του Σπύρου Σουρμελίδη

Το ανήκουμε στη Δύση, ήταν μια σαφής επιλογή στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Τα πράγματα σήμερα είναι μπερδεμένα, γιατί η Ελλάδα ανήκει σε μια Δύση που αλληλοσπαράσσεται, σε μια Δύση που ένα μέρος της δεν μας θέλει πια, και μια άλλη που μας θέλει περισσότερο απο ποτέ. Ανατολικά χαρτογραφείται ήδη μια νέα πραγματικότητα και σ αυτήν έχει συμμετοχή και ρόλο και η Ελλάδα. Την ίδια ώρα όμως χαρτογραφείται μια μικρότερη Ευρώπη και σ αυτήν δεν μας θέλει το Βερολίνο, η Χάγη και άλλες ευρωπαϊκες χώρες. Το ερώτημα είναι βεβαίως πάντα “τι θέλουμε εμείς;”, που θέλουμε να είμαστε, και προς τα που να πορευτούμε.

Το ευρωπαϊκό όραμα, γίνεται όλο και πιο θολό, η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται μπροστά σε διλήμματα που δεν ξέρει πως να τα απαντήσει. Η οικονομική κρίση συνοδεύεται απο την διάθεση της Γερμανίας, να ηγεμονεύσει με απόλυτο τρόπο το παρόν και το μέλλον της Ευρώπης. Οι πρόφυγες και η τρομοκρατία, πρόσθεσαν ακόμα μεγαλύτερα διλήμματα, σε μια στιγμή που ήταν ήδη στα τραπέζι το ερώτημα “ποιά ευρωζώνη θέλουμε΄” και το “ποιά ΕΕ θέλουμ娔. Την ίδια στιγμή όμως συντελούνται συγκλονιστικές ανακατατάξεις στην περιοχή μας, κυρίως στην Μέση Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο. Η αραβική άνοιξη συγκλόνησε τα καθεστώτα του αραβικού κόσμου, έφερε στο προσκήνιο μια φασιστική τρομοκρατία (ISIS), μια σύγχρονη Σταυροφορία και τώρα θα φέρει αλλαγή συνόρων, μοίρασμα σφαιρών επιρροής, ενεργειακών κοιτασμάτων και οικονομικών οδών. Μια νέα στρατηγική και οικονομική συνεργασία οικοδομείται αυτή την ώρα στην περιοχή μας, με την Ελλάδα να παίζει σημαντικό ρόλο, αλλά με την Τουρκία να δείχνει τον εκνευρισμό της, γιατί πολύ απλά δεν έχει καταφέρει να ενταχθεί στην νέα πραγματικότητα.  
Που βρίσκεται η Ελλάδα μέσα σ όλο αυτόν τον καταιγισμό εξελίξεων; 
Προσεκτικά, σχεδόν αθόρυβα (στο εσωτερικό και στο εξωτερικό), η Ελλάδα είναι ένας απο τους βασικούς παράγοντες του νέου χάρτη που τώρα σχεδιάζεται στα ανατολικά μας. Συμμετέχει μαζί με τις ΗΠΑ των Ομπάμα και Κλίντον, τη Ρωσία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο αλλά και την Γαλλία και την Ιταλία.  Συχγρόνως όμως δέχεται την συνεχόμενη πίεση της Γερμανίας και του σκληρού (από κάθε άποψη) ευρωπαικού πυρήνα, που σχεδιάζει μια μικρότερη Ευρώπη. Σ αυτή την μικρότερη Ευρώπη μπορεί να μην συμμετέχει η Βρετανία, ενω υπάρχουν πολλά ερωτήματα για την Ιταλία ή ακόμα και για την Γαλλία. Η άνοδος της Λεπέν ήταν ένα ισχυρότατο μήνυμα προς την Ευρώπη της κας Μέρκελ.  Η συνολική κρίση στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα, τα πολλά δανεικά, οι ταπεινώσεις μέσω Μνημονίων αλλά και εκτός αυτών, είχαν φέρει τη χώρα μας στο περιθώριο των εξελίξεων και των ευρωπαικών και γενικότερα. Μόνο που η γεωπολιτική της θέση, δεν μπορεί να την βγάλει εκτός σχεδίων και Χαρτών. Η συμπάθεια της Ουάσιγκτον και μάλιστα προς μια αριστερή κυβέρνηση, είναι αποτέλεσμα της αλλαγών που ήδη συντελούνται στην περιοχή μας αλλά και στην Ευρώπη. Μέσα σ ένα οριμαγδό κακών επιλογών, κάκιστων κινήσεων, υπάρχουν και επιλογές που μπορεί να ξαναφέρουν την Ελλάδα στο προσκήνιο και να της δώσουν τη δυνατότητα αναδιοργάνωσης και ανασύνταξης δυνάμεων. Η Ιστορία μας, δείχνει οτι αυτές οι αλλαγές γεωπολιτικής ισορροπίας, επιφέρουν και εμφύλιες διενέξεις, όπως στην περίοδο του Ελευθέριου Βενιζέλου και της διχόνοιας. Διενέξεις μεταξύ εσωτερικών παραγόντων για