του Ν. Φίλη

Το facebook, τυπικά πλατφόρμα κοινωνικής συζήτησης, αποτελεί εκ των πραγμάτων και Μέσο Ενημέρωσης. Έστω και αν δεν έχει την τυπική του οργάνωση και μορφή. Σε μεγάλο μέρος οι αναρτήσεις από δημόσια πρόσωπα ή απλούς πολίτες, περιέχουν ειδήσεις και σχολιασμό από την κεντρική και τοπική πολιτική σκηνή, από την κοινωνία και τον χώρο εργασίας, από συλλογικότητες κλπ. Επειδή δε η θέση του ανάμεσα στα κοινωνικά δίκτυα είναι κυρίαρχη (λίγο απέχει από το μονοπώλιο) η συμβολή του στη διαμόρφωση γνώμης και κοινωνικής στάσης είναι βαρύνουσα.

Υπό αυτές τις συνθήκες, θα έπρεπε να υπάρχουν εγγυήσεις αντικειμενικότητας και τήρησης κανόνων δεοντολογίας. Κάθε άλλο: κανείς στην εταιρία που το διαχειρίζεται δεν λογοδοτεί στην κοινωνία και στους θεσμούς της Δημοκρατίας. Και μπορεί το εν λόγω Μέσο να μην έχει γραφεία με συντάκτες και αρχισυντάκτες, δεν παύει όμως να διοικείται από ανθρώπους με πολιτικές απόψεις και προκαταλήψεις και πιθανότατα με σχέσεις και εξαρτήσεις από πολιτικά κέντρα. Έγινε αυτές τις μέρες παραπάνω από αντιληπτό, καθώς ξεδιπλώθηκε μια μαζική εκστρατεία πολιτικής λογοκρισίας στις αναρτήσεις που καλούσαν σε συμπαράσταση στον απεργό πείνας Δημήτρη Κουφοντίνα.

Είναι εξοργιστικό: οι διαχειριστές του facebook έχουν λογοκρίνει κείμενα που υπογράφουν προσωπικότητες του νομικού και ακαδημαϊκού χώρου, τοποθετήσεις και σχόλια καθηγητών πανεπιστημίου (πχ. με ιστορικές αναφορές στην απεργία πείνας) και -το πιο εξωφρενικό- έχουν κατεβάσει αναρτήσεις επαγγελματιών φωτορεπόρτερ, με φωτογραφίες από τις διαδηλώσεις συμπαράστασης! Αν είναι δυνατόν! Αυτό δεν είχε μπορέσει να το επιβάλει στον ελεγχόμενο Τύπο που κάλυπτε την εξέγερση του Πολυτεχνείου ούτε η χούντα!

 Και η αιτιολόγησή τους; Σε σχετική ερώτηση της Αυγής, η ελληνική εταιρία διαχείρισης του facebook απάντησε: «Σύμφωνα με την πολιτική μας για τα Επικίνδυνα Άτομα και Οργανώσεις, απαγορεύουμε σε μέλη τρομοκρατικών οργανώσεων, όπως ο κ. Κουφοντίνας, να χρησιμοποιούν τις πλατφόρμες μας, καθώς επίσης, αποκλείουμε δημοσιεύσεις που επιδοκιμάζουν ή υποστηρίζουν αυτά τα άτομα και τις ενέργειές τους κάθε φορά που λαμβάνουμε σχετική γνώση. Η ουδέτερη τοποθέτηση αναφορικά με τρομοκρατικές ομάδες και η πληροφόρηση των Μέσων σχετικά με τις ενέργειές τους δεν αντιτίθενται στους κανόνες μας».

Ώστε λοιπόν, σύμφωνα με τους απίθανους, ανώνυμους και χωρίς ταχυδρομική διεύθυνση λογοκριτές του facebook, η έκφραση συμπαράστασης στο νόμιμο αίτημα του φυλακισμένου απεργού πείνας, αποτελεί... επιδοκιμασία και υποστήριξη των ενεργειών του ως μέλος της οργάνωσης, πριν συλληφθεί και καταδικαστεί! Πλήρες το «πακέτο» της επίσημης κυβερνητικής προπαγάνδας των ημερών, με όλα τα στοιχεία της συκοφαντίας και της παραπληροφόρησης. Σαν να ακούει κανείς τα παπαγαλάκια της κυβέρνησης στις τηλεοράσεις! Όσοι συμφωνούν βέβαια με τους κυβερνητικούς χειρισμούς στο ζήτημα, μπορούν να «αναρτούν» την άποψή τους ελεύθερα. Στους υπόλοιπους δίδεται η χάρις των… «ουδέτερων τοποθετήσεων»!

Το πρόβλημα πάει πέρα από την τωρινή εκστρατεία λογοκρισίας. Αφορά τη δυνατότητα μιας εταιρίας με τόσο περίοπτη θέση, να λογοκρίνει χωρίς περιορισμούς, χωρίς κανόνες δεοντολογίας, και χωρίς να λογοδοτεί πουθενά, σε κανένα θεσμό της Δημοκρατίας. Γιατί είναι σαφές: ενώ οι αόρατοι εκπρόσωποί του facebook μιλούν διαρκώς για τη δήθεν «κοινότητα» των μελών του, τα μέλη της «κοινότητας» δεν έχουν καν τη δυνατότητα να προσφύγουν σε μια Ανεξάρτητη Αρχή προκειμένου να προστατευθούν όταν η δυνατότητα έκφρασης γνώμης βιάζεται και καταστέλλεται βάναυσα και αδικαιολόγητα.

Το θέμα έχει και άλλες πλευρές, που δεν καλύπτονται εύκολα σε ένα σύντομο κείμενο. Πρέπει όμως να ανοίξει ο πολιτικός διάλογος στην κοινωνία και στη Βουλή για το γεγονός ότι στο facebook (το οποίο κερδίζει καθημερινά και στην Ελλάδα εκατομμύρια ευρώ από διαφημίσεις και «προωθήσεις»), έχει εκχωρηθεί μια πλατιά και ανεξέλεγκτη πολιτική εξουσία, φαινόμενο του οποίου βιώνουμε αυτή τη στιγμή τις επιπτώσεις -και στο μέλλον σίγουρα χειρότερες.

Επείγουσα προτεραιότητα, να αποκτήσει ο πολίτης τη θεσμική δυνατότητα απόκρουσης της αυθαίρετης λογοκρισίας.