του Σωτήρη Σιδέρη
Τα πραγματικά λαικά κινήματα δεν κατασκευάζονται ούτε στα τηλεοπτικά παράθυρα, ούτε στα κομματικά ή άλλα γραφεία. Έρχονται για να εκφράσουν κοινωνικές και πολιτικές ανάγκες, επηρεάζουν καταστάσεις και είτε μετατρέπονται στη συνέχεια σε πολιτικά κόμματα, είτε χάνονται, αλλά πάντα αφήνουν το αποτύπωμά τους. Ενίοτε έχουν κομματική στήριξη, ενίοτε όχι. Άλλοτε τα πολεμούν τα συστημικά κόμματα, άλλοτε τα στηρίζουν με στόχο να κερδίσουν ψήφους και να αντλήσουν στελέχη. Όσο πιο μεγάλη είναι η αποδοχή και η δυναμική τους, τόσο πιο ισχυρό είναι το στίγμα που αφήνουν.
Τα κατασκευασμένα «κινήματα» αποτελούν παραρτήματα κάποιων κομμάτων ή ισχυρών συμφερόντων, είναι κατευθυνόμενα και αποσκοπούν στην φθορά μιας κυβέρνησης ή ενός θεσμού και στην ενίσχυση των δυνάμεων που τα στηρίζουν. Είναι κατά κάποιο τρόπο ιδεολογικά ή οργανωτικά υποστυλώματα δυνάμεων, που δεν διαθέτουν πολιτική, προγραμματική ή ιδεολογική επάρκεια , άρα και υπεροχή για να αντιμετωπίσουν μια κυβέρνηση και στηρίζουν τέτοιου προφίλ κινήματα ως συμπληρωματική δύναμη. Δεύτερος στόχος είναι να προσελκύσουν κοινωνικές δυνάμεις που τα επίσημα κομματικά επιτελεία αδυνατούν να προσελκύσουν υπό κανονικές συνθήκες αντιπολιτευτικής δράσης.
Κάπως έτσι επινοήθηκε και στηρίχθηκε το κίνημα «παραιτηθείτε» από τη ΝΔ και άλλες δυνάμεις που εναντιώνονται στην κυβέρνηση. Με μια ουσιώδη διαφορά. Το να εναντιώνεται κάποιος στην κυβέρνηση με πρόγραμμα και ιδεολογία δεν επιζητεί ποτέ την παραίτηση του αντιπάλου, αλλά την νίκη επί του αντιπάλου, προκειμένου να αναδειχθεί σε κυρίαρχη πολιτική δύναμη. Η κινηματική αυτοπεποίθηση είναι τρομερή δύναμη και γίνεται άμεσα αισθητή. Κατά συνέπεια το «παραιτηθείτε» δεν επιδιώκει την επικράτηση , δεν έχει κινηματική αυτοπεποίθηση, αλλά ακούγεται σαν μια παράκληση προς τον ΣΥΡΙΖΑ να παραιτηθεί , να φύγει για να αναπληρωθεί από τη ΝΔ και φίλιες δυνάμεις της.
Το «παραιτηθείτε» δεν έχει ιδεολογικές αναφορά ούτε περικλείει το αναγκαίο πολιτικό εκτόπισμα για να δημιουργήσει ισχυρή κοινωνική δυναμική που θα οδηγήσει σε αδιέξοδο , άρα στην αναγκαστική παραίτηση της κυβέρνησης . Κατά συνέπεια το «παραιτηθείτε» δεν θα μπορέσει ποτέ να πιέσει την κυβέρνηση σε βαθμό που θα την φέρει σε αδιέξοδο, θα την εκθέσει στα μάτια ενός μεγάλου κινήματος που θα την οδηγήσει σε απόγνωση. Δεν είναι πρόγραμμα, δεν είναι ιδέα. Είναι μια κατασκευή χαμηλής έντασης και ίσως θα είναι από τα λίγα κινήματα της μεταπολίτευσης που δεν αφήσουν πίσω τους ούτε μια ιδέα .
