του Σωτήρη Σιδέρη

Αν για την κυβέρνηση η ρύθμιση του χρέους και η έξοδος από το μνημόνιο σηματοδοτεί την αλλαγή σελίδας για την πορεία της χώρας, παρά τα αρνητικά στοιχεία της, για τη ΝΔ αποτελεί το κλείσιμο του  βιβλίου των θλιβερών πεπραγμένων της.  Υπό αυτές τις συνθήκες η επιστροφή στην πολιτική μετά από χρόνια αρρυθμιών,  αποτελεί μονόδρομο για όλους, αρκεί να αντιληφθούν τον ρόλο τους στις νέες συνθήκες.  
Από το 2010   και με μεγαλύτερο πάθος από το 2012, η ΝΔ  αποδέχθηκε τα μνημόνια αλλά δεν αποδέχθηκε ποτέ την ευθύνη της για την χρεοκοπία. Σε αυτό έχει συμβάλλει και ο ΣΥΡΙΖΑ μη καταλογίζοντας στον Κ. Καραμανλή τις  ιστορικές ευθύνες του.
 Από το 2015 μέχρι σήμερα, η ΝΔ βρέθηκε αμήχανη , χωρίς ατζέντα, χωρίς πρόγραμμα, χωρίς στόχους,  επενδύοντας στην φθορά και την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ και όχι στην δική της πολιτική και την αποδοχή της από την κοινωνία. Ενόψει των επόμενων εκλογών και πάλι η ΝΔ επενδύει στην αποχή των αριστερών ψηφοφόρων  και υποδαυλίζει την καλλιέργεια εθνικιστικού φανατισμού γύρω από το μακεδονικό και την ανασφάλεια για την οικονομία, για να γίνει κυβέρνηση.
Οι τελευταίες εξελίξεις όμως,  φέρνουν τη ΝΔ μπροστά σε ιστορικά διλήμματα, στα οποία πρέπει πρώτα να απαντήσει η ίδια και μετά ο λαός, κυρίως οι αριστεροί. Ή θα γίνει προγραμματικό κόμμα με σαφείς ιδεολογικές αναφορές ή θα μετατραπεί σε μηχανισμό παραγωγής κινδύνων  για τη χώρα με προφανή τον κίνδυνο οπισθοδρόμησης αν γίνει κυβέρνηση. Αλλά αν γίνει κυβέρνηση ευθύνες θα έχει και ο ΣΥΡΙΖΑ.  

