Κυβερνήσεις και πολιτικά κόμματα, αλλά  και αυτή η Ευρωπαική Ένωση, κλονίζονται από την προσφυγική κρίση. Ο πρόεδρος του Ευρωπαικού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν Κλωντ Γιούνκερ εμφανίζονται σχεδόν ευρωσκεπτικιστές από τον τρόπο  που αντιμετωπίζεται το πρόβλημα αυτό,  οι κραυγές του Σόιμπλε χάνουν έδαφος καθώς όλοι μιλούν για χαλάρωση της λιτότητας, ενώ η ελληνική κυβέρνηση σκέφτεται  ήδη τον διεμβολισμό του Μνημονίου.Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αντιμέτωπη με στρατηγικού τύπου προκλήσεις. Η λιτότητα, η απουσία οράματος η καθήλωση της ανάπτυξης είναι το πρώτο πρόβλημα.

Το δεύτερο είναι ότι κινούμενη μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας στην παγκόσμια σκακιέρα, αδυνατεί να δώσει το δικό της στίγμα στην διεθνή σκηνή. Η κρίση της Συρίας και της Ουκρανίας είναι κορυφαία παραδείγματα αδυναμίας . Στα δύο αυτά προβλήματα έρχεται να προστεθεί με ραγδαία ταχύτητα το προσφυγικό που κυριολεκτικά αποσταθεροποιεί την Ευρωπαική Ένωση αλλά και τις χώρες των δυτικών βαλκανίων.
Σε αυτό το πλαίσιο η Ελλάδα έχει τεράστιες ευκαιρίες να αξιοποιήσει. Πρώτον να διαπραγματευθεί χωρίς έλεος υπέρ των εθνικών συμφερόντων και υπέρ της ασφάλειας και της σταθερότητας της περιοχής, όπως ακριβώς διαπραγματεύθηκε η Γερμανία και οι σύμμαχοί της με την Ελλάδα. Δηλαδή, για να δεχθεί η Ελλάδα ένα ακόμη μνημόνιο, έκλεισαν τις τράπεζες, έχουν οδηγήσει χρόνια τώρα στην φτώχεια και το περιθώριο εκατομμύρια Ελλήνων, απείλησαν με έξοδο από την Ευρωζώνη. Εν κατακλείδι, όταν η Ελλάδα ζητούσε αλληλεγγύη, η κεντρική και βόρεια Ευρώπη απειλούσε με διάλυση της χώρας. Τώρα που το προσφυγικό προκαλεί σεισμικές δονήσεις, οι ίδιες χώρες ζητούν από την Ελλάδα αλληλεγγύη.
Δεν τίθεται θέμα εκδίκησης φυσικά. Τίθεται όμως κορυφαίο θέμα λειτουργίας της ΕΕ και υπεράσπισης των ελληνικών εθνικών συμφερόντων. Σήμερα, η Γερμανία και άλλες χώρες, ζητούν από την Ελλάδα να έχει ανοιχτά τα σύνορά της προς τα ανατολικά και να δέχεται  και να φιλοξενεί εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, αλλά να τα έχει κλειστά στα δυτικά της ώστε να μην μετακινούνται προς το κέντρο της Ευρώπης.
Όπως απέδειξε η διαπραγμάτευση για το Μνημόνιο, η αλληλεγγύση κοστίζει ακριβά. Πόσο μάλλον η αλληλεγγύη στο προσφυγικό. Αυτό σημαίνει ότι  η ελληνική αλληλεγγύη, αφενός θα είναι απλόχερη ως ένα βαθμό φυσικά, αλλά ταυτόχρονα οι Ευρωπαίοι και πρώτα η Γερμανία θα πρέπει να καταλάβουν ότι αλληλεγγύη  και μνημόνιο δεν πάνε μαζί.
