του Σωτήρη Σιδέρη

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έκανε την αρχή, απλά ολοκλήρωσε τον πρώτο κύκλο μετάλλαξης του δυτικού πολιτικού συστήματος. Προηγήθηκαν οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης, η Γαλλία έχει το δικό της παρελθόν , ενώ παρουσιάζουν ραγδαία άνοδο τα τελευταία χρόνια οι Φινλανδοί ακροδεξιοί, οι Ολλανδοί, οι Γερμανοί και στην Ελλάδα έχουμε την Χρυσή Αυγή.
Η σοσιαλδημοκρατία , αλλά και τα κεντρώα και τα παραδοσιακά συντηρητικά κόμματα έχουν ιστορικές ευθύνες για την αναβίωση του εφιάλτη του διχασμού, την αναζωπύρωση των εθνικισμών, την ξενοφοβία, τον ρατσισμό , την υποταγή τους στην λογική των αγορών , την καταστροφή του ευρωπαικού κοινωνικού κράτους. Εκατοντάδες εκατομμυρίων πολιτών νοιώθουν ότι ωθούνται στο περιθώριο, οι σπουδές τους δεν τους βοηθούν να βρουν δουλειά και όσοι βρίσκουν είναι κακοπληρωμένοι, οι πλούσιοι αυξάνουν τα κέρδη τους.

Όσο επικίνδυνα λαϊκίστικο είναι το μήνυμα των ακροδεξιών, άλλο τόσο επικίνδυνη είναι η αθώωση των παραδοσιακών κομμάτων στην Ευρώπη , αλλά και τις ΗΠΑ πλέον που οδηγούν σε μεγάλες αναστατώσεις τις κοινωνίες τους. Στον σημερινό ιδιαίτερα σύνθετο και  ταραγμένο κόσμο, οι ανά τον κόσμο Τραμπ και Ούρμπαν (στην Ουγγαρία) απλοποιούν το μήνυμα, αρνούνται στην ανάλυση και την αιτιολόγηση του συνθήματος και ζητούν από τον κόσμο να τους ακολουθήσει σε νέα μονοπάτια. Στο επίκεντρο οι μετανάστες –που κατά κοινή ομολογία έχουν συμβάλλει στην ανάπτυξη των δυτικών οικονομιών, ο εθνικισμός, δηλαδή η περιχαράκωση  και το κλείσιμο των συνόρων του εθνικού κράτους, ο αλυτρωτισμός, στα βαλκάνια για παράδειγμα,  τα συνθήματα ότι θα φέρουν εύκολα δουλειές και ανάπτυξη. Στην ανατολική Ευρώπη που υποτίθεται ότι οι ακροδεξιές κυβερνήσεις κέρδισαν με αυτά τα συνθήματα δεν υπάρχει καμία ένδειξη ανάπτυξης. Αντίθετα μάλιστα.
Ο Τραμπ όμως , επειδή πήρε τα κλειδιά των ΗΠΑ και αφού κατάφερε να επιβάλλει τον εαυτό του στους Ρεμπουμπλικάνους, αλλάζει την ιστορία. Το  θέμα δεν είναι οι συμβιβασμοί που θα κάνει στις διακηρύξεις του για την οικονομία, την επιστροφή των πολυεθνικών στις ΗΠΑ ή τις σχέσεις με την Ευρώπη, γιατί αυτές θα τις κάνει. Το μείζον ζήτημα είναι ότι ο σπόρος της ιδεολογικής επίθεσης κατά των προοδευτικών πολιτικών , της συνύπαρξης των εθνών, την αλληλεγγύη και τα ανθρώπινα δικαιώματα τίθενται σε νέα βάση. Οι ιδέες της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς που έγιναν πρόγραμμα για  τον Τράμπ, θα επιστρέψουν άμεσα στο ευρωπαϊκό έδαφος ως απειλή και μάλιστα μεγάλη απειλή. Ο ταραγμένος κόσμος έχει στο υπέδαφος πολλές σπίθες έτοιμες να πάρουν φωτιά. Και οι ΗΠΑ έχουν τον ρόλο τους, αν αυτές οι σπίθες πολέμου να ανάψουν ή θα σβήσουν.
