Η επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα στην Αθήνα στις 15-16 Νοεμβρίου αποτελεί αναμφίβολα θετικό γεγονός που έχει πολιτική σημασία, καθώς η διαφαινόμενη επικράτηση της Χίλαρι Κλίντον στις αμερικανικές εκλογές δημιουργεί τις προυποθέσεις για να συνεχιστεί με την ίδια ένταση η στήριξη της Ελλάδας από τις ΗΠΑ, δεδομένου ότι οι Δημοκρατικοί έχουν θέση κατά των πολιτικών λιτότητας και υπέρ της διατήρησης της σταθερότητας στην Ελλάδα. Υπό αυτό το πρίσμα, το γεγονός ότι ο Ομπάμα αποχωρεί από τον Λευκό Οίκο δεν σημαίνει αλλαγή πολιτικής των ΗΠΑ. Σε περίπτωση εκλογής του Τραμπ, είναι φανερό ότι όχι μόνο οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις , αλλά η παγκόσμια πολιτική μπαίνει σε γκρίζα ζώνη.
Θα είναι λάθος , η Αθήνα να αναλωθεί σε πανηγυρισμούς για την προτίμηση του Ομπάμα να κάνει το τελευταίο του ταξίδι σε Ελλάδα και Γερμανία. Αντίθετα, θα πρέπει να παρουσιάσει την δική της οπτική για την κατάσταση στην περιοχή, να διατυπώσει τις δικές της προτάσεις για το προσφυγικό, τις εξελίξεις στην περιοχή, τις διμερείς σχέσεις, τα βαλκάνια, φυσικά και την οικονομία. Προς το παρόν , τέτοια διάθεση δεν διαφαίνεται στην Αθήνα, ωστόσο ένα πακέτο προτάσεων , ακριβώς επειδή στη συνέχεια θα το παραλάβει η Κλίντον, έχει τη σημασία του. Η Κλίντον έχει επισκεφθεί την Αθήνα ως υπουργός Εξωτερικών, γνωρίζει τα προβλήματα, υπάρχει και ο Μπιλ Κλίντον που έχει αναπτύξει με τον Τσίπρα προσωπική σχέση και κατά συνέπεια, δεν υπάρχει κανένας λόγος, η ελληνική κυβέρνηση να αντιμετωπίσει την επίσκεψη Ομπάμα υποβαθμίζοντας την συνέχεια που μπορεί να δοθεί.
Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει παράλληλα να σταματήσει τις διακηρύξεις και τις υπερβολές περί πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής γιατί απλά δεν διαθέτει τέτοια πολιτική. Η Ελλάδα είναι μια εξαρτημένη χώρα και δεν έχει κανένα απολύτως περιθώριο αλλαγής πολιτικής . Οι σχέσεις με την Ρωσία ή την Κίνα που εμφανίζονται ως τεκμήριο πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής είναι αυτονόητες σχέσεις που αναπτύσσουν όλα τα κράτη του κόσμου. Πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική έχουν μόνο οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, δευτερευόντως η Γερμανία και ακολουθεί η Γαλλία. Ακόμη και αυτές οι χώρες έχουν δεσμεύσεις. Η Ρωσία και οι ΗΠΑ βρίσκονται σε κλίμα νέου ψυχρού πολέμου , αλλά και συνεργάζονται όταν οι συνθήκες το απαιτούν. Η Γερμανία επιβάλλει κυρώσεις μέσω της ΕΕ στη Ρωσία, αλλά έχει προχωρημένες σχέσεις στην οικονομία και κυρίως στην ενέργεια. Ταυτόχρονα υπάρχουν ανταγωνισμοί με την Κίνα αλλά και συνεργασίες. Η Ελλάδα , μια αδύναμη χώρα υπό επιτήρηση και με προβλήματα δομικά και στο εσωτερικό και στις διεθνείς σχέσεις είναι χώρα απολύτως εξαρτημένη, όπως περίτρανα αποδεικνύουν οι δανειακές συμβάσεις και τα μνημόνια, τα προβλήματα στην εξωτερική της πολιτική και η συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ και την.
