του Σωτήρη Σιδέρη

H εξωτερική πολιτική της χώρας θα παραμείνει σε φιλοδυτική τροχιά με την υποσημείωση ότι ο πρωθυπουργός θα επιδιώξει το αμέσως επόμενο διάστημα να επικρατήσουν «ήρεμα νερά»  και  στους τέσσερις ορίζοντες, ιεραρχώντας τις προτεραιότητες με πρώτη φυσικά την υπόθεση των Σκοπίων.
Αυτός είναι ο στόχος, αλλά η κατάσταση με την Τουρκία αρχίζει να εντείνεται και θα απαιτηθούν δύσκολοι χειρισμοί, ενώ ψηλά στην ατζέντα είναι οι σχέσεις με τη Μόσχα. Ο κ.Τσίπρας θα κάνει ένα δύσκολο ταξίδι στη ρωσική πρωτεύουσα στις αρχές Δεκεμβρίου . Κρίθηκε ότι είναι σωστό να γίνει η επίσκεψη και ότι αν δεν πήγαινε τα προβλήματα θα ήταν μεγαλύτερα. Η αποπομπή Κοτζιά  διευκολύνει την κατάσταση.

 
Η συμφωνία των Πρεσπών τρίζει όχι με ευθύνη της Ελλάδας, αλλά γιατί ο Ζάεφ αδυνατεί να κυριαρχήσει στην πολιτική σκηνή της ΠΓΔΜ. Η αποχώρηση του VMRO από τη βουλή είναι κακός οιωνός . Με τον τρόπο αυτό η αντιπολίτευση στα Σκόπια προσπαθεί να παραμείνει συσπειρωμένη κατά της συμφωνίας  και όλα δείχνουν ότι η εκστρατεία των δυτικών δεν έχει ακόμη τουλάχιστον αποτελέσματα. Αν απορριφθεί η αναθεώρηση του συντάγματος,  ο Ζάεφ θα αναγκαστεί να προκηρύξει εκλογές σε αρνητικό κλίμα.
Ο Τσίπρας έχει δύο επιλογές. Μία,  να ανασάνει για έναν δύο μήνες , χωρίς να απειλείται καθημερινά από τις εκτροπές του Καμμένου, προκειμένου να περάσει τα μέτρα για την προστασία των συντάξεων, τις συλλογικές συμβάσεις κλπ, ώστε ίσως να πάει σε εκλογές στις αρχές του 2019 , ανεξάρτητα από τις εκλογές στα  Σκόπια. Η δεύτερη επιλογή είναι τα προσφύγει σε εκλογές  εντός του 2018, καθώς εν μέρει, ενδεχόμενη αποτυχία του Ζάεφ του δίνει το δικαίωμα να μεριμνήσει τα του ελληνικού οίκου του. Σε κάθε περίπτωση όσα θα συμβούν στα Σκόπια θα επηρεάσουν τις αποφάσεις του Τσίπρα.  Προφανώς ο Καμμένος,  εξακολουθεί να είναι απρόβλεπτος. Είναι προφανές ότι αν υπάρξει και άλλο σοβαρό επεισόδιο π.χ. κατά την επίσκεψή του στη Μόσχα , αν γίνει,  το τέλος της συγκυβέρνησης θα είναι προ των πυλών.

Η Αίγυπτος και η Τουρκία

Ένα ιδιαίτερα σοβαρό θέμα είναι η κίνηση της Τουρκίας να στείλει το «Μπαρμπαρός» στα όρια της ΑΟΖ Ελλάδας –Κύπρου για έρευνες. Η κίνηση αυτή δεν είναι τυχαία. Είναι η αντίδραση της Άγκυρας στην τριμερή της Ελούντας , Ελλάδας –Κύπρου –Αιγύπτου και η δήλωση του Τσίπρα ότι γίνεται προσπάθεια να ξεπεραστούν οι τεχνικές δυσκολίες για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Αθήνας –Καίρου.
Μεταξύ των υπουργείων εξωτερικών των δύο χωρών έχουν γίνει 12-13 συναντήσεις εκ των οποίων περίπου 7 κατά πληροφορίες από την σημερινή κυβέρνηση. Στις συνομιλίες αυτές η αιγυπτιακή πλευρά φαίνεται να μετακινείται κάπως και συνομιλεί για την οριοθέτηση. Ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, συχνά θέτει τεχνικά προσκόμματα σχετικά με το κλείσιμο των κόλπων, την επιλογή της μεθόδου της μέσης γραμμής ή όχι και προφανώς κωλυσιεργεί, αλλά σε κάθε περίπτωση γίνεται λόγος για κάποια πρόοδο που αναστατώνει την Άγκυρα.
Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που η Τουρκία αντιδρά και επιδιώκει να ακυρώσει εκ των προτέρων κάθε προσπάθεια. Οι ΗΠΑ και η Γαλλία που είναι ενήμερες των συνομιλιών φαίνεται να ενθαρρύνουν την Αθήνα  και το Κάιρο να ολοκληρώσουν τις διαπραγματεύσεις, αλλά η Αίγυπτος είναι πολύ επιφυλακτική καθώς δεν θέλει να έρθει σε σύγκρουση με την Τουρκία σε ένα ακόμη ζήτημα. Είναι όμως  προφανές ότι η Τουρκία φοβούμενη ότι μένει εντελώς  εκτός των διευθετήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο άρχισε πάλι τις απειλές αντί να κάνει προτάσεις.
 Δεν είναι απίθανο  να καταλήξουμε σε μια διευρυμένη διαπραγμάτευση  , αφού πρώτα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, περάσουμε από κάποια όξυνση. Αυτό αφορά και την Κύπρο καθώς επιδιώκει μια συμφωνία στο ενεργειακό χωρίς την επίλυση του Κυπριακού, πράγμα καθόλου θετικό.