Αν η νίκη του Τράμπ επηρεάσει το πολιτικό σύστημα στη Γερμανία που ήδη τρίζει ,  το ακροδεξιό AfD  δεν θα  αυξήσει απλά τις δυνάμεις του, θα σαρώσει προκαλώντας πανικό στους λαούς της Ευρώπης.
Ο ακροδεξιός λαϊκισμός, αλλά και το ιδεολογικό του περιεχόμενο που είναι σαφώς αντιδημοκρατικό είναι αυτή την στιγμή το κυρίαρχο κίνημα στην Ευρώπη και πλέον προκαλεί σεισμικές δονήσεις στις ΗΠΑ. Υπό αυτό το πρίσμα, στις ευρωεκλογές του 2019 προβλέπεται ότι κυριολεκτικά οι δυνάμεις αυτές θα σαρώσουν, θα ελέγξουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα είναι κυβέρνηση ή συγκυβέρνηση σε πολλές χώρες της ΕΕ και το Κολέγιο των Επιτρόπων, δηλαδή η Κομισιόν θα κυριαρχείται από νέες ιδέες, αντιευρωπαϊκές δηλαδή. Το τέλος της ΕΕ όπως την ξέρουμε συντελείται ήδη , απλά απομένει η επισφράγιση αυτής της πραγματικότητας μέσω των επομένων εκλογικών αναμετρήσεων.
Τα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην Ευρώπη υποτάχθηκαν πλήρως στην λογική του νεοφιλελευθερισμού καθώς η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης άλλαξε τα δεδομένα. Η ενσωμάτωση των δυνάμεων αυτών , όπως και αρκετών συντηρητικών , αλλά δημοκρατικών δυνάμεων σε αυτή την λογική δημιούργησε ένα κενό προοπτικής στους λαούς. Το οποίο κενό εκμεταλλεύθηκαν πλήρως οι ακροδεξιοί και με πρόσχημα το μεταναστευτικό έθεσαν σταδιακά την εφιαλτική τους ατζέντα. Οι περιορισμοί των ελευθεριών είναι στην ημερήσια διάταξη , η δημοκρατία παραπαίει.
           
Στην Ελλάδα

Για τον κόσμο ολόκληρο η Ελλάδα είναι ένα ιδεολογικό παράδοξο. Αντί να αναδείξει ακροδεξιές δυνάμεις, ο ελληνικός λαός επέλεξε τον ΣΥΡΙΖΑ για να τον οδηγήσει σε έναν άλλο δρόμο. Δυστυχώς ο ΣΥΡΙΖΑ συνεργαζόμενος με το ακροδεξιό κόμμα των ΑΝΕΛ και αδυνατώντας να αντιπαλέψει το ευρωπαϊκό κατεστημένο έχει ηττηθεί. Οριστικά ή προσωρινά δεν είναι εύκολο να το πει κανείς από τώρα, οι επόμενες εκλογές θα το αποδείξουν.
Αν στο Βερολίνο υπάρχει ακόμη λογική, θα έπρεπε ήδη να έχουν αρχίσει συζητήσεις για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους. Στη συνέχεια, η Ελλάδα μαζί με άλλες χώρες να συμπήξουν ένα μέτωπο υπεράσπισης της δημοκρατίας , αλλάζοντας τους κανόνες στο θεσμικό οικοδόμημα της ΕΕ, ενισχύοντας την κοινωνική πολιτική, διευκολύνοντας τις δημόσιες επενδύσεις και ξεκινώντας τον αναγκαίο ιδεολογικό πόλεμο στην ακροδεξιά.
Δυστυχώς όμως, όλα κινούνται στην αντίθετη πορεία. Η κυριαρχία της Γερμανίας διαφαίνεται τώρα ως εφιάλτης στον ορίζοντα. Πάντα βέβαια υπήρχε το πρόβλημα, αλλά η επικράτηση του Τραμπ και ο φόβος ότι η γερμανική ακροδεξιά θα διεκδικεί την εξουσία, καθιστά τις ευθύνες του Βερολίνου ιστορικές. Αν δεν αλλάξει άμεσα πολιτική η Γερμανία και δεν ξανατεθεί τραπέζι το μέλλον μιας άλλης ΕΕ, το μέλλον προδιαγράφεται σκοτεινό.