Κατά συνέπεια, μείζονα σημασία για την Ελλάδα είναι να αναπτύξει ένα ευρύ φάσμα συμμαχιών που να αποδυναμώνουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις απειλές που δέχεται από την Τουρκία και τις σχέσεις με άλλες βαλκανικές χώρες, να αναπτυχθεί οικονομικά, τεχνολογικά και στρατηγικά και αφού ανακτήσει την εθνική της κυριαρχία να μπορεί να διαδραματίσει πιο κεντρικό ρόλο. Μέχρι τότε θα πρέπει να καταθέσει τις δικές της προτάσεις που να αναβαθμίζουν τη θέση και τον ρόλο της στην γεωπολιτική σκακιέρα, να βελτιώσει τις συνθήκες ασφάλειας της χώρας και να έχει λόγο για τα τεκταινόμενα στην περιοχή μας.
Η επίσκεψη Ομπάμα, είναι επομένως μια καλή ευκαιρία για να αρχίσει η Ελλάδα να σχεδιάζει την δική της πολιτική και να την εντάξει σε έναν ευρύτερη σχεδιασμό της ΕΕ , του ΝΑΤΟ και των διμερών σχέσεων με τις ΗΠΑ. Αν χαθεί και αυτή η ευκαιρία προβάλλοντας κατά τρόπο επιφανειακό και φλύαρο την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου, απλά θα χαθεί μια ακόμη ευκαιρία για τη χώρα μας να βελτιώσει τη θέση της και την ισχύ της , σε έναν κόσμο ταραγμένο και απειλητικό.
Τι λέει η κυβέρνηση
Σε κυβερνητικό σημείωμα ενόψει της επίσκεψης Ομπάμα καταγράφεται το θετικό κλίμα που επικρατεί στο Μέγαρο Μαξίμου. Είναι αναγκαίο όμως , όπως σημειώσαμε, το κλίμα να αντικατασταθεί με πολιτική και όχι με περιγραφές θεματολογίας.
Το κυβερνητικό σημείωμα αναφέρει:
Στο πλαίσιο του τελευταίου του ταξιδιού στην Ευρώπη ως Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Μπαράκ Ομπάμα θα επισκεφθεί την Αθήνα (15-16 Νοεμβρίου) και στη συνέχεια το Βερολίνο. Η επιλογή του Αμερικανού Προέδρου να επισκεφθεί τις δύο αυτές πρωτεύουσες στο τέλος της θητείας του, και μάλιστα την Αθήνα πριν το Βερολίνο, προσδίδει ιδιαίτερη σημασία στην επίσκεψη. Αυτή μάλιστα έρχεται σε συνέχεια του μηνύματος του Υπουργού Οικονομικών Τζακ Λιού ότι βούληση των ΗΠΑ είναι η διευθέτηση του ελληνικού χρέους πριν το τέλος της θητείας Ομπάμα.
Στο επίκεντρο της επίσκεψης Ομπάμα θα βρεθεί, ο ρόλος της Ελλάδας για την σταθερότητα και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή, ο οποίος ενισχύεται δεδομένων των περιφερειακών εξελίξεων και της αυξανόμενης αστάθειας. Αυτή η εξέλιξη, έρχεται ως αποτέλεσμα της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης η οποία περιλαμβάνει συνεργασία και επαφές με ευρύ φάσμα κρίσιμων περιφερειακών και παγκοσμίων παικτών, από το Ισραήλ και την Παλαιστίνη ως την Αίγυπτο και το Ιράν. Από την Κίνα και τη Ρωσία, ως τις παραδοσιακές ευρωπαϊκές δυνάμεις και τις ΗΠΑ. Με επιτυχημένη τήρηση των απαραίτητων ισορροπιών και καθολική αναγνώριση του ρόλου της Ελλάδας, ως πόλου σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου.