Είναι αρνητικό  ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν είχε , ούτε έχει σχέδιο διεκδίκησης και ο χρόνος περνά επικίνδυνα με τη Γερμανία να κινείται γρήγορα και σπασμωδικά για να βρει λύσεις –μπαλώματα καθώς η εσωτερική πολιτική κρίση έχει προκαλέσει πανικό στην Μέρκελ  και τα πολιτικά κόμματα.
Είναι η Ελλάδα που πρέπει να παρουσιάσει το δικό της σχέδιο για να αλλάξει την ροή των πραγμάτων  και να διασφαλίσει , όχι το μίνιμουμ, αλλά το μάξιμουμ των απαιτήσεών της. Αυτό σημαίνει:
1.Ότι μεταρρυθμίσεις μπορούν να γίνουν . Αλλά οι μεταρρυθμίσεις είναι οι αλλαγές που ωφελούν την κοινωνία και όχι αυτές που την γκρεμίζουν όπως οι μνημονιακές. Κατά συνέπεια, χρειάζεται άμεση αναστροφή και νέα διαπραγμάτευση.
2.Είναι λάθος να λέει συνεχώς η κυβέρνηση και πολλοί ακόμη στην ΕΕ ότι το προσφυγικό είναι ευρωπαικό πρόβλημα και όχι ελληνικό ή γερμανικό. Η προσφυγική κρίση είναι πρόβλημα Μέσης Ανατολής, πολέμων και πολλών επιμέρους συγκρούσεων που έχουν αποσταθεροποιήσει όλη την περιοχή. Κατά συνέπεια, οι αραβικές χώρες, θέλουν δεν θέλουν ή θα δεχθούν πρόσφυγες, ή θα πληρώσουν χρυσάφι τη μη αποδοχή τους. Η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και άλλες ακόμη φοβούνται συγκρούσεις θρησκευτικού χαρακτήρα στο εσωτερικό τους και αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες. Ωστόσο εμπλέκονται στους βομβαρδισμούς.  Είναι καιρός να ασκηθούν πιέσεις.
3.Είναι λάθος που η ελληνική κυβέρνηση έχει δώσει την εντύπωση ότι ευθύνεται για τα σύνορά της με την έννοια ότι δεν είναι πρόβλημα συνόρων το προσφυγικό, αλλά πρόβλημα πολέμου. Κατά συνέπεια, η πίεση πρέπει να ασκηθεί στην Τουρκία και να αλλάξει πολιτική μετά τις τουρκικές εκλογές. Καμία απόφαση δεν πρέπει να ληφθεί στην ΕΕ χωρίς την συμμετοχή της Άγκυρας, η οποία μέχρι στιγμής διαπραγματεύεται εκ του ασφαλούς.
Είναι ευχάριστο ότι αρχίζει να γίνεται κατανοητό στην ΕΕ ότι αλληλεγγύη και λιτότητα δεν συμβαδίζουν. Το πρόβλημα και μάλιστα σοβαρό είναι η αδυναμία της κυβέρνησης να αναλάβει πρωτοβουλίες  και να διαπραγματευθεί με βάση ένα συνολικό σχέδιο και προσφυγικό  και οικονομικό. Κυρίως πρέπει να πάψει να ακολουθεί τα σχέδια της Γερμανίας ή της Επιτροπής και να εκπονήσει το δικό της σχέδιο. Αυτό σημαίνει ότι στην Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να υψώσει τους τόνους και αντί να εμφανιστεί ως δεδομένη να δηλώσει παρών στην αλλαγή της ευρωπαικής πολιτικής.
Η ΕΕ κλονίζεται. Αυτό είναι πλέον ορατό. Σημειώνεται ότι τις  ανησυχίες του για μια Ευρωπαϊκή Ένωση που «δεν είναι σε καλή κατάσταση» εξέφρασε με ιδιαίτερη ένταση, στις 27 Οκτωβρίου  ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. «Την περασμένη εβδομάδα, από τον προσφυγικό δρόμο των Βαλκανίων είδαμε πρόσφυγες να περνάνε από τα παγωμένα ποτάμια, τις κακουχίες και το κρύο, και σε λίγο θα τους βλέπουμε μέσα στα χιόνια», είπε ανοίγοντας την ομιλία του.