Η επίδραση των γεγονότων

Προφανώς η συμφωνία με την Βόρεια Μακεδονία και η ρύθμιση του χρέους δεν αποτελούν νίκες , ούτε ήττες, ούτε σηματοδοτούν μια νέα εποχή. Είναι σκληροί συμβιβασμοί με εκατέρωθεν υποχωρήσεις και παραχωρήσεις.  Νέα σελίδα ναι, νέα εποχή όχι. Η νέα  εποχή εμπεριέχει οράματα και ιδέες , κοινωνική ανασυγκρότηση και εθνικό σχέδιο και αυτά δεν είναι ορατά σήμερα. Είναι όμως γεγονότα σοβαρά , όσο και επιδραστικά ,  που  αναζωπυρώνουν το ενδιαφέρον  για την πολιτική.  Άλλο όμως ενδιαφέρον, άλλο ενεργός συμμετοχή και δράση.
Ο λαός, απλά  αναμένει τα επόμενα βήματα, είτε για τα ίδια τα κόμματα, τις διακηρύξεις και τις θέσεις τους, είτε για την αναθεώρηση του συντάγματος, είτε για την  κοινωνική και εξωτερική πολιτική σε ένα επικίνδυνα ρευστό και ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Eίναι αναγκαίο όσο ποτέ  άλλοτε τις τελευταίες δεκαετίες να επιστρέψει στην πολιτική η ευθύνη των αποφάσεων και να φύγει από τους τεχνοκράτες, τους μηχανισμούς του χρήματος και να αποτραπεί η διολίσθηση της πολιτικής σε νέο πεδίο, όπως αυτό των εθνικιστικών και ρατσιστικών ενστίκτων, της περιχαράκωσης και της απολυταρχίας, αν  και κάποιοι βλέποντας την εικόνα της Ευρώπης, πιστεύουν ότι ήδη είναι αργά.  Ο ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ  προς αυτή την κατεύθυνση είναι ιστορικός, αρκεί να τον αναλάβει και να μην παραιτηθεί από την ιστορία των αγώνων της αριστεράς για να ενταχθεί  στο υπό κατάρρευση σύστημα. Ποτέ δεν είναι αργά…
 Και το μακεδονικό και οι σχέσεις με την Αλβανία είναι ψηφίδες ενός ευρύτερου γεωπολιτικού πεδίου που δονείται  από αλλαγές , μεταλλάξεις και επικίνδυνους αυταρχικούς ηγέτες.  Γι αυτό και ο τρόπος με τον οποίο η Ελλάδα κλείνει συμφωνίες με τους γείτονές της έχει μείζονα σημασία για το μέλλον. Είναι άλλο πράγμα οι δίκαιες και στέρεες συμφωνίες και άλλο πράγμα οι ευμετάβλητες συμφωνίες .
  Όλες αυτές οι  μείζονες πολιτικές εξελίξεις  εμπεριέχουν συμβιβασμούς και πολλές δυσκολίες για το μέλλον και των πολιτών και της χώρας. Ας μην μας διαφεύγει ότι για πολλά χρόνια ακόμη η οικονομική πολιτική θα τελεί υπό ασφυκτικό έλεγχο, αλλά για πρώτη φορά μετά από χρόνια, η κυβέρνηση θα μπορεί να κάνει κάποιες δικές της επιλογές.
Ταυτόχρονα , η συμφωνία για το μακεδονικό ή την Αλβανία όταν υπάρξει,  θα ενισχύεται ή θα απειλείται με εκτροπή, ανάλογα με τις οικονομικές εξελίξεις, τον διεθνή περίγυρο, την ανάπτυξη κουλτούρας συνύπαρξης, την αντιμετώπιση του αλυτρωτισμού,  την δημιουργία σταθερών δημοκρατικών δεσμών και την κυριαρχία δυνάμεων που θέλουν την καλή γειτονία ή όχι. Ας σημειωθεί ότι και τα βαλκάνια δεν απειλούνται μόνο από εσωτερικές έριδες και εθνικιστικές δυνάμεις, αλλά επηρεάζονται και από εξωγενείς δυνάμεις που επιθυμούν τις εντάσεις και τους διαχωρισμούς. 

Τα εύθραστα κόμματα

 Ωστόσο στο σύνολό τους τα γεγονότα αυτά, εισάγουν μετά από πολλά χρόνια τα πολιτικά κόμματα και την κοινωνία σε ένα νέο πλαίσιο και ανακατευθύνουν το πολιτικό σύστημα.  Κόμματα θα διασπαστούν, άλλα θα ενωθούν, νέες δυνάμεις θα εμφανιστούν. Όχι βέβαια εξαιτίας της συμφωνίας για τη Βόρεια Μακεδονία, αλλά επειδή το πολιτικό σύστημα είναι τόσο εύθραστο  που κλυδωνίζεται πολύ εύκολα, γιατί η κοινωνική τους βάση είναι σαθρή και ευμετάβλητη. Αν τα κόμματα είχαν ισχυρή κοινωνική βάση  και συνέπεια λόγων και έργων, δεν θα κινδύνευαν από καμία συμφωνία .
 Επιστροφή στην πολιτική μπορεί να σημαίνει απογείωση της χώρας, περισσότερη και καλύτερη δημοκρατία, ισχυροποίηση των θεσμών, σταθερότητα και ανάπτυξη. Μπορεί όμως και να σηματοδοτήσει έναν νέο κύκλο κατακερματισμού, λαικισμού, εθνικισμού και δημαγωγίας που αντί απογειώσει, να προσγειώσει ανώμαλα την Ελλάδα και να την οδηγήσει σε έναν νέο κύκλο κρίσης.