την πορεία που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα. Και σήμερα, υπάρχουν αυτοί που επιμένουν κεντροευρωπαικά, είναι αυτοί οι παράγοντες (πολιτικοί και οικονομικοί) που έφεραν την χώρα στην χρεοκοπία και στους επαχθείς όρους των δανειστών, υπάρχουν και δυνάμεις που θολά και άτσαλα στην αρχή διαφώνησαν, στην συνέχεια όμως άρχισαν να βρίσκουν βηματισμό πατώντας πρωτίστως πάνω στις αντιθέσεις και αντιφάσεις των δυτικών συμμάχων μας (Γερμανία, ΗΠΑ, Ιταλία, Γαλλία, Βρετανία κα). Πολύ απλά ο Αλέξης Τσίπρας έχει κάνει τις επιλογές του, εκτιμώντας πως ο δρόμος προς την έξοδο οδηγεί συγχρόνως και στην συμμετοχη σε μια νέα ισορροπία. Αν και αριστερός δεν έκανε το λάθος του ΄45 να αλλάξει γεωστρατηγικό ορίζοντα, να εγκαταλείψει τη Δύση. Δεν το σκέφθηκε ποτέ, δεν “'έπαιξε” μ αυτό, ούτε μια στιγμή. Αμφισβήτησε όμως εμπράκτως την ισχύ και την ενότητα της ΕΕ και της ευρωζώνης με κόστος για τη θέση της χώρας και τον ίδιο. Η σύγκρουση όμως ηταν το τίμημα, για την χάραξη μιας διαφορετικής πορείας εντός και εκτός. Την ίδια άποψη με τον κ. Τσίπρα έχουν και αλλοι οικονομικοί και πολιτικοί παράγοντες στην Ελλάδα, μόνο που προς το παρόν δεν εμφανίζονται. Και δεν θα το πράξουν αν δεν αποσαφηνιστεί η κατάσταση. Οι βασικοί αντίπαλοι του Αλ. Τσίπρα στο εσωτερικό της χώρας, επιμένουν ακόμα στον ευρωπαϊκό δρόμο με κάθε τίμημα και κάθε κόστος. Είναι όλοι αυτοί που θα επιδιώξουν να ανατρέψουν την κυβέρνηση, στηριζόμενοι και στις συνεχείς πιέσεις της Γερμανίας και των δανειστών, για μέτρα, για κατάληση της κυριαρχίας λόγω του προφυγικού κλπ. Η Ελλάδα ήταν πάντα μια χώρα ευάλωτη στις μεγάλες γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές αλλαγές. Η ευλογία που φέρνει η θέση της είναι και κατάρα, γιατί βρίσκεται πάνω στο όριο των αλλαγών και των μετακινήσεων.  Τις τελευταίες βδομάδες είμαστε μάρτυρες πολλών και σημαντικών επαφών της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας , οι οποίες αποσκοπούν στο να διαμορφώσουν την νέα κατάσταση. Είναι η αγωνία των παλαιών ηγεσιών, και η γκρίνια που δημιουργούν, που δεν επιτρέπει να δούμε με προσοχή τα όσα σημαντικά διαδραματίζονται, και τα οποία είναι προς όφελος της Ελλάδας. Ήταν εδώ ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζ. Κέρρυ ο οποίος συζήτησε με τον Αλέξη Τσίπρα όλες τις εξελίξεις και στον πόλεμο της Συρίας αλλά και τα ενεργειακά. Ο πρωθυπουργός λίγες μέρες πριν είχε επισκεφθεί το Ισραήλ όπου συζήτησε με τον Νετανιάχου για τα ίδια θέματα. Αμέσως μετά επισκέφθηκε την Αθήνα ο αιγύπτιος Πρόεδρος Αμπντέλ Φάταχ αλ-Σίσι, όπως και ο κύπριος Πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης. Η συζήτηση εστιάστηκε στον καθορισμό Οικονομικών Αποκλειστικών Ζωνών (ΑΟΖ) στην ανατολική Μεσόγειο. Την ίδια στιγμή η Γερμανία μας επειλεί συνεχώς με έξοδο απο την συνθήκη Σέγκεν, θέλοντας να αναθέση ρόλο στην Τουρκία, ακόμα και για την φύλαξη των ευρωπαικών συνόρων. Φαίνεται και στην υπόθεση των προσφύγων, ενώ τα γερμανικά αεροπλάνα που μετέχουν στον πόλεμο κατά των τζιχαντιστών έχουν για βάση το Ιντσιρλίκ στην Τουρκία, το οποίο οι τούρκοι δεν παραχώρησαν στους αμερικανούς ούτε στον πόλεμο του Ιράκ. Όλοι οι άλλοι, γάλλοι, αμερικανοί, βρετανοί, χρησιμοποιούν βάσεις στην Κύπρο και σε αραβικές χώρες. Η μεγάλη παρτίδα μόλις άρχισε. Η Ελλάδα -για τους κάθε είδους ανησυχούντες- θα συνεχίσει να ανήκει στην Δύση. Το ερώτημα είναι “ποια ακριβώς θα είναι η Δύση;” τα αμέσως επόμενα χρόνια!