Απηύθυνε «κατηγορώ» στα κράτη-μέλη που δεν εφαρμόζουν τις δεσμεύσεις τους προκαλώντας καθυστερήσεις στην υλοποίησή των αποφάσεων της ΕΕ, αλλά και που δείχνουν μη ικανά να συζητούν μεταξύ τους για τα κοινά προβλήματα. Απόδειξη, όπως είπε, ότι χρειάσθηκε να πάρει την πρωτοβουλία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την οργάνωση της συνάντησης της Κυριακής με τις Βαλκανικές χώρες.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής αναφέρθηκε στα αποτελέσματα της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 15ης Οκτωβρίου, υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, τις αποφάσεις για παροχή ασύλου, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, και ιδιαίτερα για την προστασία των εξωτερικών συνόρων με ενίσχυση της Frontex. Επίσης, αναφέρθηκε και στην παροχή βοήθειας προς την Ελλάδα για την καταγραφή προσφύγων, καθώς και για τη δημιουργία θέσεων υποδοχής, θέμα για το οποίο συνεχάρη και τον Έλληνα πρωθυπουργό. 
Εξίσου ανήσυχος ήταν και ο Τουσκ. «Οι κρίσεις και οι προκλήσεις που ως Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζουμε αυτήν τη στιγμή, είναι ίσως οι μεγαλύτερες που έχουμε δει εδώ και δεκαετίες» δήλωσε ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,  ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ντόναλτ Τουσκ με την ευκαιρία συζήτησης για τα συμπεράσματα της συνεδρίασης της Συνόδου Κορυφής για το προσφυγικό στις 15 Οκτωβρίου.
 «Είμαι ανήσυχος» προσέθεσε, «γιατί έχω την εντύπωση ότι δόθηκαν υποσχέσεις και πάρθηκαν αποφάσεις που δεν πρόκειται να εφαρμοσθούν». 
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συμβουλίου, οι σημερινές προκλήσεις που συναντά η Ευρώπη «θα μπορούσαν να μεταβάλλουν την ΕΕ όπως έχει έως τα σήμερα οικοδομηθεί, ή ακόμα να καταστρέψουν ορισμένα επιτεύγματα, όπως η ελεύθερη κυκλοφορία μέσω Σέγκεν». «Θα μπορούσαν να προκαλέσουν τεκτονικές αλλαγές στο πολιτικό προσκήνιο της ΕΕ που δεν θα είναι θετικές. Αυτό σημαίνει ότι διανύουμε δύσκολες περιστάσεις για τις οποίες απαιτούνται δύσκολες αποφάσεις με ενότητα και αλληλεγγύη. Ενωμένοι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την κρίση, δεν θέλω μια άλλη εναλλακτική» υπογράμμισε. 
Σχετικά με το ρόλο που θα μπορούσε να παίξει η Τουρκία, ο κ. Τουσκ αναγνώρισε ότι θα μπορούσε να συμβάλλει στην αναχαίτιση των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη. Ανέφερε ότι ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς έχει αναλάβει τις επαφές για τη σύναψη της σχετικής συμφωνίας, υπογράμμισε όμως ότι «αυτή η συνεργασία δεν θα είναι εύκολη, γιατί δεν θα πρέπει να έχουμε ψευδαισθήσεις, καμία τρίτη χώρα, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, δεν μπορεί να μας  αντιικαταστήσει στη φύλαξη των συνόρων μας».
Ο κ. Τουσκ αναφέρθηκε στη συνέχεια στην επικείμενη Σύνοδο στη Βαλέτα της Μάλτας (11-12 Νοεμβρίου) με τους ηγέτες των Αφρικανικών χωρών, υπογραμμίζοντας ότι είναι σημαντικό να υπάρξει μια συμφωνία εταιρικής σχέσης ανάμεσα σε ΕΕ και Αφρική, για τα ζητήματα της μετανάστευσης.