Η διάταξη των δυνάμεων

Η επιστροφή στην πολιτική βρίσκει τον ΣΥΡΙΖΑ σε πλεονεκτική θέση σε σχέση με τη ΝΔ και τα άλλα κόμματα. Εθισμένη στον κυβερνητισμό η ΝΔ όλα αυτά τα χρόνια και κυρίως μετά τις ήττες του 2015 δεν εργάστηκε για να ανασυγκροτηθεί ως ευρωπαική δύναμη  , αλλά επένδυσε στην ιδεολογική και πολιτική μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ εκτιμώντας ότι αυτή, αργά ή γρήγορα,  θα τον οδηγήσει στην πτώση.
Με την στάση της αυτή η ΝΔ απέδειξε ότι η μόνη ικανότητα που έχει ως πολιτική παράταξη είναι  ο χαμαιλεοντισμός  της , προκειμένου να βρίσκεται πάντα κοντά στην εξουσία. Σήμερα  η ΝΔ, όχι μόνο δεν είναι μια σύγχρονη ευρωπαική δύναμη με στοιχειώδης ιδεολογικές σταθερές, αντίθετα διολισθαίνει σε ένα μείγμα κλειστοφοβικού εθνικιστικού μηχανισμού και ακραίου νεοφιλελευθερισμού ,  που την καθιστούν επικίνδυνα δημαγωγική δύναμη. Αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι φανερά πλέον διαθέτει στο εσωτερικό της διαφορετικές ιδεολογικές συνιστώσες, που αναγκάζουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη να  προσπαθεί να ισορροπεί, αλλά χωρίς επιτυχία. Γιατί η πολιτική δεν ισορροπία σε σχοινί .
  Γιατί αν συνεχίσει έτσι, με την πάροδο του χρόνου, οι ακροδεξιοί μηχανισμοί  θα την ενσωματώσουν , αντί η ΝΔ να ενσωματώσει τις δυνάμεις αυτές. Ας μην ξεχνάμε ότι όλα τα ακροδεξιά κόμματα που κυριαρχούν σιγά σιγά στην Ευρώπη ξεκίνησαν ως ομάδες περιθωριακών, έγιναν μικρά κινήματα και στην πορεία υπέταξαν κυριολεκτικά δυνάμεις δεξιών και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων.
Η επιστροφή στην πολιτική επαναφέρει τον ΣΥΡΙΖΑ σε πλεονεκτική θέση , πρώτον γιατί ανακτά την πρωτοβουλία των κινήσεων και δεύτερον γιατί διαθέτει ακόμη ισχυρά , αν και εμφανώς μειωμένα κοινωνικά ερείσματα. Το πρόβλημα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι η δεξιά στροφή του που ελλοχεύει τον κίνδυνο σύγκρισής του , όχι με το ΠΑΣΟΚ της ισχύος, αλλά με το παρηκμασμένο ΠΑΣΟΚ της κ. Γεννηματά. Με απλά λόγια, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ανάγκη να ορθώσει διαχωριστικές γραμμές μόνο με τη ΝΔ, αλλά και με το ΠΑΣΟΚ,  τουλάχιστον με κάποιες δυνάμεις του, αποσαφηνίζοντας την τακτική των συμμαχιών του. Γιατί μια τρίτη κυβέρνηση τύπου ΑΝΕΛ, δηλαδή αναγκαστικής συμμαχίας με  στόχο απλά και μόνο την εξουσία,  δεν θα είναι ανεκτή και ακόμη και αν σχηματιστεί θα είναι θέμα μηνών να καταρρεύσει.
Υπό αυτό το πρίσμα, η  επιστροφή στην πολιτική, αν δεν συνοδευθεί από προοδευτικές πολιτικές και διαχωριστικές γραμμές, που σήμερα δεν υπάρχουν ή έχουν ξεθωριάσει, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα καταφέρει να ανασυγκροτηθεί, να επανιδρυθεί μετά τα μνημόνια και να ενεργοποιήσει πλήθος αριστερών πολιτών που έχουν οδηγηθεί σε κατάσταση πλήρους αδράνειας και απάθειας, με συνέπεια τα καταθλιπτικά ποσοστά συσπείρωσης του κόμματος.
Η πραγματικά νέα περίοδος που ανοίγεται μπροστά μας σχετίζεται με την ικανότητα των πολιτικών δυνάμεων να αλλάξουν πορεία, ώστε στη συνέχεια να αλλάξει η πορεία της χώρας προς θετική κατεύθυνση. Γιατί αν δεν συμβεί αυτό, η κρίση θα ανακυκλωθεί με σοβαρές επιπτώσεις για  όλους και η Ελλάδα θα γίνει εξαιρετικά ευάλωτη , όχι μόνο στην οικονομία της , αλλά και στην ασφάλειά της.