλβανικό εθνικισμό και αλυτρωτισμό που απασχολεί όχι μόνο την Ελλάδα , αλλά και άλλες χώρες των βαλκανίων, όπως την Σερβία, το Μαυροβούνιο και την ΠΓΔΜ.
4.    Δεν κατάφερε να επιβάλλει το υπουργείο Εξωτερικών την αναφορά έστω στην παράνομη απογραφή πληθυσμού του 2012 κατά την οποία απαγορεύθηκε η πλήρης καταγραφή των μειονοτήτων και του θρησκεύματος και έχει κριθεί παράνομη από το Συμβούλιο της Ευρώπης και όχι από την Αθήνα ή κάποια ΜΚΟ.
5.    Δεν κατάφερε να βάλει στην ευρωπαική ατζέντα το θέμα των νεκροταφείων για τους νεκρούς του Β Παγκοσμίου Πολέμου, ζήτημα εξόχως ηθικό .
Η συγκάλυψη της πραγματικά απογοητευτικής εικόνας της εξωτερικής πολιτικής δεν θα συνεχιστεί για πολύ για τον απλό λόγο ότι τα γεγονότα εκδικούνται  όπως η ιστορία έχει αποδείξει. Τα περί ημερομηνίας για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων είναι φαιδρά επιχειρήματα. Η ημερομηνία είναι άλλη διαδικασία και υπάρχουν προυποθέσεις για να δοθεί. Ακριβώς σε αυτό το θέμα καταγράφηκε κα   μια από τις πλέον ενδοτικές πολιτικές της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες.

Ήταν το 2005 όταν ο ανεκδιήγητος Κώστας Καραμανλής αφενός ακύρωσε το Ελσίνκι απαλλάσσοντας την Τουρκία από την υποχρέωση να συμβάλλει στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο , διαφορετικά η υπόθεση θα πήγαινε στη Χάγη και αφετέρου, έδωσε στην Τουρκία ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων απαλλάσσοντάς την επίσης από την υποχρέωση να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτή την ενδοτική πολιτική , την πληρώνει η Ελλάδα σήμερα και θα την πληρώνει και μάλιστα ακριβά για πολλά χρόνια.
Τώρα έρχεται η σειρά της Αλβανίας. Η αποτυχία της χώρας να ομαλοποιήσει τις σχέσεις, χωρίς να φέρει μόνο η Αθήνα  την ευθύνη, δημιουργεί νέα δεδομένα . Ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα  είναι αλαζονικός , νοιώθει ισχυρότερος από την Ελλάδα και θεωρεί βέβαιο ότι η Γερμανία και άλλες χώρες θα πιέσουν την ελληνική κυβέρνηση η οποία, όπως πιστεύει θα υποχωρήσει, γιατί πάντα υποχωρεί.
Πρόκειται για ένα σημείο καμπής για το μέλλον. Αν η Ελλάδα δεν θέσει από τώρα έναν πλήρη οδικό χάρτη , τον οποίο να υποχρεωθεί η Αλβανία να τηρήσει πριν αρχίσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις , θα καταγραφούν εκρηκτικές εξελίξεις. Ο αλβανικός μεγαλοιδεατισμός θα απογειωθεί, οι διμερείς σχέσεις θα οξυνθούν και είναι αδύνατο να μιλήσει κανείς από τώρα με βεβαιότητα που θα οδηγήσουν τα πράγματα. Το γεγονός ότι παντού ο εθνικισμός απογειώνεται και διαμορφώνει εν πολλοίς την ατζέντα σιγά σιγά στην περιοχή, είναι μεγάλη απειλή για την σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή. Το γεγονός ότι η Τουρκία και η Αλβανία δεν θα μπορέσουν να διατηρήσουν την στρατηγική τους συνεργασία καθώς η Άγκυρα απομονώνεται χωρίς συμμάχους, είναι ευκαιρία να καταστεί σαφές στα Τίρανα ότι το συμφέρον τους επιβάλλει αλλαγή στην εξωτερική τους πολιτική.
Κατά συνέπεια, η ελληνική κυβέρνηση εντελώς λανθασμένα, αντί να αναγνωρίσει το πρόβλημα και να μελετήσει τρόπους αντίδρασης , κρύβεται , κλείνει τα μάτια και αδυνατεί να αναλύσει τα νέα δεδομένα. Οι επικοινωνιακές φούσκες , τα « φιλικά » δημοσιεύματα και οι συχνές δήθεν πατριωτικές κορώνες αδυνατίζουν την εξωτερική πολιτική και αντί να σώζουν, εκθέτουν τον Κοτζιά ακόμη περισσότερο.
Το θέμα υπό αυτή την έννοια, δεν είναι να θέσει βέτο η Ελλάδα . Πρωτίστως το θέμα είναι να επιβάλλει πολιτικές στην Αλβανία , να τις εφαρμόσουν τα Τίρανα και αν αυτό δεν συμβεί, ας θέσει βέτο. Επειδή όμως δεν είναι αυτή η δρομολόγηση των εξελίξεων με την πάροδο των ημερών , αλαλάζοντες στην Αθήνα και τα Τίρανα, θα οξύνουν τα πνεύματα και ο Αλέξης Τσίπρας θα βρεθεί ενώπιον πίεσης και θα κληθεί να λάβει αποφάσεις υπό πίεση και οι ευθύνες θα επιρριφθούν στον ίδιο .
Γι αυτό, αν ο κ. Τσίπρας , το πρώτο που έχει να κάνει είναι να ζητήσει εξηγήσεις από τον ΥΠΕΞ και μετά να του δώσει οδηγίες για το τι θα κάνει στο συμβούλιο υπουργών εξωτερικών στις αρχές Δεκεμβρίου , ώστε το ζήτημα να λυθεί εκεί και να μην πάει ως εκκρεμότητα στη σύνοδο Κορυφής.  Το παραμύθι του Καραμανλή μετά την ενδοτική του στάση ότι με την έναρξη των διαπραγματεύσεων η Τουρκία θα ελέγχονταν από την ΕΕ, είναι η απόδειξη της εθνικής ανεπάρκειας , καθώς βλέπουμε και στο Αιγαίο και στην Τουρκία τα αποτελέσματα του ελέγχου. Αν νομίζει η κυβέρνηση ότι θα επικαλεστεί το ίδιο επιχείρημα, απλά θα είναι μια ενδοτική κίνηση και τίποτα παραπάνω.  Πατριώτες στις δηλώσεις  και ενδοτικοί στις υπογραφές  δεν μπορεί να υπάρξουν.
Θα επανέλθουμε στο θέμα αυτό καθώς θεωρείται κομβικής σημασίας για τη χώρα και τα βαλκάνια.