Τουρκία –Ελλάδα

Η συνάντηση Ερντογάν -Τσίπρα στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ  αποκάλυψε σημαντικά στοιχεία για  τον Ερντογάν και την πολιτική του. Έλληνες διπλωμάτες και παράγοντες που συνομιλούν με την Άγκυρα έχουν διαπιστώσει ένα κενό στρατηγικής της Τουρκίας. Έχοντας συγκεντρώσει όλες τις εξουσίες στο γραφείο του και έχοντας διαλύσει τους μηχανισμούς των υπουργείων εξωτερικών και άμυνας, ο Τούρκος πρόεδρος χάνει έδαφος  καθώς αδυνατεί να διευθύνει ένα τόσο μεγάλο κράτος με  πολλά θέματα ανοιχτά και σε διαρκή ροή.
Η Αθήνα έχει διαπιστώσει ότι η Άγκυρα θέλει μεν ήρεμα νερά με την Ελλάδα , ωστόσο το γεγονός ότι δεν υπάρχουν λειτουργικοί θεσμοί πλην του Ερντογάν τα πράγματα περιπλέκονται. Με απλά  λόγια:
1.    Η Τουρκία δεν θέλει να ξαναρχίσουν οι διερευνητικές συνομιλίες για το Αιγαίο.
2.    Δεν θέλουν , απλά αδυνατούν , να οργανώσουν πάλι την συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας .
3.    Ο Ερντογάν προσκάλεσε τον Τσίπρα στην Κωνσταντινούπολη , έκτοτε όμως δεν υπάρχει καμία σοβαρή προεργασία , ούτε  πρόκειται να γίνει γιατί δεν υπάρχει επεξεργασμένη ατζέντα.
4.    Το μεταναστευτικό εξακολουθεί να είναι αγκάθι. Ο Ερντογάν και Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν πει κατ ιδίαν σε Έλληνες συνομιλητές τους, ότι πρέπει να αφήνουν περίπου 25.000 μετανάστες τον χρόνο να περνούν προς την Ελλάδα –Ευρώπη, ώστε να υπάρχει ένα αντικείμενο συζήτησης με την ΕΕ και να μην περιθωριοποιηθεί η Άγκυρα εντελώς. Εκτιμούν δηλαδή ότι αν εκλείψει το μεταναστευτικό, η Τουρκία θα περιθωριοποιηθεί από την Ευρώπη.

Μικρότερης έντασης αλλά υπαρκτά και γνωστά είναι τα προβλήματα με την Αλβανία. Ο Ράμα φαίνεται ότι θα οδηγήσει σε διάλυση το κόμμα των Τσάμηδων και θα απελευθερώσει δυνάμεις για μια πιο φιλική σχέση με την Ελλάδα, καθώς βλέπει ότι στην ΕΕ ουδείς τους προσέχει, αντίθετα δέχεται σφοδρές επιθέσεις για την ανοχή του αλβανικού συστήματος στο εμπόριο ναρκωτικών.
Το γνωστό πακέτο των ελληνοαλβανικών συνομιλιών πιθανότατα θα σπάσει και θα προωθηθούν συμφωνίες όπου αυτό είναι εφικτό, όπως ο νόμος για την μειονότητα, η άρση του εμπολέμου , ενώ η συμφωνία για την ΑΟΖ θα είναι εκκρεμής τουλάχιστον μέχρι να συγκροτηθεί το Συνταγματικό Δικαστήριο για να την εγκρίνει. Δηλαδή εξελίξεις θα έχουμε από το νέο έτος και εν όψει της απόφασης της ΕΕ για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων που πιθανόν να ληφθεί τον Ιούνιο του 2019