Το κίνημα των αγανακτισμένων που τόσο πολεμήθηκε από τις καθεστωτικές δυνάμεις του πολιτικού μας συστήματος, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ και το ΚΚΕ, άφησε πίσω του ίχνη που αποτυπώνονται και στην σημερινή διακυβέρνηση και στις πληγές του πολιτικού συστήματος που δεν μπορούν να κλείσουν. Ήταν ένα ετερόκλητο κίνημα που όμως συμπύκνωνε την οργή στα κόμματα , τη βουλή, τα μνημόνια. Συμμετείχαν αριστεροί, δεξιοί , φασίστες, κεντρώοι και πολλοί ακόμη που είδαν τη ζωή τους να καταστρέφεται ή νέων που δεν μπορούν να κάνουν όνειρα. Δεν είχε όμως ηγεσία και όπως πάντα συμβαίνει κινήματα χωρίς ηγεσία και στόχους δεν έχει μέλλον. Το ετερόκλητο πλήθος όπως εύκολα συνενώνεται , εξίσου εύκολα αποσυντίθενται. Δεν απέχει και πολύ από την δυναμική του όχλου, παρά το γεγονός ότι είχε πολιτικό περιεχόμενο. Και το κίνημα των μπολσεβίκων είχε ετερόκλητους παράγοντες στα σωθικά του, αλλά πέτυχε την επανάσταση γιατί είχε ηγεσία και στόχους που τους ένωναν.
Αν μεταλλαχθεί και αν έχει μέλλον το «παραιτηθείτε» θα δείξει ο χρόνος. Προς το παρόν όμως , η προσπάθεια αυτή ήταν αποκαλυπτική της γύμνιας ενός ολόκληρου χώρου.
Πρώτο πρόβλημα η απουσία ηγεσίας, πρότασης ιδεολογικών αναφορών. Το «παραιτηθείτε» προδίδει εξουσιομανία και όχι στόχους.
Δεύτερο πρόβλημα , το γεγονός ότι το «παραιτηθείτε» ως κίνημα είναι προέκταση της δήλωσης «παραιτηθείτε» του Κυριάκου Μητσοτάκη προς την κυβέρνηση. Κατά συνέπεια , αν η απαίτηση Μητσοτάκη για παραίτηση της κυβέρνησης δημιουργούσε ένα ασφυκτικό πλαίσιο κατά της κυβέρνησης θα μπορούσε να εξελιχθεί από μόνη της σε κίνημα και δεν χρειάζονταν όλο αυτό το πανηγύρι που ακολούθησε. Να ηγηθεί λαικού κινήματος ο Μητσοτάκης, ούτε ο ίδιος το πιστεύει.
Τρίτο πρόβλημα, ότι η ΝΔ , άλλες δεξιές και νεοφιλελεύθερες δυνάμεις και τα ΜΜΕ που τους στηρίζουν , εξακολουθούν να κάνουν κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ από αριστερά. Το να επιτίθενται αριστερές δυνάμεις στον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ κατηγορώντας τον για αθέτηση υποσχέσεων είναι κατανοητό. Να κατηγορεί για τον ίδιο λόγο η δεξιά τον Τσίπρα είναι δώρο. Οσο η ΝΔ και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν δηλώνουν όπως έκαναν στο παρελθόν και είναι αλήθεια, ότι το μνημόνιο είναι το πρόγραμμά τους δεν θα τύχουν ποτέ λαικής αποδοχής. Το χάος των προσπαθειών για την λεγόμενη ανασύσταση της κεντροαριστεράς είναι αδιάψευστος μάρτυρας.
Ο Μητσοτάκης επιχειρεί να εμφανιστεί σοβαρός δηλώνοντας «αξιόπιστος» έναντι του Τσίπρα, γιατί ο πρωθυπουργός αθέτησε τις υποσχέσεις του. Δηλαδή αν η κυβέρνηση εφάρμοζε το αριστερό της πρόγραμμα, θα ήταν ικανοποιημένος ο Μητσοτάκης και θα αποκαλούσε τον Τσίπρα συνεπή πολιτικό; Όχι. Όσο ο Μητσοτάκης δεν δηλώνει καθαρά τον νεοφιλελευθερισμό του όχι μόνο αξιόπιστος δεν είναι αλλά κρύβει την ταυτότητά του και αυτό είναι ασυγχώρητο.
Το «παραιτηθείτε» είναι ακριβώς ένα κατασκεύασμα για τις ανάγκες της στιγμής και θα εκφυλιστεί, όσο οι πραγματικοί του ηγέτες κρύβονται και ντρέπονται να δηλώσουν ποιοι είναι. Οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ μπορούν να καταψηφίσουν τον Τσίπρα γιατί αθέτησε τις υποσχέσεις του δεν θα ψηφίσουν όμως τον Μητσοτάκη που ντρέπεται να δηλώσει ποιος είναι.
Ένα κίνημα χωρίς ταυτότητα που στηρίζεται έναν ηγέτη που κρύβει την ιδεολογία του και ένα κόμμα που υποφέρει από στέρηση εξουσίας δεν συνιστούν απειλή για την κυβέρνηση, αλλά για την κοινωνία. Περισσότερο απειλείται από τα δικά της λάθη η κυβέρνηση παρά από την επίθεση των αντιπάλων της.