Η ΝΔ δεν θα μείνει ανεπηρέαστη, κάθε άλλο. Οι δυνάμεις που εμφορούνται από τον ακροδεξιό λαϊκισμό και το μίσος έναντι των αντιπάλων τους, δηλαδή του ΣΥΡΙΖΑ θα προσπαθήσουν να ανατρέψουν την πορεία του κόμματος αυτού και να την οδηγήσουν στα χνάρια του Τράμπ και των ευρωπαϊκών ακροδεξιών κομμάτων, καθώς πιστεύουν ότι αυτή θα είναι μια κίνηση νίκης, άλλωστε αυτό πιστεύουν .
Υπό αυτό το  πρίσμα, το ενδεχόμενο απόσυγκόλλησης ενός τμήματος από τον επίσημο κορμό της ΝΔ είναι υπαρκτό, εκτός και αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης  υποταχθεί στο πάθος για εξουσία και συρθεί σε ακροδεξιά ατζέντα , οπότε τα δεδομένα  αλλάζουν. Στο υπαρκτό αυτό ενδεχόμενο, ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να υψώσει διαχωριστικές γραμμές να τονίσει και να εκπονήσει σχέδιο συμμαχιών με άλλες δυνάμεις και κινήματα ακόμη και αν χρειαστεί να διασπαστούν κάποια κόμματα όπως το ΠΑΣΟΚ και να οριοθετήσει  τον  ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με τη ΝΔ, τον «Τραμπισμό» και την υπεράσπιση της δημοκρατίας.  Ακόμη και αν χρειαστεί να διασπαστεί και η ίδια η κυβέρνηση με την αποχώρηση των ΑΝΕΛ, που ούτως ή άλλως απειλούν με πτώση την κυβέρνηση  χάριν της εκκλησίας  και να οικοδομήσει νέες συμμαχίες.  Είναι η πραγματική θετική ατζέντα και όχι κατασκευασμένη.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτή την στιγμή η πλέον πολύτιμη δύναμη, ακόμη και για τον δικομματισμό στην Ευρώπη προκειμένου να ανακοπεί η ακροδεξιά θύελλα . Αντίθετα, αν η κυβέρνηση συνεχίσει την διολίσθησή της προς τα δεξιά θα την «καταπιεί» ο λαϊκός  Αρμαγεδώνας

Τα ΜΜΕ

Στην Ευρώπη δεν καταρρέει μόνο το θεσμικό οικοδόμημα της ΕΕ ή το κοινωνικό κράτος , τα δικαιώματα των εργαζομένων κλπ. Καταρρέει με ιλιγγιώδη ταχύτητα η αξιοπιστία των Μέσων Ενημέρωσης και μετά την ήττα της Κλίντον καταρρέει και η εικόνα τους γενικότερα. Τα ΜΜΕ  όχι μόνο των ΗΠΑ, αλλά του κόσμου όλου, οι διανοούμενοι , καλλιτέχνες και πλήθος ακόμη επωνύμων στήριξαν την Κλίντον. Με βάση λοιπόν τη μυθολογία περί πανίσχυρων ΜΜΕ που καθορίζουν τις εκλογές και πολλά ακόμη , η Κλίντον θα έπρεπε να είχε θριαμβεύσει. Και όμως κατέρρευσε. Υπονόμευσαν όλοι μαζί τον πραγματικά Δημοκρατικό Σάντερς. Το κατεστημένο των ΗΠΑ προτίμησε τον ακροδεξιό Τραμπ από τον αριστερίζοντα Σάντερς. Ισως αυτό να ήθελαν , ίσως όχι. Οι λαοί συνειδητά γυρίζουν την πλάτη τους στα συστημικά ΜΜΕ. Η κρίση είναι ενιαία. Και τα ΜΜΕ ως πυλώνας του συστήματος συντρίβονται μαζί του.
Αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά, ότι όταν το μήνυμα ενός ανθρώπου ή ενός κόμματος είναι ισχυρό, τότε αυτό θα περάσει στην κοινωνία. Τα ΜΜΕ μπορεί να το συκοφαντήσουν, μπορεί να το χλευάσουν, να το υπονομεύσουν, αλλά το μήνυμα, ή μέρος αυτού θα γίνει γνωστό στην κοινωνία. Την  ίδια ήττα υπέστη το σύστημα των ΜΜΕ και στην Ελλάδα όπου έκαναν τα πάντα για να μην αναδειχθεί πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ.  Όλα αυτά διδάσκουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει άμεσα να αλλάξει στάση και να αποκτήσει μια νέου τύπου διασύνδεση με τα ΜΜΕ, ενώ πρέπει να αλλάξει στάση και στα δημόσια ΜΜΕ , ώστε από  όργανα προπαγάνδας που είναι σήμερα να καταστούν εταίροι σε ένα σχέδιο με περιεχόμενο και προοπτική για την δημοκρατία και την κοινωνία.
 Το συμπέρασμα  λοιπόν είναι ότι πρόκειται για διαφορετικό  πράγμα η προβολή της  πραγματικά θετικής και παραγωγικής ατζέντας  ενός κόμματος ή ενός αρχηγού και άλλο πράγμα η κατασκευή θετικής ατζέντας. Κατασκευή θετικής ατζέντας ήταν η υποψηφιότητα της Κλίντον , είναι του Κυριάκου Μητσοτάκη, είναι του Ολάντ. Έρχεται η στιγμή και μάλιστα γρήγορα που η κατασκευασμένη εικόνα ραγίζει και μετά σπάει και γίνεται χίλια κομμάτια.
Ας σταματήσουν λοιπόν όλοι, κόμματα και ΜΜΕ να υποκρίνονται ότι έχουν αλάνθαστες συνταγές για λύσεις  γιατί κανείς δεν τα πιστεύει πλέον.
Η σημερινή κυβέρνηση στην Ελλάδα ακούσια ή ακούσια προσπαθεί να κατασκευάσει μια θετική ατζέντα και οδηγείται σε ραγδαία πτώση όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Ο Σημίτης ότι με την ψευδο ανάπτυξη που έφεραν οι Ολυμπιακοί Αγώνες και η ένταξη της ΟΝΕ διασφάλιζαν τον ελληνικό λαό, αλλά ηττήθηκε . Ο Καραμανλής ήταν σαν να μην κυβέρνηση αλλά δανείζονταν και οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία δηλώνοντας όμως ότι όλα πάνε καλά. Ο Γιώργος Παπανδρέου με το λεφτά υπάρχουν πέρασε στην ιστορία γιατί αμέσως μετά ανατράπηκε . Ο Σαμαράς έφυγε νύχτα αφήνοντας πίσω του  παραμύθια περί εξόδου από την κρίση. Και τώρα ο Αλέξης Τσίπρας τα βλέπει σχεδόν όλα ρόδινα ότι η χώρα βγαίνει από την κρίση που φυσικά δεν ισχύει.
Το πρώτο βήμα λοιπόν είναι , τα ελληνικά κόμματα, πρώτα η κυβέρνηση να αναγνωρίσει ότι υπάρχει πρόβλημα. Ότι υπάρχει κρίση χρέους , ότι υπάρχει κρίση κοινωνικού κράτους, ότι υπάρχει κρίση δημοκρατίας και να σχεδιάσει το θετικό , αλλά με  περιεχόμενο  πρόγραμμα  . Η πραγματική διαχωριστική γραμμή είναι ένα προοδευτικό πρόγραμμα για την υγεία, την παιδεία, την εργασία, τους φόρους , την εκκλησία κλπ , κόντρα στα προγράμματα που εκπονούνται στις τράπεζες και τις πολυεθνικές και που οδήγησαν τον κόσμο στην αποστροφή για την πολιτική, στο περιθώριο και τελικά στην οργισμένη αντίδραση.