Αναγνώριση του ενισχυμένου ρόλου και της αποτελεσματικής και καθολικά αναγνωρισμένης πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας αποτελεί η χωρίς ανάλογο προηγούμενο σειρά επαφών του Αλέξη Τσίπρα με παγκόσμιους ηγέτες και επισκέψεων στην Ελλάδα σε ενάμιση μόλις χρόνο:
• Η επικείμενη επίσκεψη του Προέδρου Ομπάμα στην Αθήνα, η πρώτη μετά από 17 χρόνια και 4η στην ιστορία, σε συνέχεια των συναντήσεων στη Νέα Υόρκη και τη Βαρσοβία,
• Τρεις συναντήσεις με τον Βλαντίμιρ Πούτιν σε Ρωσία και Ελλάδα, καθώς και επικείμενη επίσκεψη του Ρώσου ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ, στην Αθήνα,
• Δύο επισκέψεις του Γάλλου Προέδρου Ολάντ και του Πρωθυπουργού Βαλς στην Αθήνα,
• Επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στην Κίνα και συνάντηση με τον Πρόεδρο Σι,
• Επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στη Λέσβο για την ανάδειξη της προσφοράς του ελληνικού λαού στο προσφυγικό,
• Τριμερείς Σύνοδοι Ελλάδας και Κύπρου με την Αίγυπτο και με το Ισραήλ,
• Επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Ιράν και συνάντηση με την ανώτατη ηγεσία της χώρας,
• Η επικείμενη επίσκεψη του Πρωθυπουργού στη Σερβία και την Ουκρανία.
Στο πλαίσιο της επίσκεψης του Προέδρου Ομπάμα στην Αθήνα, θα πραγματοποιηθούν κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, και τον Πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, καθώς και διευρυμένες συνομιλίες μεταξύ των δύο κυβερνητικών αντιπροσωπιών. Στο επίκεντρο της επίσκεψης αναμένεται να βρεθούν, επίσης, η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και η πορεία του οικονομικού προγράμματος, το Κυπριακό και το Προσφυγικό.
Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωσή του Λευκού Οίκου, ο Πρόεδρος Ομπάμα «θα συναντήσει τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και θα επαναλάβει την υποστήριξή του στις προσπάθειες επαναφοράς της ελληνικής οικονομίας στο δρόμο της βιωσιμότητας και της ανανεωμένης ανάπτυξης».
Με τις διακοινοτικές συνομιλίες να εισέρχονται σε κρίσιμη φάση και την Ελλάδα να έχει λόγο σε ζητήματα ασφαλείας και εγγυήσεων, το Κυπριακό αναμένεται να αποτελέσει, επίσης, βασικό θέμα στις συνομιλίες της κυβέρνησης με τον Αμερικάνο Πρόεδρο.
Επιπλέον, η προσφυγική κρίση παραμένει ένα φλέγον ζήτημα παγκόσμιας εμβέλειας που πυροδοτεί εξελίξεις με τεράστιο αντίκτυπο στο διεθνές σύστημα και την ΕΕ. Οι ΗΠΑ έχουν επανειλημμένα εκφράσει την υποστήριξη και αναγνώρισή τους προς την Ελλάδα για την ανθρώπινη και αποτελεσματική διαχείριση των προσφυγικών ροών, ενάντια στη λογική των διαχωριστικών και μονομερών ενεργειών, όπως προωθούνται από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η επίσκεψη Ομπάμα αναμένεται να αποτελέσει άλλο ένα σήμα υποστήριξης των ΗΠΑ στην επιλογή αυτή και στις ελληνικές προσπάθειες.
Παράλληλα, στην ατζέντα Ομπάμα θα βρεθούν τόσο οι αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα (ο Πρόεδρος Ομπάμα αναμένεται να συνοδεύεται από πλήθος επιχειρηματιών) όσο και η Δημοκρατία. Στο πλαίσιο της επίσκεψης ενός εμβληματικού Δημοκρατικού προέδρου, όπως ο Μπαράκ Ομπάμα, στη χώρα που γέννησε τη Δημοκρατία, αυτή αναμένεται να κερδίσει μια ξεχωριστή σημασία, ενώ αποτελεί και αναγνώριση στη συμβολή της σημερινής Ελλάδας στην ενίσχυση της δημοκρατίας.
Η διεθνής θέση της Ελλάδας ενισχύεται. Οι προσπάθειές της αναγνωρίζονται. Καθίσταται, έτσι, πρόδηλο ότι οι κατηγορίες της αντιπολίτευσης περί δήθεν «αναξιόπιστης κυβέρνησης» απορρίπτονται από παγκόσμιες δυνάμεις και πέφτουν στο κενό.